Հինգշաբթի, 12 մարտ 2015-ին , երեկոյեան ժամը 8:30-ին, «Սայֆի Վիլեճ»-ի «Կալէօրի քոնեսանս տեզ ար» սրահին մէջ տեղի ունեցաւ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի Լիբանանի Կեդրոնական մարմինի կազմակերպած` արուեստագէտ Րաֆֆի Թոքաթլեանի քանդակներու եւ գեղանկարներու ցուցահանդէսին բացումը, Հայաստանի Հանրապետութեան սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեանի hովանաւորութեամբ եւ Լիբանանի մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան դեսպանութեան գործակցութեամբ:
Ցուցահանդէսին ներկայ էին Հայաստանի Հանրապետութեան սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեան, Լիբանանի մէջ Հայաստանի արտակարգ եւ լիազօր դեսպան Աշոտ Քոչարեան, հոգեւոր հայրեր, պատկան մարմիններու եւ կազմակերպութիւններու ներկայացուցիչներ, արուեստագէտներ եւ հիւրեր:
Ողջոյնի խօսքով հանդէս եկաւ Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակի Լիբանանի Կեդրոնական մարմինի անդամ Վիգէն Ասիլեան: Ան բարի գալուստի խօսքէն ետք նշեց, որ Թուրքիոյ իրականացուցած ամէնէն վայրագ ու խուժդուժ ծրագիրներէն մէկն էր հայկական մշակութային ժառանգութեան ոչնչացումը հայոց բնօրրանին մէջ: Գիւղերու, կառոյցներու ամբողջական քանդման ու բնաջնջման հետ նոյն ճակատագիրին ենթարկուեցան նաեւ հայ ժողովուրդի ձեռարուեստի գործերը, ինչպէս` արհեստի գործերը, ասեղնագործութիւնը, գեղանկարները եւ ձեռագիրները:
Ասիլեան ըսաւ, որ Րաֆֆի Թոքաթլեան Լիբանանի լաւագոյն արուեստագէտներէն մէկը կը նկատուի իր բարձր ճաշակով ու մեծ տաղանդով: Ան ծնած ու հասակ առած է Լիբանանի մէջ` մեծ հօր խնամքին ներքեւ, որ Հայոց ցեղասպանութեան ականատես եղած է: Թոքաթլեան ապրած է արուեստի միջավայրի մէջ` իր մեծ հօր գաղթի պատմութիւններով, որոնք առիթ եղան, որ ան փոքր տարիքէն իսկ սկսի դիտել աշխարհը Հայոց ցեղասպանութենէն փրկուած իր մեծ հօր աչքերով: Ահա այսպէս կազմուեցաւ ապագայ արուեստագէտին հեռանկարը, որ հիմքը դարձաւ իր քանդակներուն:
Ասիլեան աւելցուց, որ Թոքաթլեանի արուեստը բոլորիս կը ներշնչէ, որ մարդկութեան նկատմամբ մեր հաւատքը չկորսնցնենք, որովհետեւ մարդկութիւնը ովկիանոսի կը նմանի. քանի մը աղտոտ կաթիլներ չեն յաջողիր ապականել ամբողջ ովկիանոսը:
Ասիլեան եզրափակեց իր խօսքը նշելով, որ ցուցահանդէսին առաքելութիւնն է նպաստել Հայոց ցեղասպանութեան իրազեկման խթանման ու ըմբռնման:
Այնուհետեւ խօսք առաւ Հայաստանի Հանրապետութեան սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեան: Ան բարձր գնահատեց Րաֆֆի Թոքաթլեանի արուեստը, որովհետեւ անոր տաղանդի եւ հանճարի գործունէութիւնը իւրօրինակ է: Անոր իւրաքանչիւր գործին մէջ կայ վախ, շեղում եւ երկնային ուժի մը կարօտը` ուղեձգուելու:
Նախարար Յակոբեան շեշտեց, որ Թոքաթլեանի գլխաւոր գործը` Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին նուիրուած, երեւակայութենէն դուրս գեղեցիկ է եւ կը պատկերացնէ, թէ հայ ժողովուրդն ալ ապրեցաւ Քրիստոսի տառապանքը եւ կրեց նոյն չարչարանքները, ապա գաղթելով հասաւ արաբական երկիրներ, որոնք իրենց դռները բացին հայորդիներուն եւ որոնց շնորհակալ ենք ու երախտապարտ: Իսկ հայ ժողովուրդի զաւակները յաջողեցան վերընձիւղիլ եւ 100 տարի անց դաստիարակել ու կերտել Րաֆֆիներ, որոնցմով հպարտ ենք:
Ան մատնանշեց Թոքաթլեանի քանդակին փշրուած հայելին եւ ըսաւ, որ հայելիին փշուրները մեր սրտերուն մէջ կը կրենք, եւ ինչքան ալ փորձենք ձուլել ու միացնել կտորներ, այդ ցաւոտ գիծը անպայման պիտի մնայ մեր կեանքին ու յիշողութեան մէջ:
Նախարար Յակոբեան եզրափակեց իր խօսքը նշելով. «Հպարտ եմ հայ ժողովուրդով եւ հայ ժողովուրդի զաւակներուն գործերով, եւ իբրեւ այդպիսին հայութեան համար այլեւս կարելի չէ ընկրկիլ, պիտի յաղթենք. Հայ դատը յաղթանակ պիտի տանի: Թուրքիան ինչ ալ ընէ, ի վիճակի չէ այլեւս 10 միլիոն հայ լռեցնելու: Րաֆֆիի նման տաղանդաւորներու գործերը տարբեր ձեւերով համայն աշխարհին ներկայացնելու շնորհիւ` Թուրքիան ստիպուած պիտի ըլլայ ճանչնալ ցեղասպանութիւնը եւ հատուցել: Մենք պիտի տեսնենք այդ օրը»:
Հրանուշ Յակոբեան տեղեկացուց, որ Րաֆֆի Թոքաթլեան պիտի պարգեւատրուի «Արշիլ Կորքի»-ի շքանշանով:
Աւարտին խօսք առաւ արուեստագէտ Րաֆֆի Թոքաթլեան: Ան ըսաւ, որ մարդկային մտքի երեւակայութեան տարողութենէն վեր է հայ ժողովուրդին հետ կատարուածը ասկէ 100 տարի առաջ:
Մեզմէ իւրաքանչիւրը իւրովի կրնայ կարդալ, հասկնալ ու մեկնաբանել ցուցադրուած գործերը:
Ամէն մեկնաբանութիւն պատկերն է զայն մեկնաբանող անձին: Մենք` հայերս, ենթագիտակցաբար մեր մէջ կը կրենք ցեղին կանչը եւ փշրուած հայելին:
Անհրաժեշտ է աշխատիլ այնպէս, որ պատմութիւնը ինքզինք չկրկնէ, եւ բնաւ չտեսնենք նմանօրինակ օրեր, որոնց դաժանութենէն հրեշտակները առանց ձայնի յայտնուեցան այնտեղ:
Ներկաները շնորհաւորեցին արուեստագէտը եւ առիթ ունեցան վայելելու ու ապրելու ազգի մը պատմութիւնը քանդակներուն ընդմէջէն:
Նշենք, որ ցուցահանդէսը պիտի տեւէ մինչեւ 30 մարտ:
