Պատրաստեց՝ ՆԱՐԷ ԳԱԼԵՄՔԵՐԵԱՆ
Ուղեղը վիրահատելու համար բժիշկները կարիքը ունին տեսնելու նուրբ մանրամասնութիւններ` փոքր ծաւալով: Փոքր քամերա մը կրնայ ուղեղին մէջէն առնել 3 տարածութեամբ (3 տի.) նկարներ, որոնք վիրաբուժներուն թոյլ կու տան տեսնել բարդութիւնները, ինչ որ կը մղէ աւելի արագ, ապահով քայլերու դիմելու:
Այսպիսի քամերայով ներադիտակ մը կը պատրաստուի ՆԱԶԱ-ի Փասատինայի «Ճէթ Փրոփալժըն» աշխատանոցին մէջ: ՄԱՐՎԵԼ(Marvel=Multi Angle Rear Viewing Endoscopic tool) ստացաւ Ակնառու արհեստագիտութեան զարգացման մրցանակը Ֆետըրըլ Լապօրեթըրի Քոնսորթիումէն: Ներադիտակը գործիք մըն է, որ կը քննէ մարդկային մարմինին մէջէն:
«Աշխարհի ամենափոքր 3 տարածութեամբ (3 տի.) քամերաներէն մէկուն միջոցով ՄԱՐՎԵԼ պատրաստուած է նուազագոյն միջամտութեամբ ուղեղի վիրահատութեան համար», ըսաւ Հարիշ Մանոհարա, որ գլխաւոր քննիչ է այս նախագիծին: Մանոհարա կ՛աշխատի համագործակցութեամբ վիրաբուժ բժիշկ Հրայր Շահինեանի Լոս Անճելոսի Սքալ պէյզ ինսթիթիւթին մէջ, որ կը գործակցի Ճէթ Փրոփալշըն գիտաշխատանոցին հետ` ստեղծելու համար այս արհեստագիտութիւնը:
ՄԱՐՎԵԼ-ի քամերան ունի 4 միլլիմեթր տրամագիծ եւ 15 միլլիմեթր երկայնք: Ան կցուած է կոր «վիզ»-ի մը, որ կրնայ դառնալ աջ կամ ձախ` քննելով անկիւնները` մինչեւ 120 աստիճան ծռելով:
Այս փոքր քամերայով կատարուած վիրահատութիւնները չեն պահանջեր ուղեղի բաց աւանդական վիրահատութիւն, որուն ընթացքին վիրաբուժները գանկէն մեծ մասեր կը հանեն: Այս վիրահատութիւնը կը պահանջէ հսկայական գումարներ եւ աւելի երկար ժամանակ անցընել հիւանդանոցին մէջ, քան` ներադիտակի օգտագործումը:
Սթերիյօ նկարով ներադիտակներ, որոնք կ՛օգտագործեն աւանդական երկակի քամերայի համակարգ, արդէն իսկ կ՛օգտագործուին նուազագոյն միջամտութեամբ մարմինի այլ բաժիններու վիրահատութիւններու ընթացքին: Սակայն ուղեղի վիրահատութիւնը կը պահանջէ աւելի մանր նկարներ: Այդ պատճառով ՄԱՐՎԵԼ-ը քամերան մէկ ապակի ունի` երկուքի փոխարէն:
Այժմ գիտնականները ցուցադրած են գիտաշխատանոցի նախատիպ մը: Յաջորդ քայլն է պատրաստել դարմանական նախատիպ մը, որ կը գոհացնէ Միացեալ Նահանգներու Սննդամթերքի եւ դեղորայքի տնօրէնութիւնը: Գիտնականները պիտի կատալերագործեն գործիքին արհեստագիտութիւնը, որպէսզի յարմարցնեն անոր օգտագործումը բժշկական աշխարհի ծիրին մէջ:
Ապագային ՄԱՐՎԵԼ քամերան կրնայ օգտագործուիլ տիեզերական հետազօտութիւններու մէջ:
«Իբրեւ գանկի վիրաբուժ, ունենալով իւրայատուկ տեսլական մը ներադիտակով ուղեղի վիրահատութեան` առանձնաշնորհում եւ մեծ պատիւ եղաւ աշխատիլ Ճէթ Փրոփալշըն գիտաշխատանոցի անձնակազմին հետ վերջին տարիներուն ընթացքին իրականացնելու համար այս նախագիծը», ընդգծեց Շահինեան:
