ԱԼԻՆ ԱՅԱՆԵԱՆ
ՀՅԴ ԼԵՄ-ի «Հայաստան» Մասնաճիւղ
Անկախ երկիր մը կը վայելէ ինքնիշխանութիւն ու չ՛ըլլար այլ երկրի մը իշխանութեան տակ: Սակայն ա՞յս է Հայաստանի վիճակը: Քաղաքական նուազագոյն գիտութիւն ունեցող անձ մը իրավիճակը քննելով` պէտք է հասկնայ, որ անկախութիւնը պարզապէս ձեւական ստորագրուած թուղթով մը չի ճշդուիր:
Մէկ ամիս առաջ նշուեցաւ Հայաստանի անկախութեան տօնը: Սակայն կ՛արժէ կանգ առնել ու մտածել, թէ հայերը ճիշդ ի՞նչը տօնեցին: Ինչո՞վ այդքան ուրախ ենք: Բոլոր անոնք, որոնք կը կարծեն, թէ Հայաստանը անկախ պետութիւն մըն է, դժբախտաբար շատ կը սխալին: Անունով անկախ ըլլալը որեւէ նշանակութիւն մը չունի: Հայաստանը կառավարողները հայերը չեն, այլ` ազերիները, թուրքերը, ռուսերը, ու շարքը տակաւին կ՛երկարի:
Երբ քաղաքական գործիչները կ՛աշխատին ի շահ այդ երկիրներուն, երբ ամէն մէկ շարժում տեղի կ՛ունենայ ի նպաստ այդ կառավարութիւններուն, ինչպէ՞ս տակաւին կը հպարտանանք Հայաստանի անկախութեամբ: Մեր իսկական թշնամիները դիմակ հագած` մեր երկրին մէջ կը բնակին: Երբ ամէն օր կը լսենք Հայաստանի ու Ազրպէյճանի խաղաղութեան համաձայնագիրին մասին, Թուրքիոյ հետ բնականոն կապեր հաստատելու մասին, երբ Արցախը յանձնուեցաւ Ազրպէյճանին, ու օրական վախ կայ, որ Հայաստանը նոյնպիսի ճակատագիր կրնայ ունենալ: Երբ Փաշինեան կ՛ամբաստանէ կաթողիկոսը իր դաւաճանութեան դէմ դնող եկեղեցւոյ ուժէն ազատելու համար: Երբ հայը այս բոլորէն տեղեակ է, ինչպէ՞ս կ՛ըսէ, որ Հայաստանը անկախ է: Հայաստանի քաղաքական գործիչներուն մէկ մասը մեղաւոր է բոլոր եղածներուն համար, իսկ միւս մասը նոյնքան եւ աւելի մեղաւոր է իր բերանը փակ պահելով եւ անտարբերութեամբ: Սակայն սփիւռքահայ քաղաքական գործիչները ինչո՞ւ չեն արտայայտուիր: Արդեօք կուրութիւնը այնքա՞ն տարածուած է մեր մէջ, որ չեն տեսներ այս բոլորը, կամ` այս հարցը իրենց համար ալ անկարեւոր դարձած է:
Իսկապէս ցաւալի է, որ հայութեան մեծամասնութիւնը չի տեսներ իրողութիւնը եւ կ՛ապրի երազային ու երեւակայական աշխարհի մը մէջ: Ուրեմն, այս բոլորով հանդերձ, եթէ ա՛յս է անկախութեան իմաստը հայուն համար, ուրեմն թո՛ղ շնորհաւոր ըլլայ անկախութեան տօնը: