Հայոց ցեղասպանութեան դաժանութեան ենթարկուած ու զայն կրած են ոչ միայն մարդիկ, այլ նաեւ` անոնց իրերը: Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկին իրականացուցած «100 լուսանկարչական պատմութիւններ Հայոց ցեղասպանութեան մասին» յատուկ նախագիծի ծիրին մէջ ներկայացուած է եոզկաթցի Կղեմես եւ Ռեբեքա Քիւրքճեաններու հարսանեկան լուսանկարը, նկարուած` 1910 թուականին: Անիկա Քիւրքճեան ընտանիքէն մնացած միակ լուսանկար-մասունքն է: Ժամանակի ընթացքին մէջտեղէն պատռուած է, այնուհետեւ` թափանցիկ կպչուն ժապաւէնով միացուած: Նկարին հակառակ կողմը ձեռագիր գրութեամբ կը ներկայացուի ընտանիքին ճակատագիրը եւ լուսանկարը փրկելու պատմութիւնը:
1915 թուականին, «Տեղահանութեան մասին» օրէնքի ընդունումէն ետք սկսաւ արեւմտահայերու զանգուածային բռնագաղթը, որուն ընթացքին խաղաղ բնակչութեան հանդէպ գործադրուեցան աննախընթաց բռնութիւններ: Հայերուն կը ստիպէին ուրանալ իրենց կրօնը: Սկսան զանգուածային տեղահանութիւններ դէպի Տէր Զօր, Ռաս Ուլ Այն, Մեսքենէ եւ այլ բնակավայրեր, որոնց կից ստեղծուեցան գաղթակայաններ: 1915 թուականին Կղեմես Քիւրքճեան Եոզկաթէն տեղահանուած ու քշուած է Տէր Զօր:
Ամուսինին ձերբակալուելէն եւ սպաննուելէն ետք անոր կինը` Ռեբեքան, փախուստի կը դիմէ եւ մազապուրծ կը փրկուի Եոզկաթի սարսափելի կոտորածներէն: Ամուսինէն մնացած միակ յիշատակը, զոր կինը կրցած է իրեն հետ առնել բռնագաղթի ժամանակ, հարսանեկան այս լուսանկարն է: Ռեբեքան զայն ծալած եւ պահած է իր մօտ` այդպիսով փրկելով ընտանիքէն մնացած թանկ մասունքը:
