Ջրանցքի երկրէն` Փանամայէն սփռուած լուրը դժբախտաբար ակնկալուածին նման չընկալուեցաւ, չտարածուեցաւ եւ պարզումէկին Երեւանեան բացատրութեամբ եւ արտայայտութեամբ…չստացուեց: Այս մէկը վերագրել համահայկական խաղերու ստեղծած խանդավառութեան եւ աղմուկի՞ն, թէ՞ ամառնային շոգին, որ համեմատաբար կ՛անդամալուծէ քաղաքական անցուդարձն ու առհասարակ եռուզեռը:
Արդարեւ, Լատին Ամերիկայի խորհրդարանը յուլիս 31-ին, յատուկ նիստ մը տրամադրելէ ետք, բանաձեւ մը որդեգրած էր` Թուրքիոյ մէջ հարիւր տարի առաջ հայորդիներուն նկատմամբ կատարուածը, որակելով մարդկութեան դէմ մեծագոյն յանցանքներէն մէկը: Այսպէս պատշաճօրէն ճանչնալով Հայոց ցեղասպանութիւնը, Լատին Ամերիկայի խորհրդարանը շարունակեց, յանուն արդարութեան եւ ճշմարտութեան այդ արշաւը` միանալով արդէն իսկ տարածաշրջանի քանի մը երկիրներու լոյս ընծայած բանաձեւերուն:
Պոլիվիա, Չիլի, Պրազիլ, Արժանթին եւ յատկապէս Ուրուկուէյ, որոնք իրենց երկրի բարձրագոյն կառոյցներուն ճամբով ճանչցած էին Հայոց ցեղասպանութիւնը:
Փանամայէն հնչած այս ձայնը յար եւ նման է Եւրոխորհրդարանի կառոյցին, գործունէութեան եւ իրաւասութեան:
Այսպէս, Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման հոլովոյթը անշրջելիօրէն կը գործէ եւ կ՛ընթանայ պետական, հասարակական եւ բազմակողմանի մակարդակներով:
Արժանթինի մէջ հետեւողական ձեւով նմանօրինակ բանաձեւեր` հակառակ թրքական եւ վերջերս գործի լծուած ազերի լոպիականութեան: Ուրուկուէյի պարագային, նախագահ Թապարէ Վասքէս (մարտ 2015-էն ի վեր պաշտօն ստանձնած) եւ յատկապէս անոր նախորդը` Խօսէ Մուխիքան բազմիցս թէ՛ գործակցած, եւ թէ՛ անձնապէս ներկայ եղած են Հայ դատին եւ Հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակին ձեռնարկներուն:
Առ այդ, Ուրուկուէյի ներկայացուցիչ երեսփոխան Ալֆրետօ Ասթուն, այս որոշումին անդրադառնալով` նշեց, թէ խորհրդարանը գրեթէ միաձայնութեամբ որդեգրած է բանաձեւը: Երեւոյթ մը, որ ցոյց կու տայ իսկական պատկերը: Նոյնինքն Ասթուն, իր յայտարարութեան մէջ կը նշէ, թէ Ուրուկուէյը այս նիւթին առնչութեամբ արդէն յիսուն տարիէ ի վեր պայքարած է: Հոս տեղին է անգամ մը եւս նշել, թէ Լատին Ամերիկայի այս ամենափոքր երկիրներէն մէկը եղած էր առաջին պետութիւնը, որ ճանչցած էր Հայոց ցեղասպանութիւնն ու ընդհանրապէս քննադատած էր աշխարհի մէջ մարդկութեան դէմ կատարուած յանցագործութիւնները:
Եւրոխորհրդարանին նման, Լատին Ամերիկայի խորհրդարանը շրջանային մնայուն կազմակերպութիւն մըն է, որ կեանք առած է 1964-ին` իբրեւ կեդրոնատեղի ունենալով Փանաման: Այս խորհրդարանին` Փարլամենթօ Լաթինամերիքանոյին (Փարլաթինօ) մաս կը կազմեն թէ՛ Լատին Ամերիկայի, եւ թէ՛ Քարայիպեան շրջանի 23 երկիրներու ներկայացուցիչներ:
Հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակի օրերուն Լատին Ամերիկայի խորհրդարանին կողմէ ընդունուած այս բանաձեւը համերաշխութեան եւ աջակցութեան ուղերձ մըն է քաղաքակիրթ աշխարհին` շարունակ շեշտելով, որ պէտք է անյապաղ պայքարիլ ժխտողականութեան դէմ եւ ներկայ օրերուն ամենայն թափանցիկութեամբ մօտենալ հարցերուն:
Նմանօրինակ հաղորդագրութիւն մը լոյս ընծայած էր Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը, վերոյիշեալ բանաձեւի որդեգրումէն օր մը ետք…Համահայկական խաղերու բացման արարողութեան նախօրեակին:
2 օգոստոս, 2015
