«Նիուզ» կայքէջը կրճատումներով ընթերցողին ուշադրութեան կը յանձնէ քանատական «Օյէ Թայմզ» պարբերականին մէջ հրապարակուած յօդուածը իրաքցի գրող Լէյլա Քասարանիի, որ վերջերս այցելած` է Թուրքիա` Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակը յարգելու եւ ըլլալու այն վայրերուն մէջ, որոնց մասին յիշատակած էր վերջին վէպին մէջ:
Արաբական ասացուածքին համաձայն, ճանապարհորդը հինգ առաւելութիւն ունի: Ոչ ոք հաւանաբար գիտէ, թէ ի՛նչ առաւելութիւններ են, բայց ես շատ բան ստացայ վերջին ուղեւորութենէս:
Ուղեւորութիւնը սկսաւ Թուրքիոյ հարաւային հատուած` Տիգրանակերտ իմ այցէն, Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին առիթով կազմակերպուած արարողութեան մասնակցելու համար: Մենք յարգանքի տուրք մատուցեցինք աւելի քան մէկ միլիոն հոգիներու համար, որոնք տեղահանուեր եւ զոհուեր են Սուրիոյ անապատներուն մէջ: Առաջին բանը, որ ըրի ապրիլ 23-ին, ուխտագնացութիւն կատարեցի դէպի հայկական Սուրբ Կիրակոս եկեղեցի: Առաջին անձը, որ այնտեղ նկատեցի, Քաֆուր Թիւրքայն էր, որ եկեղեցւոյ բակին մէջ նստած էր քանի մը ֆրանսացիներու` տղամարդոց ու կիներու, ինչպէս նաեւ քիւրտերու հետ, որոնք յայտնաբերեր են, որ իրենց տատերն ու պապերը հայ եղեր են, այդ պատճառով կրկին վերադարձեր են իրենց ժողովուրդի քրիստոնէական հաւատքին: Մռայլ, ցուրտ օր էր, երբ այցելեցի ֆրանսահայ լուսանկարիչ Անթուան Աղուճեանի «Լռութեան ճիչ» խորագիրով ցուցահանդէսը: Նոյն իրիկուն կրկին այցելեցի հայկական եկեղեցի` դաշնակահար Րաֆֆի Պետրոսեանի նուագահանդէսին ներկայ ըլլալու համար: Ի զարմանս ինծի` հանդիսատեսին մեծ մասը Տիգրանակերտի քիւրտերն էին: Ներկայ էին նաեւ բազմաթիւ հայեր, որոնք ժամանած էին Եւրոպայէն եւ աշխարհի այլ անկիւններէն: Տիգրանակերտի քաղաքային պաշտօնեաները կը մասնակցէին արարողութեան, մինչդեռ մենք կը շրջէինք հայկական Սուրբ Սարգիս եկեղեցւոյ աւերակներուն մէջ, որոնք Ա. Համաշխարհային պատերազմի տարիներուն օսմանցիներուն կողմէ որպէս զէնքի պահեստ կ՛օգտագործուէր: Մենք կանգնեցանք եկեղեցւոյ առջեւ` անոր վերականգման հարցի ուղղութեամբ ուշադրութիւն գրաւելու համար: Երբ պաշտօնական ելոյթները աւարտեցան, մենք հաւաքուեցանք աւերակներուն մօտ, ուր ժամանակին սուրբ խորանը եղած է: Քանի մը հայ կիներ ու տղամարդիկ յանպատրաստից երգչախումբ կազմեցին եւ սկսան երգել հայ մեծ երգահան Կոմիտասի «Տէր ողորմեա»-ն: Հաւանաբար աւելի քան 100 տարի անց առաջին անգամ այդ վայրին մէջ աղօթք հնչեց:
