«Այդ Բոլորը Մեզի Կը Պատկանին, Տարակոյս Չկայ Այդ Մասին, Մեր Կաթողիկոսութիւններն Ու Մեր Պետութիւնը Պէտք Է Հետապնդեն Այս Հարցը»

Հարցազրոյց Սան Ֆրանսիսքոյի Ու Շրջակայքի «Հայթեք»-ի
Տիտաններէն` Ցեղասպանութեան 100-Ամեակի Հանգանակային
Մարմինի Ատենապետ Ադամ Գափլանեանի Հետ

Ամէն անգամ, երբ դէմ յանդիման կը գտնուինք միջազգային ճանաչման հասած հայորդիի մը, մեր սիրտերը հպարտութեամբ կը լեցուին: Այս պարագային, կը խօսինք մեր բարեկամներէն, մեր շրջանէն «Հայթեք» բարձր արհեստագիտութեան լաւագոյն ներկայացուցիչներէն Ադամ Գափլանեանի մասին:

Ադամ Գափլանեան ծնած է Հալէպ, Սուրիա: Ան նախնական ուսումը ստացած է Լազար Նաճարեան-Գալուստ Կիւլպէնկեան վարժարանին մէջ, ապա մեկնած Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ` շարունակելու համար իր ուսումը. հոն, ան հետեւած է բնագիտութեան ճիւղին` Քալիֆորնիոյ «Պըրքլի» համալսարանին մէջ, ստանալով պսակաւորի աստիճան բնագիտութեան մէջ, 1983-ին:

Ա. Գափլանեան իր մասնագիտական աշխատանքը սկսած է որպէս VLSI microchip electronics design engineer, «Զիքոր» ընկերութեան մէջ, Միլփիթաս: Ան ծրագրումի տնօրէնի դիրքը կը նուաճէ նախքան ընկերութենէն մեկնիլը` 1989-ին: Այդ ժամանակաշրջանին Գափլանեան մասնակցած է աւարտական դասընթացքներու` Սանթա Քլարայի համալսարանին մէջ, եւ 1992-ին ստացած է մագիստրոսի վկայական` ելեկտրոնային եւ համակարգչային գիտութեանց մէջ:

1996-ին, Գափլանեան հիմը կը դնէ իր VLSI Microchip Design ընկերութեան, որ կը կոչուէր նաեւ Virage Logic Corp, ուր ան կը գործէ որպէս ընդհանուր տնօրէն եւ վարչական կազմի ատենապետ: 2000-ին ան կը յաջողի NASDAQ-ի միջազգային շուկայէն ներս մուտք գործել` մեծ յաջողութեամբ:

Ա. Գափլանեան ունեցած է աննախընթաց յաջողութիւններ` «Հայթեք»-ի եւ բարձր արհեստագիտութեան զանազան ճիւղերուն մէջ. ունեցած է 15 գիւտեր, որոնք ընդգրկուած են ամերիկեան մենաշնորհեալ արտօնագրութեան շրջագիծէն ներս: Բազմաթիւ եւ բազմապիսի են Գափլանեանի մասնագիտութեան մասին տեղեկութիւնները, բայց այսօր պիտի գոհանանք այսքանով, գուցէ օր մը, երբ առիթ ընծայուի, ամբողջական հարցազրոյց մը կը կատարենք այդ մասին:

Ա. Գափլանեան 1985-ին ամուսնացած է Ռիթա Արեճեանի հետ. անոնք բախտաւորուած են երկու զաւակներով: Իր սիրած զբաղումները եղած են` պասքեթպոլը, դահուկարշաւը, ընթերցանութիւնն ու ճամբորդութիւնը:

2014-ի յունիսին Ա. Գափլանեան նշանակուած է Հայաստանի Ամերիկեան համալսարանի, հոգաբարձութեան խորհուրդի անդամ, իսկ 2015-ի փետրուարին` նոյն համալսարանի հոգաբարձութեան զարգացման եւ ծաւալման յանձնախումբի ատենապետ:

ՆՈՒՊԱՐ ՏԵՄԻՐՃԵԱՆ.- Ձեր ծնողները ի՞նչ ազդեցութիւն ունեցած են ձեր ազգային նկարագիրի կազմաւորման եւ ձեր այս բարդ ու դժուարին մասնագիտութեան վրայ:

ԱԴԱՄ ԳԱՓԼԱՆԵԱՆ.- Ծնողներս յստակ, մասնաւոր ազդեցութիւն չեն ունեցած վրաս, սակայն իրենցմէ ժառանգած եմ յարատեւ աշխատասիրութիւն եւ զոհողութիւն` ազգիս ու ժողովուրդիս նկատմամբ:

ՆՈՒՊԱՐ ՏԵՄԻՐՃԵԱՆ.- Ի՞նչը ձեզ մղած է «Հայթեք»-ի այս բարդ մասնագիտութեան հետեւելու:

ԱԴԱՄ ԳԱՓԼԱՆԵԱՆ.- Ես Ամերիկա եկայ բնագիտութեան հետեւելու, աւելի` աստղաբնագիտութեան. տարիներու ընթացքին, կեանքի հոլովոյթներուն հետ շատ բաներ փոխուեցան, ու պայմանները այնպէս բերին, որ հիմա այս մասնագիտութեան յանգեցայ:

ՆՈՒՊԱՐ ՏԵՄԻՐՃԵԱՆ.- Ի՞նչ խորհուրդներ կու տաք այն հայ երիտասարդներուն, որոնք կը փափաքին ձեր մասնագիտութեան հետեւիլ:

ԱԴԱՄ ԳԱՓԼԱՆԵԱՆ.- Իրենց համար լաւագոյն խորհուրդը, զոր կրնամ տալ, այն է, որ նուիրուածութեամբ հետեւին իրենց մասնագիտութեան, ի՛նչ ալ ըլլայ ատիկա` միշտ ձգտելով աւելի բարձր նպատակներու, միեւնոյն ատեն ծառայեն ազգին ու ժողովուրդին. միշտ շահի ետեւէն երթալը լաւ բան չէ:

ՆՈՒՊԱՐ ՏԵՄԻՐՃԵԱՆ.- Գիտենք, թէ Սան Ֆրանսիսքոյի Ցեղասպանութեան 100-ամեակի հանգանակային յանձնախումբի ատենապետն էք. ի՞նչ իրագործումներ ունեցաք վերջին 7-8 ամիսներուն ընթացքին` շրջանէն ներս:

ԱԴԱՄ ԳԱՓԼԱՆԵԱՆ.- Մեր գործունէութիւնը ընդարձակեցինք, ունեցանք 20-է աւելի զանազան ձեռնարկներ, որոնցմէ կը յիշեմ գլխաւորները.

Առաջին հանգանակային ձեռնարկը տեղի ունեցաւ շաբաթ, 6 դեկտեմբեր 2014-ին, Սան Ֆրանսիսքոյի «Խաչատուրեան» համալիրի «Սարոյեան» սրահին մէջ. այդ օրը ունեցանք մեծ յաջողութիւն` հանգանակելով շուրջ 400 հազար տոլարի նուիրատուութիւններ եւ խոստումներ, ինչ որ խթան հանդիսացաւ մեր ընդհանուր գործունէութեան յաջողութեան:

Շաբաթ, 28 փետրուար 2015-ին, ունեցանք քայլարշաւ` Սան Ֆրանսիսքոյի Կոլտըն Կէյթ կամուրջին վրայ. մասնակիցներուն թիւը կը հասնէր շուրջ 1000-ի: Ապրիլ 18-ին եւ 19-ին տեղի ունեցաւ սիմփոզիում` Պըրքլիի համալսարանէն ներս, ուր ներկայ գտնուեցան ցեղասպանութեան 12 պատմաբաններ` աշխարհի չորս կողմէն: Կիրակի, 19 ապրիլին, հարիւրամեակի երիտասարդական խումբը քայլարշաւ կատարեց ԳԶՎ վարժարանէն մինչեւ Տէյվիտսըն լեռ: Կիրակի, 19 ապրիլ 2015-ին, դարձեալ Տէյվիտսըն լեռ բլուրին վրայ տեղի ունեցաւ յուշահանդէս ու զոհուածներու վերջին հոգեհանգիստ: 24 ապրիլ 2015-ին կայացաւ Ցեղասպանութեան 100-ամեակի յիշատակի գլխաւոր հանդիսութիւնը, Սան Ֆրանսիսքոյի քաղաքապետարանէն ներս, մասնակցութեամբ շուրջ 1800 հոգիի` քաղաքապետարանէն ներս, եւ շուրջ 700 հոգիի` քաղաքապետարանէն դուրս, սրահներու թիւի սահմանափակումին պատճառով: Նոյն երեկոյեան տեղի ունեցան` գեղարուեստական յայտագիր, բանախօսական ելոյթներ` օտար պետական ու քաղաքական անձնաւորութիւններու կողմէ, «Արաքս» պարախումբի հրաշալի ելոյթները եւ այլ հանդիսութիւններ:

Մայիս 15-17 ունեցանք զանազան ժապաւէններու ցուցադրութիւն` «Cinema Armenia Film Festival» անուան տակ: Հոս կ՛ուզեմ նաեւ յիշել, թէ մեր յանձնախումբը ձեռնարկներուն բոլոր ծախսերը փակելէ ետք, նաեւ հանգանակուած գումարէն նպաստներ յատկացուց կարգ մը հաստատութիւններու ու որբանոցներու, ինչպէս` Ժիպէյլի «Թռչնոց բոյն»-ին, Էջմիածինի Երիտասարդական կազմակերպութեան, Այնճարի Աւետարանական որբանոցին, Հալէպի որբանոցին, «Թռչունեան» որբանոցին` Գիւմրիի մէջ, նաեւ` Հայաստանի մէջ սուրիահայ գաղթականներու համար տուներու շինութեան ֆոնտին, Հայաստանի ամերիկեան համալսարանի թուային գրադարանին եւ շօշափելի գումար մը` ապրիլ 24-ի յանձնախումբին:

ՆՈՒՊԱՐ ՏԵՄԻՐՃԵԱՆ.- Կը կարծէ՞ք, որ Ցեղասպանութեան 100-ամեակի առիթը պատճառ կ՛ըլլայ Ցեղասպանութիւնը ճանչցող երկիրներու թիւի աւելնալուն:

ԱԴԱՄ ԳԱՓԼԱՆԵԱՆ.- Անպայման որ օգուտ պիտի ունենայ. ինչպէս գիտէք, վերջերս Գերմանիա, Աւստրիա եւ քանի մը այլ երկիրներ ընդունեցին Ցեղասպանութիւնը, եւ իմ կարծիքով, հիմնական օգուտը պիտի ըլլայ մեր երիտասարդ սերունդի արթնութեան, որ մեր ազգի միութեան ու միասնական գործունէութեան համար օգտակար է: Կանք, պիտի մնանք ու յարատեւենք մեր աշխատանքներուն մէջ:

ՆՈՒՊԱՐ ՏԵՄԻՐՃԵԱՆ.- Գիտենք նաեւ, թէ հայրենի պետութիւնն ու ժողովուրդը պատշաճ ծրագիրներ գործադրեցին 100-ամեակի պահանջատիրական աշխատանքներուն վերաբերեալ. ի՞նչ տեղեկութիւններ կրնաք տալ մեզի Հայաստանի մէջ տարուած աշխատանքներուն մասին` պետական թէ ժողովրդային գետնի վրայ:

ԱԴԱՄ ԳԱՓԼԱՆԵԱՆ.- Աշխարհի գրեթէ բոլոր երկիրներուն մէջ տեղի ունեցան Ցեղասպանութեան 100-ամեակի մեծ ու փոքր ձեռնարկներ. բոլորն ալ մեծապէս գնահատելի են: Իսկ Հայաստանի պարագան անշուշտ ամէնէն հիմնականն ու գլխաւորն էր, որովհետեւ պետական մակարդակով էր, հայկական պետութիւնը հոն է, հայկական հողին վրայ է, Ծիծեռնակաբերդը հոն է ու, վերջապէս, հայ ժողովուրդը հոն է: Ինչպէս գիտենք, ամբողջ աշխարհի կողմէ ներկայացուցիչներ կային, նոյնիսկ` չորս երկիրներու նախագահներ եւ այլ երկիրներու նախագահներու ներկայացուցիչներ ու բարձրաստիճան քաղաքական անձնաւորութիւններ: Ինծի համար մեծապէս գնահատելի են հայրենիքի մէջ տեղի ունեցած` Ցեղասպանութեան 100-ամեակի ոգեկոչական ձեռնարկները: Առաւել, 100-ամեակի նախօրէին Քարտաշեան քոյրերու Հայաստան գտնուիլը նաեւ ունեցաւ իր նպաստը մեր ազգային քարոզչութեան մէջ:

ՆՈՒՊԱՐ ՏԵՄԻՐՃԵԱՆ.- Ի՞նչ կը մտածէք, Հայոց ցեղասպանութիւնը միջազգային դատական ատեաններու մէջ հետապնդելով` որեւէ հատուցում կամ հողերու վերադարձ կարելի՞ է յուսալ:

ԱԴԱՄ ԳԱՓԼԱՆԵԱՆ.- Ես իրաւաբան չեմ: Սակայն եւ այնպէս տրամաբանական կը գտնեմ նման պահանջներու դիմելը, որովհետեւ հիմքը ունինք, հիմնական պատճառը ունինք, այդ հողերը մերն են, մեր նախնիները անիրաւաբար դուրս դրուած են, աքսորուած են մեր հարազատ հողերէն, այդ բոլորը մեզի կը պատկանին, տարակոյս չկայ այդ մասին, մեր կաթողիկոսութիւններն ու մեր պետութիւնը պէտք է հետապնդեն այս հարցը: