Խմբագրական
Զմմառի Թանգարանը
Հայ մշակոյթին նուիրուած փառատօն մը պիտի ըլլայ Զմմառի վանքին նորակառոյց թանգարանին պաշտօնական բացումը, որ տեղի պիտի ունենայ վաղը` կիրակի, յունիս 5-ին:
Իբրեւ մամուլի` առիթը տրուեցաւ մեզի ունենալու նախաճաշակը այն բոլոր մեծարժէք նշխարներուն եւ անգին հարստութեանց, որոնք մէկտեղուած են թանգարանին մէջ. պերճախօս վկայութիւնը ազգի մը եւ անոր քաղաքակրթական նուաճումներուն մեծութեան:
Բացի զուտ եկեղեցական սպասներէ եւ պատառիկներէ, թանգարանին հիմնական արժէքը հայկական հին դրամներու եւ ձեռագիրներու զոյգ հաւաքածոներն են, որոնք խնամքով դասաւորուած եւ ցուցակագրուած են եւ մէկ ակնարկով մեր աչքին կը պարզեն շքեղութիւնը անցեալի փառքին ու իմացական բարձր որակին:
Պատմարժէք դրամանիշներու յատկացուած ապակեդարաններուն ընդմէջէն, երեսուն դարեր կը տողանցեն մեր հիացումին առջեւ: Այդ դրամանիշներու հնամաշ, այլ ինքնատիպ դրոշմը հայոց պատմութեան շօշափելի իրականութիւնը կու տայ մեզի` յուզիչ պարզութեամբ մը:
Այս տպաւորութիւնն ու ապրումը պիտի ունենայ իւրաքանչիւր հայ, որ անկասկած այդ արժէքներուն պիտի նայի ոչ թէ անպայման հնագէտի մը աչքով, այլ պարզապէս` իբրեւ զաւակը ազգի մը, որ նախաքրիստոնէական շրջանին, եղած է պետութիւն, ունեցած է մեծազօր թագաւորներ, կերտած է մշակոյթ, ստեղծագործած է անկորնչելի հարստութիւն մը, որ հայութիւնը կը դասէ մեծ ժողովուրդներու կարգին:
Հայ ժողովուրդը, որ Զմմառի հանդէպ երախտապարտ ըլլալու բազմաթիւ պատճառներ ունի, այս թանգարանին կազմութեամբ, վստահ ենք, որ իր սրտին աւելի մօտիկ պիտի զգայ այս հաստատութիւնը, որ երկու դարէ ի վեր այս գեղեցիկ երկրին դալարագեղ բլուրներէն մէկուն վրայ թառած` ոչ միայն ապաստան հանդիսացաւ աւերէն ու հուրէն փրկուած մեր մշակութային բեկորներուն, այլ նաեւ` հայ ազատատենչ ժողովուրդին հալածական ղեկավարներուն:
Զմմառի խաղաղաւէտ վանքին նրբանցքներուն մէջ, դեռ մինչեւ այսօր կը զգանք անոնց խռովիչ ներկայութիւնը, խորհրդաւոր լռութեան մէջ կը լսենք անոնց ոտնաձայնը հարիւրամեայ սալայատակին վրայ:
Բայց Զմմառը միայն անցեալին չի պատկանիր:
Զմմառը նաեւ ներկայ է ու ապագայ: Ներկան որոշ պարտաւորութիւններու տակ կը դնէ մեզ` իբրեւ ապագայի հեռանկար: Ինչ որ Զմմառը կ՛ընէ մեր մշակութային արժէքներուն պահպանման եւ ճառագայթումին համար, կը գնահատենք բոլորս: Բայց այդքանը չի բաւեր: Զմմառ պէտք ունի մեր յարատեւ հոգածութեան, շօշափելի ճիգին, որպէսզի լաւագոյն ձեւով կատարէ իր առաքելութիւնը, որուն նուիրեալները կը հանդիսանան Զմմառի միաբանները:
Եթէ Զմմառի հայաշունչ վանքը պարծանքի առիթ կու տայ մեզի, ու այդ մասին վէճ չկայ, ապա ուրեմն սփիւռքի հայութիւնը պէտք է որոշ պարտաւորութիւններու տակ զգայ ինքզինք այդ կեդրոնին նկատմամբ:
Այս մեր բաղձանքն է, անկախ միաբանութեան ծրագիրներէն եւ ապագայի հեռանկարներէն: Իւրաքանչիւրը իր կարելիութեան չափով եւ հնարաւորութեան միջոցներով, ոչ միայն պէտք է աշխատի ճոխացնել Զմմառի թանգարանը այլապէս կորսուելու դատապարտուած նշխարներու յանձնումով, այլ նաեւ` այդ նշխարներուն յաւերժացումը ապահովելու կոչուած կառուցումներով:
Վստահ ենք, որ այս բաղձանքը անարձագանգ պիտի չմնայ մեր ժողովուրդին մէջ, որ իր մշակութային արժէքներուն անաղարտ պահպանման գովելի նախանձախնդրութեան վկայութիւնը տուած է միշտ:
