ԳԱՅԵԱՆԷ ՊՕՂՈՍԵԱՆ
ՀԱՐՑՈՒՄ.- Պարո՛ն զօրավար, մեր այս զրոյցը նպատակ ունի պատասխանելու ժողովրդի մէջ շրջանառուող մի շարք հարցերի: Ու ես պիտի հնչեցնեմ նաեւ այն հարցերը, որոնց պատասխանները ես գիտեմ` որպէս զինուորական, բայց կ՛ուզենայի, որ մարդիկ այդ պատասխանները լսէին հէնց սպառազինութեան վարչութեան պետից:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ.- Խնդրե՛մ: Սիրո՛վ: Ես հասկանում եմ, որ հարցազրոյցը ժողովրդի համար է, եւ լրագրողի հարցերը ժողովրդի մտահոգութիւնների շրջանակից են: Պատրաստ եմ պատասխանելու:
Հ.- Այսօր համացանցը հասու է բոլորին, եւ բոլորն են տեղեկանում ազրպէյճանական քարոզչամեքենայի տարածած լուրերին` իրենց բանակի հզօրութեան, աւերիչ զէնքերի մասին:
Պ.- Այս խնդրին շատ հակիրճ կ՛անդրադառնամ, եթէ խաղաղութիւն է ուրեմն պահպանուել է ուժերի ճիշդ յարաբերակցութիւնը: Երբ Ազրպէյճանը կարողանայ փոխել ուժերի յարաբերակցութիւնը յօգուտ իրեն (իսկ ես վստահ եմ, որ երբեք նման բան չի լինի), ոչ թէ այդ մասին կը գրի համացանցում, այլ պատերազմ կը սկսի:
Հ.- Պարո՛ն Չիլինգարեան, Ազրպէյճանի զինուորական պաշտօնեաներից մէկը նոյնիսկ սպառնում էր, որ կարող է հարուածել Երեւանին:
Պ.- Ին՞չ է նշանակում` կարող է: Մենք էլ կարող ենք Պաքուն ջնջել գետնի երեսից: Յետոյ… կարողանալը՞ մի բան է, անելը` մէկ այլ բան: Հետեւանքների մասին էլ պիտի մտածել:
Հ.- Վերջին շրջանում ինչպիսի՞ էական համալրում է ունեցել մեր բանակի սպառազինութիւնը:
Պ.- Ձեռք ենք բերել հրասայլային կառքեր, հրետանային եւ հակաօդային պաշտպանութեան ժամանակակից միջոցներ եւ այլն:
Հ.- Տարբեր հարցազրոյցների ժամանակ մեր զինուած ուժերի բարձրաստիճան այրերը հաւաստիացնում են, որ ազրպէյճանական սպառազինութեան կազմածների եւ միաւորների պատրաստութեան գործակիցը շատ ցածր է, օրինակ` հրասայլերի 80 տոկոսն անսարք է:
Պ.- Այդ մասին խօսել են այն զինուորական պաշտօնեաները, որոնք լծակներ ունեն յատուկ ծառայութիւններից նման տեղեկութիւններ ստանալու: Դուք աւելի լաւ է` ինձ հարցրէք, թէ ի՛նչ վիճակում են մե՛ր բանակի ռազմական սարքերն ու մեքենաները, եւ որքան է մե՛ր սպառազինութեան արհեստագիտական պատրաստութեան գործակիցը:
Հ.- Մինչ այդ, ընթերցողին բացատրենք, որ կազմածների եւ միաւորների պատրաստութեան գործակիցը արտացոլում է ռազմական կազմածների եւ միաւորների պիտանելիութիւնը, այսինքն` սարքինութիւնը:
Պ.- Եւ՛ մարտական, ե՛ւ շարային, ե՛ւ փոխադրամիջոցային, ե՛ւ ուսումնամարտական ռազմական կազմածների եւ միաւորների պատրաստութեան գործակիցը մեր բանակում բարձր է 0,97-ից:
Հ.- Այսինքն` տարբեր շահագործման խմբերի ռազմական կազմածների եւ միաւորների 97 տոկոսը սարքի՞ն է:
Պ.- Այո՛, իսկ մարտական մեքենաները նորոգւում կամ փոխարինւում են ժամերի ընթացքում:
Հ.- Հայ-ազրպէյճանական հնարաւոր պատերազմը նման չի լինելու 90-ականների արցախեան պատերազմին:
Պ.- Բնականաբար լինելու է կարճ-աւերիչ:
Հ.- Եւ ժամանակին-իրավիճակին համապատասխան նոր զինատեսակներով
Պ.- Այո՛, միտուած ենք նուազեցնելու զինուած ընդհարման ժամանակ մարդկային գործօնը: Մարդը պիտի լինի աւելի պաշտպանուած, եւ մարդկային կորուստները պէտք է հասցուեն նուազագոյնի: Զէնքերը պէտք է լինեն առաւել արդիւնաւէտ: Օրինակ` պէտք է գիշերային պայմաններում մարտը վարելու հնարաւորութիւն ընձեռեն:
Հ.- Դուք ասում էք` մարդկային գործօնը հնարաւոր պատերազմում հասցուելու է նուազագոյնի, այսինքն` դա լինելու է «զէնքի պատերազմ»: Բայց մեր առաւելութիւնը հակառակորդից միշտ էլ դրսեւորուել է մարդկային գործօնի մէջ: Մենք յաղթել ենք մեր քաջութեամբ, մեր անձնուիրութեամբ: Արդեօք նոյնքան ուժեղ կը լինե՞նք զէնքի պատերազմում:
Պ.- Որքան էլ զէնքերը հզօրանան, մարդկային գործօնի դերը մնալու է առաջնային, եւ հայրենասիրութիւնը լինելու է ամենահզօր զէնքը: Այսօր աշխարհի ամենահզօր երկրները իրենց ամենահզօր զէնքերով պարտւում են` իրենց հողի վրայ, իրենց հողի համար կռուող փոքրիկ զինուած խմբերին, որովհետեւ նրանք առաջին հերթին զինուած են հայրենասիրութեան զէնքով: Մի խօսքով, ազրպէյճանցիների հետ հնարաւոր պատերազմում մենք դարձեալ հանելու ենք մեր ամենահզօր զէնքը, որի դէմ ազրպէյճանցիները ծնկի եկան արցախեան պատերազմում: Այսօր, երբ ազրպէյճանցիները սկսում են հարուածել հեռահար զէնքով, եւ մենք ստիպուած պատասխանում ենք նրանց, ազրպէյճանական սահմանը դատարկւում է: Մենք տեսնում ենք, թէ ինչպէս են ազրպէյճանցի զինուորները դիրքերը թողած` փախչում:
Հ.- Պարո՛ն զօրավար, հայկական բանակի կողմից հզօր զէնքերի ձեռքբերումը ազրպէյճանական մրցավազքո՞վ է պայմանաւորուած: Եւ արդեօք ունե՞նք համապատասխան գումարներ այդ կշռոյթին հասնելու համար:
Պ.- Փող ունենք, թէ ոչ, ես իրաւասու չեմ պատասխանելու, միայն կարող եմ ասել, որ առաջիկայ մի քանի տարուայ ընթացքում ուժերի յարաբերակցութիւնը պահպանելու համար մեր ներկայացրած բոլոր յայտերը բաւարարուել են:
Հ.- Պարզ ասած` առաջիկայ տարիներին ուժերի յարաբերակցութիւնը, ասել է թէ` խաղաղութիւնը, պահպանելու համար անհրաժեշտ զէնքեր ունենալու ենք:
Պ.- Այո՛:
Հ.- Պարո՛ն զօրավար, անկեղծ ասած, ես` որպէս զինուորական, վիրաւորուեցի, երբ վերջերս շոու պիզնեսի մի քանի ներկայացուցիչներ առաջնագծի զինուորների համար հեռադիտակներ էին գնել, համացանցը լցուած էր երախտագիտութեան խօսքերով, մենք չե՞նք կարող մեր զինուորներին հեռադիտակով ապահովել:
Պ.- Մեր զինուորները ապահովուած են հեռադիտակներով, ջերմատեսիլ սարքերով, գիշերային դիտարկման միջոցներով, որոնք արհեստագիտութեան վերջին խօսքն են, արուեստի մարդիկ գուցէ ցանկացել էին սահման պահող զինուորի հանդէպ սիրոյ, երախտագիտութեան ժեսթ անել:
Հ.- Այդ դէպքում, թող գային, ասմունքէին զինուորների համար, ներկայացում բեմադրէին, որն աւելի ընկալելի կը լինէր:
Պարո՛ն Չիլինգարեան, ձեր խօսքով, սահմանային հսկման սարքերի պակաս չունենք, հապա ինչո՞ւ են հակառակորդի խափանարարական գործողութիւնները այդքան յաճախակիացել:
Պ.- Սահմանային հսկման սարքերը չեն կարող բացառել դիւերսիոն գործողութիւնների հնարաւորութիւնը: Մէկը միւսի հետ կապ չունի, խափանարարական գործողութիւնը մանրակրկիտ նախապատրաստւում է, մշակւում է ծրագիր: Նոյնիսկ ականապատուած տարածքը ականազերծելու միջոցով կարող են ներս թափանցել:
Հ.- Կարողացե՞լ ենք զինուորին սովորեցնել սիրել-խնամել զէնքը, սրտացաւօրէն վերաբերուել զինական սարքերին:
Պ.- Ապահովուած ենք զինական սարքերին խնամքն ու սպասարկումը իրականացնելու համար նախատեսուած նիւթական միջոցներով: Եւ զէնքի պահպանման ներկայիս վիճակը մեզ բաւարարում է: Զինուորը հասկացել է, որ վտանգի պահին իր ամենահաւատարիմ ընկերը զէնքն է, ու եթէ նրան չխնամի, զէնքը կը դաւաճանի իրեն:
Հ.- Ի՞նչ յաճախականութեամբ են թարմացւում բարձրաստիճան զինուորականների` զօրավարների ծառայողական ինքնաշարժները: Ասենք` վարչութեան պետերի:
Պ.- Վերջին անգամ թարմացուել են 2007 թուականին: Ըստ կառավարութեան որոշման, այդ ինքնաշարժների շահագործման ժամկէտը պիտի լինի 12 տարի, բայց երեւի մինչեւ 15 տարի կ՛օգտագործենք: Դրանք «Քիա» մակնիշի ինքնաշարժներ են, որոնք համեմատաբար էժան ամենագնացներ են:
Հ.- Ձեր ծառայողական ինքնաշարժը նոյնպէ՞ս այդ տեսակից է:
Պ.- Անշո՛ւշտ, ինչպէս` միւս վարչութիւնների պետերինը: Իմ ծառայողական ինքնաշարժը 2007 թուականին գնուած «Քիա» ինքնաշարժ է:
Հ.- Պարո՛ն զօրավար, դուք առիթը բաց չէք թողնում հպարտանալու Չիլինգարեան տոհմի զինագործական աւանդոյթներով: Այսօր հայ զինագործութեամբ հպարտանալու առիթներ ունենու՞մ էք:
-Այսօր էլ հայ զինագործները պատրաստում են հրթիռներ, ռումբեր, ականանետներ, նռնակներ եւ զինում են բանակը: Հայաստանում պատրաստւում են բանակում օգտագործուող բոլոր զէնքերի պահեստամասերը, եւ նրանց շնորհիւ բանակի ռազմական կազմածները սարքին են պահւում, եւ հնարաւորութիւն է ստեղծւում երկարացնելու զէնքերի շահագործման ժամկէտները: Հայ զինագործների նորամուծութիւնների շնորհիւ փոխւում են զէնքերի արհեստագիտական բնութագրերը, ինչը նոյնիսկ ռուսներին է զարմացնում:
Հ.- Այսինքն զէնքերն արդիականացւու՞մ են:
Պ.- Արդիականացւում եւ հզօրացւում են:
Հ.- Պարո՛ն զօրավար, մեր զրոյցն աւարտենք կրկնելով ձեր այն միտքը, որ մեր բանակը ունի համապատասխան սպառազինութիւն մեր երկրի դէմ հնարաւոր ոտնձգութիւնները կանխելու եւ, առիթի դէպքում, նաեւ հզօր հակահարուածով զսպելու եւ նուազագոյն մարդկային կորուստներով յաղթելու համար: Շնորհակալութի՛ւն:
«Հայ Զինուոր»
