ՐԱՖՖԻ ՏԷՄԻՐՃԵԱՆ
Մարդկութեան մէջ կարեկցութեան ու ազգային պատկանելիութեան զգացողութիւնը օրըստօրէ կը կորսուի, որովհետեւ մեքենացած աշխարհին մէջ մարդկայինը առաւել եւս կը փճանայ, ու ազգային հասկացողութիւնը կը չքանայ: Իսրայէլեան հրթիռային յարձակումներու վայրերէն տասնեակ քիլոմեթր անդին եւ գաղթականներու ապաստարաններէն քանի մը քիլոմեթր եւ երբեմն ալ քանի մը մեթր անդին Լիբանանի մէջ կեանքը կը շարունակուի անբնական պայմաններու ,բնականոնե վիճակի մէջ:
Հոն կեանքի ու մահուան կռիւ է, իսկ հոս` ճաշարանները լեփլեցուն են, ու քէֆի մթնոլորտը` համատարած: Հոն մանուկները փողոցներն են, անտուն են, շատեր քոյր-եղբայր կորսնցուցած են, ու կարգ մը երեխաներ նոյնիսկ թաղման չեն արժանացած, իսկ հոս ընկերային-հոգեբանական մասնագէտները կը թելադրեն հեռատեսիլի կայանները փոխել, որպէսզի փոքրիկները չտեսնեն իրականութիւնները ու հոգեկան խառն վիճակներ չունենան:
Պայթում, որոտում եւ հրավառութիւն… Շաբաթավերջին լսեցինք նոյնանման ձայներ, բայց առաջինը կը քանդէ, երկրորդը` ջրառատ անձրեւներու ազդանշանը կու տայ, իսկ երրորդը անտարբերութեան եւ մարդկային նուազագոյն զգացումի բացակայութեան ցուցանիշ:
Այո՛, կեանքը կը շարունակուի, մենք ալ հոն չենք, բայց հոս կարելի չէ փողոցները ,հաստատուածե գաղթականներու աչքերուն դիմաց հրավառութիւն կատարել` եւ անտարբեր մնալ: Պսակի արարողութիւնները պէտք է շարունակուին, սակայն այսօրուան պայմաններուն մէջ ծրագիրին մէջ կարելի է ,սահմանափակումներե կատարել` յարգելով մեր համաքաղաքացիներուն զգացումներն ու իրավիճակը:
Քիչեր պիտի սկսին վերստին մրմռալ ու ,նեղանալե, որովհետեւ վերստին զուգահեռներ պիտի կատարեմ, սակայն դժբախտաբար Լիբանան-Իսրայէլ եւ Արցախ-Ազրպէյճեան պատերազմներուն միջեւ կարելի է բազմաթիւ նմանութիւններ գտնել: Այսօրուան Լիբանանի ուրախ-տխուր, խաղաղ-պատերազմական, հայրենանուէր-հայրենաքանդ, մարտունակ-յանձնուող հակասութիւնները մենք տեսանք մօտիկ անցեալին մեր ներհայկական իրականութեան մէջ, երբ Շուշին կրակոցներու տակ էր, մինչ Երեւանի մէջ քաղաքացիները ճաշարանները կը վայելէին, Շուշին ,տժգոյնե կը գտնէին, փառատօներ կը կազմակերպէին, ու շատեր նոյնիսկ անհամբեր կը սպասէին Արցախէն ձերբազատելու սպասուած պահը:
Լիբանանի հայութիւնն ալ այս իմաստով պէտք է չափաւորութիւնը պահէ եւ այս փուլին հրաժարի ճաշկերոյթներ, պարահանդէսներ եւ հրապարակային տօնախմբութիւններ կազմակերպելէ: Քիչ մը անդին քաղաքներ ու գիւղեր ամբողջովին կ՛ոչնչանան, մեռելներն անգամ հանգիստ չունին, եւ պատերազմի զոհերէն շատեր անգերեզման են:
Ներկայիս իսրայէլեան հրթիռներուն չափ եւ աւելի վտանգաւոր է ներքին կայունութեան խախտումը, որ անսպասելի արիւնահեղութեան դուռ կրնայ բանալ: Առ այդ, բոլորին զսպուածութիւնը եւ չափաւորականութիւնը երաշխիքներ են ներքին անդորրութեան պահպանման:
Միայն փոքր եւ երբեմն աննշմարելի դէպք մը բաւարար է, որ շուտով բոցի վերածուի եւ արագօրէն տարածուի հարաւէն հիւսիս եւ արեւելքէն արեւմուտք, որովհետեւ եթէ Իսրայէլը չկարենայ դուրսէն` ցամաքէն Լիբանան ներխուժել, ապա պիտի փորձէ ,ներսէն դուրս ելլելե ու ,բերդը ներսէն գրաւելե…
Զգո՛ւշ ըլլանք, որպէսզի մեր քովէն ազդանշանը չտրուի: Յուսանք` երբե՛ք չտրուի:
4 նոյեմբեր 2024
