Հայոց ցեղասպանութեան 110-րդ տարելիցին առիթով ՀՅԴ Հայ դատի Կեդրոնական խորհուրդը հետեւեալ յայտարարութիւնը հրապարակեց.
«Հայոց ցեղասպանութեան փաստը` որպէս մարդկութեան եւ քաղաքակրթութեան դէմ իրագործուած ոճիր, ճանաչուած է տասնեակ պետութիւնների եւ միջազգային կազմակերպութիւնների կողմից: Մինչդեռ Թուրքիան շարունակում է Հայոց ցեղասպանութեան մերժման փաստը, ինչն այդ յանցագործութեան ուղղակի շարունակականութեան դրսեւորում է: Աւելի՛ն. Թուրքիայի Հանրապետութեան կողմից Ազրպէյճանին տրամադրուող անվերապահ ռազմաքաղաքական զօրակցութիւնը յանգեցրեց Արցախում ցեղային զտման ցեղասպանական քաղաքականութեան գործադրման` Թուրքիայի ուղղակի եւ անուղղակի ներգրաւմամբ: Այդ գործողութիւնները լիովին համապատասխանում են «Ցեղասպանութեան յանցագործութիւնը կանխելու եւ դրա համար պատժի մասին» 1948թ. հռչակագրի պահանջներին, որոնցով սահմանւում է ցեղասպանութիւն յանցագործութիւնը:
«Ելնելով վերոգրեալից եւ կարեւորելով ցեղասպանութիւնների կանխարգելման գործում միջազգային կազմակերպութիւնների եւ առանձին պետութիւնների հռչակագրին համապատասխան պարտաւորութիւնները` ՀՅ Դաշնակցութեան Բիւրոյի Հայ դատի Կեդրոնական խորհուրդը յայտարարում է.
«1.- Թուրքիայի Հանրապետութիւնն այնքան ժամանակ քանի դեռ շարունակում է իր ժխտողական քաղաքականութիւնը, մնում է Հայաստանի Հանրապետութեան համար գոյութենական սպառնալիք` հետապնդելով Հայաստանի անկախութեան, ինքնիշխանութեան, տարածքային ամբողջականութեան կաշկանդումն ու անվտանգային համակարգի ամբողջական կազմաքանդումը, իսկ միջպետական փաստացի սահմանի արգելափակումը նպատակ ունի Հայաստանը ենթարկելու տնտեսական ու քաղաքական լրացուցիչ ճնշումների: «Թուրքական պետական շրջանակներում բացակայում է Հայաստանի Հանրապետութեան հետ բովանդակային եւ առանց նախապայմանների բանակցութիւնների մէջ ներգրաւուելու քաղաքական կամքը:
«2.- Հայոց ցեղասպանութեան իրողութեան ժխտման պետական քաղաքականութիւնը Թուրքիայի համար ոչ միայն քարոզչական, այլեւ հեռուն գնացող քաղաքական նպատակներ հետապնդող գործողութիւն է, ինչի պարագայում այդ երկիրը շարունակում է ներգրաւուած մնալ հայ ժողովրդի հանդէպ ցեղասպանական գործողութիւններում:
«3.- Ստեղծուած պայմաններում Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման միջազգային գործընթացի շարունակութիւնը, հայ ժողովրդի նկատմամբ շարունակուող ցեղասպանական գործողութիւնների միջազգայնացումը Հայաստանի Հանրապետութեան համար անվտանգային նշանակութիւն ունեցող խնդիր է:
«4.- Հայոց ցեղասպանութեան ժխտողականութեան դէմ պայքարն ու Ցեղասպանութեան հետեւանքների վերացմանն ուղղուած միջազգային գործողութիւնները կարեւոր են հայ ժողովրդի նկատմամբ ապագայ ցեղասպանութիւնները կանխարգելելու համատեքստում:
«5.- Անհրաժեշտ է, որ միջազգային յարաբերութիւնների առանցքային դերակատարները` ինչպէս վերպետական կազմակերպութիւններ, այնպէս էլ առանձին պետութիւններ, շարունակաբար հետեւեն Թուրքիայի ռազմաքաղաքական վարքին` գնահատելով հայ ժողովրդի հանդէպ ցեղասպանական գործողութիւններում այդ պետութեան ուղղակի կամ անուղղակի ներգրաւման հնարաւորութիւնը ու ձեռնարկեն համապատասխան քայլեր:
«6.- Հայ ժողովուրդը Հայաստանի Հանրապետութեան Անկախութեան մասին հռչակագրով, ապա Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագրով նուազագոյնը երկու անգամ լայն համախոհութեամբ յստակեցրել է Հայոց ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման եւ Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնների կարգաւորման գործընթացներում իր ուղենիշները: Աւելի՛ն. 2010թ. յունուարի 12-ին ՀՀ Սահմանադրական դատարանը միարժէքօրէն ընդունել է ՀՀ Անկախութեան մասին հռչակագրի` Հայոց ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումը հետապնդելու մասին դրոյթի անբեկանելիութիւնը Հայաստան-Թուրքիա միջպետական յարաբերութիւններում:
«7.- Առաջադրելով նոր նախապայմաններ` Թուրքիայի Հանրապետութիւնը բացառում է Հայաստանի Հանրապետութեան հետ բնականոն յարաբերութիւնների հաստատման հաւանականութիւնը` հիմնուած փոխվստահութեան, փոխադարձութեան եւ հաւասարութեան վրայ:
«8.- Թուրքիան, համագործակցաբար Ազրպէյճանի հետ, Հայաստանի նկատմամբ գործադրում է ուժի կամ դրա սպառնալիքի կիրառման քաղաքականութիւն, ինչի պայմաններում Հայաստանի Հանրապետութեան իշխանութիւնների կողմից ձեռնարկուող միակողմանի զիջումները զուրկ են օրինականութիւնից:
«9.- Կարեւոր եւ արժէքաւոր է հայկական սփիւռքի, դրա քաղաքական եւ համայնքային դերակատարների նպատակաուղղուած ջանքերը Հայոց ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման եւ դրա նորօրեայ դրսեւորումների հանրահռչակման գործում:
«10.- Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւնների պատմութեան եւ ներկայի վերաբերեալ Հայաստանի Հանրապետութեան իշխանութիւնների հիմնազուրկ դատողութիւնները հեռու են պատմաքաղաքական հիմքերից եւ օրինականութիւնից` ուղիղ հակասութեան մէջ մտնելով Հայաստանի Հանրապետութեան Անկախութեան մասին հռչակագրի հանրաճանաչ դրոյթների եւ մեր ժողովրդի հոգեմտաւոր ներաշխարհի հետ:
«11.- Հայաստանի իշխանութիւնների յայտարարութիւններն ուղղակիօրէն ծառայում են Հայոց ցեղասպանութեան ոճրի նսեմացմանն ուղղուած թշնամական քարոզչութեանը` է՛լ աւելի ամրապնդելով Թուրքիայի եւ դրա ցեղասպան գործընկեր Ազրպէյճանի անպատժելիութեան զգացումը:
«12.- Արցախի հայաթափումն ամբողջապէս տեղաւորւում է իր բնօրրանից հայ ժողովրդին տեղահանելու, ոչնչացնելու եւ գոյութեան համար անհամատեղելի այլ պայմաններ ստեղծելու` թուրքական քաղաքականութեան համատեքստում: Արցախում կատարուածը հայ ժողովրդի նկատմամբ ցեղասպանական վտանգի առարկայացման մի դրսեւորում էր միայն: Ուստի հայ ժողովրդի համար Հայոց ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչումն ու հետեւանքների վերացմանն ուղղուած քայլերն անվտանգային նշանակութիւն ունեն թուրքական ծաւալապաշտութեան եւ ցեղասպանական քաղաքականութեան կասեցման տեսանկիւնից:
«Հայոց ցեղասպանութեան 110-րդ տարելիցի առիթով, ոգեկոչելով մեր մէկուկէս միլիոն սրբադասուած նահատակների յիշատակը, մեր ժողովրդին` թէ՛ հայրենիքում եւ թէ՛ սփիւռքում, պայքարի շարունակման կոչ ենք անում` յանուն ազգային ինքնութեան պահպանման, հայրենի պետութեան զօրացման, արցախահայութեան լիարժէք իրաւունքների պաշտպանութեան ու վերատիրացման, առհասարակ` յանուն Հայոց ցեղասպանութեան հետեւանքների վերացման եւ արդարութեան վերականգման: Սա է իրական խաղաղութեան դժուարին ուղին»:
