Սեպտեմբերի 2-ին լրանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան հռչակման 25-ամեակը: Անցած տարիները եղել են պայքարի, մաքառումների, հերոսութեան, ստեղծագործ կեանքի ու նուաճումների տարիներ: Այդ նուաճումները չէին լինի առանց համահայկական միասնութեան ու ներուժի համախմբման:
Այսօր կանգնած ենք անցած տարիների յաջողութիւններն ամրապնդելու, նոր մարտահրաւէրներին դիմակայելու հրամայականի առջեւ: Դրանցից ամենակարեւորը այս հանգրուանում Արցախի խնդրի կարգաւորման հայանպաստ հանգուցալուծումն է եւ հանրապետութեան անվտանգութեան ապահովումը:
Այսօր պատեհ առիթ է մէկ անգամ եւս վերահաստատելու այս առումով ՀՅԴ դիրքորոշումները.
1.- Արցախեան հարցի կարգաւորման որեւէ համաձայնութիւն պէտք է ճանաչի Արցախի վերամիացումը Հայաստանին, եւ կամ առնուազն` Արցախի անկախութիւնը:
2.- Արցախի սահմանները ճշդելիս, պէտք է առաջնորդուել պատմական իրաւունքի եւ Արցախի ու Հայաստանի անվտանգութեան իրական` աշխարհագրական-տարածքային երաշխիքների սկզբունքով:
3.- Բանակցային գործընթացում պէտք է առաջնորդուել Արցախի ժողովրդի 1991 թուականի անկախութեան եւ 2006 թուականի Լեռնային Ղարաբաղի սահմանադրութեան ընդունման համաժողովրդական հանրաքուէներով արդէն իսկ կայացած կամարտայայտութեամբ:
4.- Առ այդ ՀՅ Դաշնակցութիւնը`
– Շարունակում է Լեռնային Ղարաբաղի միջազգային ճանաչման խնդրի հետապնդումը: Բանակցային գործընթացը չի կարող արգելք հանդիսանալ` Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անկախութեան ճանաչմանը:
– Պաշտպանում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւնը` որպէս լիիրաւ բանակցային կողմ ներառելու պահանջը:
– Հետամուտ է Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի միջեւ ռազմաքաղաքական դաշինքի կնքմանը, որպէս Լեռնային Ղարաբաղի անկախութեան եւ անվտանգութեան երաշխիքի:
– Անընդունելի է համարում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անկախ կարգավիճակի ճանաչման եւ տարածքային ամբողջականութեան վերականգնման հետ կապուած առաջնահերթ լուծում չպարունակող որեւէ կարգաւորում:
– Դէմ է վերոնշեալ պահանջը անտեսող որեւէ «փուլային» լուծման տարբերակի եւ միակողմանի կամ ապագայ լուծումների ակնկալիքով որեւէ զիջումի: Փոխադարձ զիջումները կարող են լինել միայն համարժէք, միաժամանակեայ եւ փաթեթային լուծման շրջանակներում.
– Պաշտպանում է Հայաստանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անկախութեան ճանաչման աքթի անհրաժեշտութիւնը` բանակցային գործընթացի ձախողման կամ Ազրպէյճանի ռազմական նախայարձակման դէպքում:
– Հետամուտ է, որպէսզի Ազրպէյճանի կողմից 1994-1995 թուականների եռակողմ զինադադարի դրութիւնը խախտելու, չեղեալ համարելու բոլոր ճիգերը դատապարտուեն միջազգային համայնքի կողմից:
– Համոզուած է, որ Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անվտանգութեան երաշխաւորները նախ եւ առաջ Հայաստանի զինուած ուժերն ու Լեռնային Ղարաբաղի պաշտպանութեան բանակն են: Միաժամանակ հետամուտ է, որ միջազգային դիտարկման եւ վերահսկման արդիւնաւէտ միջոցներ կիրառուեն Արցախ-Ազրպէյճան շփման գծի երկայնքով զինադադարի դրութիւնը պահպանելու համար:
– Անհրաժեշտ է համարում համախմբել համայն հայութեան ներուժը` արցախեան հիմնախնդիրը ազգային-ազատագրական եւ ինքնորոշման պայքարի դաշտում պահելու համար: Դրան զուգահեռ, գերակայ խնդիրներ է համարում Արցախի բնակչութեան աճի եւ տնտեսական ու ընկերային զարգացմանն ուղղուած համահայկական ծրագրերի մշակումն ու իրագործումը:
ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ
2 սեպտեմբերի 2016