Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարար Սերկէյ Լաւրով իր թուրք պաշտօնակից Մեւլութ Չաւուշօղլուի հետ հեռաձայնային հաղորդակցութեան մը ընթացքին յայտարարեց. «Թուրքիոյ դէմ պատերազմ շղթայազերծելու չենք պատրաստուիր, թուրք ժողովուրդին նկատմամբ մեր վերաբերմունքը չէ փոխուած: Միայն հարց ունինք թրքական ղեկավարութեան հետ»:
Ան ըսաւ, որ Ռուսիոյ ղեկավարութիւնը Թուրքիա այցելելու կամ վերջինիս ներկայացուցիչները Մոսկուայի մէջ ընդունելու ծրագիրներ չունի: Լաւրով յայտնեց, որ Չաւուշօղլու յոյս յայտնած է, որ միջազգային միջոցառումի մը ընթացքին, մասնաւորաբար Պելկրատի մէջ 3-4 դեկտեմբերին նախատեսուած ԵԱՀԿ-ի Նախարարական խորհուրդին ընթացքին կրնան միասնաբար նստիլ` հանդարտօրէն քննարկելու համար ամէն բան, «սակայն ես պատասխան մը չտուի, նախ եւ առաջ պէտք չէ քննարկենք, այլ հասկնանք տեղի ունեցածին ամէն երեւոյթները»: «Մենք հանդիպումներէ փախուստ չենք տար, նախարար Չաւուշօղլուի հետ իմ այսօրուան զրոյցս ատիկա կը փաստէ», ըսաւ Լաւրով:
«Ներկայիս (Ռուսիոյ) կառավարութիւնը կը սերտէ (Թուրքիոյ հետ) ամբողջ յարաբերութիւնները», ըսաւ ան` աւելցնելով, որ իրենք չեն ուզեր թուրք արտադրողներու եւ արտածողներու կամ ռուսական ընկերութիւններու համար արհեստական խնդիրներ ստեղծել, «սակայն չենք կրնար տեղի ունեցածը անպատասխան ձգել»:
Լաւրով ըսաւ, որ իր թուրք պաշտօնակիցը ցաւ յայտնած է «Սու-24»-ի միջադէպին համար, սակայն միեւնոյն ժամանակ փորձած է արդարացնել թրքական օդուժին արարքը: «Մենք երէկ թրքական կողմէն, այդ ալ աւելի բարձր մակարդակով բացատրութիւններ կը սպասէինք: Աւելի լաւ է ուշ ըլլայ, քան երբեք», ըսաւ Լաւրով:
«Թուրքիան ի՞նչ պէտք է ընէ կացութիւնը բնականոնացնելու համար: Պէտք է եզրակացութիւններու յանգիլ, ի վերջոյ երէկուանին պէս յարձակումները բացարձակապէս անընդունելի են: Նախարար Չաւուշօղլուէն ցաւակցական խօսքեր լսեցի, սակայն մնացեալ բոլոր խօսքերը կը ձգտէին արդարացնել թրքական կեցուածքը»:
Չաւուշօղլու վստահեցուցած է, որ Անգարա կ՛ուզէ պահպանել Մոսկուայի հետ բարեկամական կապերը, սակայն մերժած է յայտնել, եթէ Թուրքիա պիտի փակէ Սուրիոյ մէջ զինեալներուն մատակարարման ճամբան:
Լաւրով նաեւ նշեց, որ «Սու-24»-ին դէմ յարձակումը կը թուի ծրագրուած գրգռութիւն մը ըլլալ` աւելցնելով, որ կարգ մը ռուս գործընկերներ զայն «բացայայտ թակարդ մը» կը նկատեն:
Ռուսիոյ նախագահ Վլատիմիր Փութին յայտարարեց. «Մեր պատերազմական օդանաւին վար առնուելուն հետ պիտի վարուինք ամենայն լրջութեամբ եւ մեր տրամադրութեան տակ գտնուող միջոցները պիտի օգտագործենք մեր անվտանգութիւնը երաշխաւորելու համար»:
Ան թրքական ղեկավարութիւնը ամբաստանեց Թուրքիոյ մէջ ծայրայեղականութիւնը տարածելու դիտաւորեալ քաղաքականութիւն կիրարկելու յանցանքով:
Մինչ այդ, Ռուսիոյ պաշտպանութեան նախարար Սերկէյ Շոյկու յայտարարեց, որ իր երկիրը Սուրիոյ Հումէմիմ զօրակայանին մէջ «Էս-400» հակաօդային համակարգեր պիտի տեղակայէ` աւելցնելով, որ Լաթաքիոյ ծովափին դիմաց գտնուող «Մոսքվա» յածանաւը պատրաստ է վնասազերծելու որեւէ թիրախ, որ վտանգ կը ներկայացնէ:
Ռուսիոյ վարչապետ Տմիթրի Մետվետեւ իր կարգին զգուշացուց, որ թրքական ընկերութիւնները պիտի կորսնցնեն ռուսական շուկային մէջ իրենց բաժինը: Ան Անգարան ամբաստանեց ՏԱՀԵՇ-ը պաշտպանելու յանցանքով` աւելցնելով, որ կարգ մը թուրք պատասխանատուներ ահաբեկչական խմբաւորման հետ քարիւղի առեւտուրին մէջ նիւթական շահեր ունին:
Ըստ Լիբանանի մէջ Ռուսիոյ դեսպան Ալեքսանտր Զասիփքինի, ռուսական հակադարձութիւնը պիտի ներառէ Թուրքիոյ հետ ապահովական ու տնտեսական յարաբերութիւնները` աւելցնելով, որ Ռուսիա ՏԱՀԵՇ-ի վերահսկողութեան տակ գտնուող քարիւղ փոխադրող բեռնատարները հարուածելով վնաս պատճառած է Թուրքիոյ:
Ռուսիոյ դաշնակցային խորհուրդի նախագահ Վալենթինա Մաթվիենքօ յայտարարեց, որ Ռուսիան կ՛ակնկալէ, որ Թուրքիան ներում հայցէ «Սու-24»-ը վար առնելուն համար եւ փոխհատուցէ զոհուած սպայի ընտանիքին հասած վնասը: «Մենք Թուրքիայէն կ՛ակնկալենք, որ ան ընդունի կատարուած գործողութեան անօրինականութիւնը եւ փոխհատուցէ Ռուսիոյ ու զոհուած սպայի ընտանիքին հասած վնասը», ըսաւ ան` աւելցնելով. «Յանցագործութիւնը անպատիժ պիտի չմնայ եւ անխուսափելիօրէն պիտի ազդէ Թուրքիոյ հետ Ռուսիոյ յարաբերութիւններուն վրայ»:
Հաղորդենք, որ «Սու-24»-ի վար առնուելէն վերապրած ռուս օդաչուն երէկ հերքեց, թէ թրքական օդանաւերը կրակ բանալէ առաջ զգուշացուցած են զիրենք: Նշենք, որ ցուցարարներ երէկ քարկոծեցին Մոսկուայի մէջ Թուրքիոյ դեսպանատունը:
Էրտողան. «Թուրքիա Չ՛ուզեր
Կացութիւնը Մղել Մագլցումի»
Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողան երէկ յայտնեց, որ Թուրքիա չ՛ուզեր կացութիւնը մագլցումի մղել` աւելցնելով, որ իր երկիրը պաշտպանած է իր անվտանգութիւնը եւ Սուրիոյ մէջ «մեր եղբայրներուն իրաւունքները»: Ան նշեց, որ ռուսական օդանաւերը Սուրիոյ մէջ փոխան ՏԱՀԵՇ-ի կեդրոններուն այլ վայրեր թիրախ կը դարձնեն:
Թուրքիոյ վարչապետ Ահմեթ Տաւութօղլու Թուրքիոյ խորհրդարանին առջեւ իր արտասանած խօսքին մէջ նշեց, որ Թուրքիա նպատակ չունի Ռուսիոյ հետ յարաբերութիւնները խզելու եւ լարուածութիւնը հրահրելու:
«Ռուսիան մեր դրացին է, մեր բարեկամը եւ շատ կարեւոր գործընկեր մը: Կապերը խզելու կամ այս միջադէպին առնչութեամբ լարուածութիւնը հրահրելու նպատակ չունինք: Սակայն իրաւունք ունինք պաշտպանելու մեր սահմանները եւ այսուհետեւ ալ պիտի շարունակենք պաշտպանել: Օդանաւը սպառնալիք մը նկատուեցաւ եւ հակադարձութեան կանոնները կիրարկուեցան», ըսաւ ան:
Ան Ռուսիան ամբաստանեց ՏԱՀԵՇ-ի դէմ պայքարը պատրուակ օգտագործելով` Սուրիոյ թուրքմէններուն դէմ յարձակում գործելու յանցանքով: Թրքական լրատուամիջոցները հաղորդեցին, որ Տաւութօղլու Արդարութիւն եւ բարգաւաճում կուսակցութեան նիստին ընթացքին յայտարարած է, որ ինք անձամբ տուած է «Սու-24»-ը վար առնելու հրամանը:
Միւս կողմէ, «Անատոլու» լրատու գործակալութիւնը հաղորդեց, որ Էրտողան հեռաձայնային հաղորդակցութիւն մը ունեցած է Միացեալ Նահանգներու նախագահ Պարաք Օպամայի հետ:
Թուրքիոյ նախագահական պալատին հրապարակած հաղորդագրութեան մէջ կը նշուի, որ կողմերը քննարկած են «Սու-24»-ի հարցը: Օպամա նշած է, որ Միացեալ Նահանգներն ու ՕԹԱՆ-ը կ՛աջակցին Թուրքիոյ` ազգային անվտանգութիւնը պաշտպանելու իրաւունքին:
Երկու նախագահները խօսած են այդպիսի դէպքերու կրկնութիւնը կանխարգիլելու համար ձեռնարկուելիք քայլերու մասին եւ յայտնած, որ համակարծիք են հարկադրուած խոցման անհրաժեշտութեան հարցին մէջ: Անոնք նշած են, որ նաեւ համակարծիք են ՏԱՀԵՇ-ի դէմ պայքարը շարունակելու հարցին մէջ միասնական կերպով գործելու առնչութեամբ:
