Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Միջազգային
    • Հայ Դատ
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • Լիբանանեան Կեանք
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Միջազգային
    • Հայ Դատ
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • Լիբանանեան Կեանք
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

«Կինը Սիւնն Է Ամէն Ինչի» «Ազդակ»-ին Ըսաւ Քանդակագործ Մկրտիչ Մազմանեան

Յուլիս 3, 2017
| Հարցազրոյց
0
Share on FacebookShare on Twitter
Գալարում

Ժամանակակից հայ կերպարուեստագէտներէն շատ քիչեր միայն արժանացած են միջազգային հեղինակաւոր մրցանակներու: Այդ շատ քիչերէն մէկը Մկրտիչ Մազմանեանն է: Ծնած է 1944-ին, Գիւմրի: Իբրեւ քանդակագործ` ուսանած եւ կազմաւորուած է Հայաստանի մէջ, ուր շարք մը կարեւոր յուշարձաններ իրագործելէ ետք, 1992-ին Համազգայինի «Թորոս Ռոսլին» կերպարուեստի ակադեմիային կողմէ կը հրաւիրուի Պէյրութ ու կը ծաւալէ մանկավարժական եւ ստեղծագործական աշխատանքներ: Ան շնորհիւ իր տաղանդին եւ կատարողական բարձր մակարդակին` կարճ ժամանակի ընթացքին դարձաւ փնտռուած անուն մը Լիբանանի արուեստասէր հասարակութեան կողմէ:

Մազմանեան անցնող ապրիլին մասնակցեցաւ Նիւ Եորքի «Փիեռ 92» կեդրոնին մէջ կայացած «Արթ էքսփօ 2017» միջազգային փառատօնին, ուր իր ստեղծագործութիւններէն մէկը` «Սալոմէ»-ն արժանացաւ առաջին մրցանակի: Այս առիթով անոր հետ ունեցանք հանդիպում-զրոյց մը, զոր կու տանք ստորեւ:

ՀԱՐՑՈՒՄ.- Դուք քառորդ դար առաջ ժամանեցիք Պէյրութ: Սակայն աւարտելէ ետք ձեր մանկավարժական առաքելութիւնը, մնացիք հոս` ի հեճուկս Լիբանանի մէջ տիրող քաղաքական եւ տնտեսական անկայուն վիճակին:

ՄԿՐՏԻՉ ՄԱԶՄԱՆԵԱՆ.- Ճի՛շդ է: Թէեւ իմ մի ոտքը միշտ Հայաստանում էր, ես մնացի այստեղ եւ շարունակեցի իմ ստեղծագործական կեանքը: Լիբանանահայութիւնը սիրեց մեզ եւ մենք սիրեցինք Լիբանանը ընդհանրապէս: Իմ առաջին անհատական ցուցահանդէսից յետոյ, որ տեղի ունեցաւ «Կիլիկիա» թանգարանի մէջ, կիսանդրիներու եւ յուշարձաններու պատուէրներ իրարու յաջորդեցին, որոնք շարունակւում են մինչեւ օրս: Անհրաժեշտաբար ես ունեցայ նաեւ իմ ձուլարանը, որ աւելի կապեց ինձ այս երկրին:

Հ.- Քանի մը տարի առաջ մեկնած էիք հայրենիք, սակայն այսօր դարձեալ հոս էք:

Մ. Մ.- Այս մէկը եւս ճիշդ է, այս անգամ եկել եմ կերտելու Ժըպրան Խալիլ Ժըպրանի յուշարձանը` յատուկ պատուէրով:

Հ.- Ժըպրան Խալիլ Ժըպրանէն առաջ դուք Լիբանանի մէջ իրագործած էք բազմաթիւ կիսանդրիներ, արձաններ եւ նաեւ յուշակոթողներ: Մեր լիբանանեան ընթերցողներուն ձեր վաստակի մասին ընդհանուր գաղափար մը տալու համար կրնա՞ք որոշ անուններ յիշել:

Մ. Մ.- Նրանք շատ են, բայց յիշեմ կարեւորները. Քամիլ Շամուն, Սաէպ Սալամ, Ռաֆիք Հարիրի (2 հատ), Օմար Տաուք, Ղասսան Թուէյնի, Մար Շարպել, Էմիլ Էտտէ, Սֆէյր պատրիարք եւ այլն:

Հ.- Իսկ յուշարձաններ չկա՞ն:

Մ. Մ.- Կան, ինչպէս`  Տէր Սալիպի բարձունքին դրուած «Գթութիւն եւ երախտագիտութիւն» մեծղի որմնաքանդակը կամ ալ Տէյր  Ահմարի եկեղեցւոյ Տիրամօր նուիրուած յուշակոթողը:

Հ.- Մենք գիտենք, որ դուք կերտած էք նաեւ լիբանանահայ յայտնի դէմքերու կիսանդրիներ…

Մ. Մ.- Ասեմ. ընթացքին իրագործել եմ Գարեգին Բ. վեհափառի, կարտինալ Աղաճանեանի, ճարտարապետ Ալթունեանի եւ այլոց կիսանդրիները, ինչպէս նաեւ` վաղամեռիկ բանաստեղծ Պետիկ Հերկելեանի բարձրաքանդակը, որ դրուած է Այնճարի «Գալուստ Կիւլպէնկեան» երկրորդական վարժարանի մուտքին եւ կամ Ս. Հռիփսիմէի արձանը` զետեղուած Հռիփսիմեանց վարժարանի բակում:

Հ.- Այս բոլորը մեծ ու բեղուն վաստակ կ՛ենթադրէ: Լաւ կ՛ըլլար, եթէ որոշ գաղափար մը տայիք մեզի ձեր հայրենական իրագործումներէն:

Մ. Մ.- Դժբախտաբար Երեւանում դրուած իմ կարեւորագոյն ստեղծագործութիւններից մէկը ոչնչացրին «Երիտասարդական պալատ»-ի հետ միասին, իսկ երկրորդը, որ իրագործուած է «Զուարթնոց» օդակայանի հին շէնքի մուտքին, վտանգուած է եւ ենթակայ` փճացման: Հակառակ այս իւրայատուկ ստեղծագործութեան համար արժանացած պետական մեծագոյն մրցանակին` այս գործի վրայ ուշադրութիւն չեն դարձնում եւ փաստօրէն լքել են: Այնուամենայնիւ վերջին տարիներին կերտել եմ հերոս Մովսէս Կորկիսեանի, դերասան Սօս Սարգսեանի եւ դերասանուհի Վարդուհի Վարդերեսեանի կերպարները, որոնց անձնապէս ճանաչել եմ. նրանք եղել են շատ հարազատ ու սիրելի անձնաւորութիւններ ինձ համար:

Հ.- Իսկ Հայաստանէն եւ Լիբանանէն դուրս յուշարձան իրագործա՞ծ էք:

Մ. Մ.- Քուէյթի հայկական դպրոցում ունեմ մի խմբաքանդակ (Ս. Մեսրոպից մինչեւ Գարեգին Նժդեհ), որ իւրայատուկ խնամքով ու գուրգուրանքով եմ արել: Մեծ խանդավառութեամբ կերտել եմ Ռոստովի Եղեռնի յուշարձանը, որ դրուել է քաղաքի կեդրոնական հրապարակներից մէկում:

Հ.- Դուք Լիբանանի մէջ տարած էք նաեւ մանկավարժական աշխատանք:

Մ. Մ.- Ես չեմ զղջացել դրա համար, որովհետեւ ժամանակս ի զուր չեմ վատնել: Նախ դասաւանդել եմ Համազգայինի «Թորոս Ռոսլին» ակադեմիայում եւ ապա տուել եմ անձնական դասեր: Այսօր իմ աշակերտներից շատեր արդէն յայտնի դէմքեր են Լիբանանում, եւ ես հպարտ եմ դրանցով:

Հ.- Կրնա՞ք յիշել որոշ անուններ:

Մ. Մ.- Ինչո՞ւ չէ. Վարդան Արօր, Ռիթա Մասոյեան, Րաֆֆի Ետալեան, Շարլ Խուրի, Անիթա Թութիկեան, Րաֆֆի Թոքաթլեան եւ այլն:

Հ.- Քանի որ աշակերտներու մասին խօսք բացուեցաւ, պիտի խնդրէի, որ քանի մը խօսք ըսէք ձեր ուսուցիչներու մասին:

Մ. Մ.- Ես սիրում եմ իմ բոլոր դասատուներին, սակայն իմ գլխաւոր ուսուցիչս եղել է Արթօ Չաքմաքճեանը, որ ինձ շատ բան է տուել` թէ՛ իբրեւ արուեստագէտ ստեղծագործող, թէ՛ իբրեւ քանդակագործ եւ թէ՛ առհասարակ իբրեւ մարդ: Յարգանք եւ ակնածանք ունիմ նրա հանդէպ:

Հ.- Անցնինք բուն թեմային: Ձեր ստեղծագործութիւններու առանցքը կին կերպարն է` իր տարբեր դրսեւորումներով: Ի՞նչ է կինը ձեզ համար:

Մ. Մ.- Դուք ասացիք, թէ կինը իմ ստեղծագործութիւնների առանցքն է: Ճիշդ է, սակայն դա բաւարար չէ: Կինը սիւնն է ամէն ինչի. սիրոյ սիւնը, գեղեցկութեան սիւնը, սիւնը` կիրքի եւ հմայքի, ընտանիքի եւ գոյատեւման սիւնը. մի խօսքով, նա կեանքի սիւնն է: Առանց կնոջ` ո՛չ կեանքի շարունակականութիւնը կ՛ապահովուի եւ ո՛չ ալ տղամարդու կեանքը կ՛իմաստաւորուի: Իմ կերտած կանայք միշտ նայում են եւ ձգտում են դէպի վեր, դէպի անհունն ու յաւիտենականը: Նրանք մարմնաւորում են իտէալական գեղեցկութիւնը: Եւ դրա համար էլ նրանք մայրութեան, բեղմնաւորութեան, հողի եւ երկինքի եւ, յատկապէս, կիրքի եւ գեղեցկութեան դիցուհիներ են:

Հ.- Դուք ստացած էք միջազգային ամենայայտնի կերպարուեստի մրցանակներէն մէկը` Նիւ Եորքի «Արթ Էքսփօ 2017»-ի լաւագոյն մրցանակը: Ի՞նչ վերաբերմունք ունիք մրցանակներու հանդէպ:

Մ. Մ.- Ինձ համար մրցանակից առաջ գործն է կարեւորը, արուեստի որակն ու ինքնատպութիւնը: Խորհրդային շրջանին ստացել եմ շարք մը մրցանակներ, որոնք ժամանակի ընթացքին մոռացուել են. սակայն մնացել` իմ գործը: Թէեւ այս վերջին մրցանակը միջազգային ըլլալով` ինձ յաւելեալ ուժ ու ինքնավստահութիւն պարգեւեց, որովհետեւ դրան շնորհիւ` շարք մը հրաւէրներ ստացել եմ Միացեալ Նահանգների տարբեր քաղաքներից:

Հ.- Իբրեւ կայացած եւ արդէն իսկ ինքզինք հաստատած արուեստագէտ` ի՞նչ կրնայիք ըսել Լիբանանի ժամանակակից քանդակի մասին:

Մ. Մ.- Նախ ասեմ, որ Լիբանանի մէջ քանդակի արուեստը վերելքի մէջ է եւ փորձում է մրցել միջազգային մակարդակների հետ: Իսկ ինչ վերաբերում է իմ աշակերտներին, յատկապէս նրանց, որ ես քիչ առաջ յիշեցի, բոլորն էլ ինքնուրոյն լեզուամտածողութիւն եւ ձեւամտածողութիւն ունեցող արուեստագէտներ են: Իմ հիմքը եղել է նախ տարբեր, հին մշակոյթներից եւ ապա ամենավառ անհատականութիւն ունեցող արուեստագէտներից սնուելը: Ինչպէս` Ֆիտիասն ու Միքելանճելոն, Ճակոմեթթին ու Հենրի Մուրը եւ կամ Երուանդ Քոչարն ու Ռուբէն Նաքեանը: Ի հարկէ չեմ նսեմացնում նաեւ իմ ուսուցիչի դերը, որ հայ քանդակագործութեան մէջ մտցրեց նոր ձեւամտածողութիւնն ու աշխարհահայեացքը: Սակայն այս բոլորից վեր կայ անդուլ եւ անդադար աշխատանքը: Նոյնը թելադրում եմ իմ աշակերտներին, որ շարունակեն նոյն թափով աշխատել, վերլուծել ու մեկնաբանել արուեստը, որ անհուն է, եւ նրան հասնելը այնքան էլ դիւրին չէ: Եւս մէկ յաւելում ուզում եմ կատարել: Առանց առողջ ու մասնագիտական վերլուծումների` արուեստը դժուար թէ իր զարգացման ճիշդ արագութեամբ եւ ուղիով ընթանայ, ինչպէս` Մովսէս Հերկելեան, Լեւոն Չուքասըզեան եւ կամ Էլեն Գայֆեճեան: Սրանք մասնագէտներ են ի հարկէ, սակայն նկատի առէք, որ կան ոչ մասնագէտներ եւս, որոնք նպաստում են արուեստի տարածման ու զարգացման: Ես միշտ սովորել եմ եւ սովորում եմ:

Հ.- Լաւ կ՛ըլլայ, որ որոշ անուններ տայիք…

Մ. Մ.- Ասեմ. երաժշտահան Տիգրան Մանսուրեան, գրողներ Յակոբ Մովսէս, Յովիկ Հովէեան, գրականագէտ Երուանդ Խաչատրեան եւ կամ գեղագէտ եւ բանաստեղծ Հենրիկ Էդոյեան: Ինքզինքս միշտ աշակերտ եմ զգում: Իւրաքանչիւր ստեղծագործութիւնից  յետոյ իբրեւ ուսանող նորից եմ սկսում:

Հ.- Վերջին դասական հարցը: Ձեր խօսքը` մեր ընթերցողներուն:

Մ. Մ.- «Ազդակ»-ը միշտ էլ խրախուսել է եւ էջերը լայն է բացել արուեստագէտների համար: Ես շնորհակալ եմ «Ազդակ»-ի անձնակազմին, որ կարողանում է այս տնտեսական ու քաղաքական աննպաստ պայմանների մէջ հրատարակել տասը էջանոց օրաթերթ, որ ամենամեծը, ամենաժողովրդականը եւ ամենաայլազան բնոյթի մամուլն է մեր հայ իրականութեան մէջ:

ԹՂԹԱԿԻՑ

Նախորդը

Տան Եւ Հայրենի Տան Արանքում

Յաջորդը

Հարցազրոյց «Կիւրճիեֆ» Խումբի Գեղարուեստական Ղեկավար Լեւոն Իսկենեանի Հետ

RelatedPosts

«Մեր Ազգին Ու Հայրենիքին Տագնապները Պէտք Է  Միասնաբար Դիմագրաւենք»* Արամ Ա. Կաթողիկոս
Գլխաւոր լուրեր

«Մեր Ազգին Ու Հայրենիքին Տագնապները Պէտք Է Միասնաբար Դիմագրաւենք»* Արամ Ա. Կաթողիկոս

Յունուար 24, 2023
«Մեր Ազգին Ու Հայրենիքին Տագնապները Պէտք Է  Միասնաբար Դիմագրաւենք»* Արամ Ա. Կաթողիկոս
Գլխաւոր լուրեր

«Մեր Ազգին Ու Հայրենիքին Տագնապները Պէտք Է Միասնաբար Դիմագրաւենք»* Արամ Ա. Կաթողիկոս

Յունուար 23, 2023
Թարգմանութեան Մղումը Եղաւ Այն, Որ Պատմութիւնը Փորձեմ Ճիշդ Պարունակի Մէջ Դնել Եւ Թեհլիրեանի Կողմէ Արտասանուած Բանաւոր Խօսքը Անգլերէնով Թուղթին Յանձնել
Հարցազրոյց

Թարգմանութեան Մղումը Եղաւ Այն, Որ Պատմութիւնը Փորձեմ Ճիշդ Պարունակի Մէջ Դնել Եւ Թեհլիրեանի Կողմէ Արտասանուած Բանաւոր Խօսքը Անգլերէնով Թուղթին Յանձնել

Յունուար 16, 2023

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Միջազգային
    • Հայ Դատ
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • Լիբանանեան Կեանք
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In