Միացեալ Նահանգներ կ՛ուսումնասիրեն Հայաստանի դիմումը` միանալու «123-րդ համաձայնագիր»-ին, որուն հաստատման պարագային Հայաստանը կրնայ ամերիկեան քաղաքային հիւլէական ճարտարագիտութիւններ ստանալ: Այս մասին «Սիվիլնեթ»-ին տուած գրաւոր մեկնաբանութեան մէջ ըսած է Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան բանբերը:
Միացեալ Նահանգներու դաշնակցային օրէնքին համաձայն, Միացեալ Նահանգներու կառավարութիւնը պէտք է ստորագրէ Միացեալ Նահանգներու հիւլէական ուժանիւթի գործակալութեան հռչակագիրի 123-րդ բաժինը, որ կը սահմանէ այլ երկիրներու քաղաքային հիւլէական ճարտարագիտութիւններ փոխանցելու անհրաժեշտ պայմանները: Միացեալ Նահանգներ նման գործարքներ ունին 48 երկիրներու եւ տարածքներու հետ` ըստ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան 2022-ին թարմացուած տուեալներուն:
Եթէ Հայաստան միանայ «123-րդ համաձայնագիր»-ին, ատիկա կրնայ ճամբայ հարթել Հայաստանի մէջ ամերիկեան ճարտարագիտութիւններով նոր հիւլէական կայան նախագծելու եւ կառուցելու համար, որ պիտի փոխարինէ Մեծամօրի` խորհրդային ժամանակաշրջանին կառուցուած հիւլէական կայանը:
«Միացեալ Նահանգներու կառավարութիւնը չի կիսեր բանակցային հոլովոյթի մանրամասնութիւնները, սակայն մենք կրնանք ըսել, որ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութիւնը պատշաճ ուշադրութիւն կը դարձնէ «123-րդ համաձայնագիր»-ին միանալու Հայաստանի խնդրանքին», «Սիվիլնեթ»-ին տուած գրաւոր մեկնաբանութեան մէջ ըսած է Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան բանբերը:
«Թէեւ մենք չենք կրնար տրամադրել այլ երկիրներու հետ Միացեալ Նահանգներու կառավարութեան բանակցութիւններու ներքին հոլովոյթի մանրամասնութիւնները, սակայն Միացեալ Նահանգները կ՛ողջունեն Հայաստանի հետ քաղաքային հիւլէական համագործակցութիւնը խորացնելու կարելիութիւնը», կը նշուի պատասխանին մէջ:
Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութիւնը «այլ երկիրներու հետ Միացեալ Նահանգներու կառավարութեան բանակցութիւններու ներքին հոլովոյթին» կամ այս գործարքի հաստատման ժամանակացոյցին վերաբերեալ մանրամասնութիւններ չէ յայտնած: Բանակցութիւնները սովորաբար տարիներ կը տեւեն:
«Սիվիլնեթ» կը նշէ, որ ասիկա առաջին դէպքն է, որ Միացեալ Նահանգները կամ Հայաստանը հրապարակաւ կը հաստատեն, որ Երեւանը դիմած է Միացեալ Նահանգներու քաղաքային հիւլէական ուժանիւթի համաձայնագիրին միանալու համար:
Հայաստանի Անվտանգութեան խորհուրդի քարտուղար Արմէն Գրիգորեան ամրան սկիզբը ըսած էր, թէ հիւլէական հարցերով «գնդակը Միացեալ Նահագներու դաշտն է»` այլ մանրամասնութիւններ չյայտնելով:
Աւելի ուշ, Հայաստանի Հանրապետութեան ուժանիւթի փոխնախարար Յակոբ Վարդանեան «Սիվիլնեթ»-ի հետ հարցազրոյցի ընթացքին ըսած է, թէ Հայաստանը Միացեալ Նահանգներուն դիմած է խորացնելու հիւլէական գործընկերութիւնը` չյստակացնելով, թէ Երեւանը ինչի՛ կը ձգտի:
Երեւանը եւ Ուաշինկթընը 2022-ին արդէն իսկ ստորագրած են քաղաքային հիւլէական համագործակցութեան վերաբերեալ փոխըմբռնման յուշագիր: Ըստ Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան կայքին, ատիկա կը սահմանէ «համագործակցութեան շրջագիծը», սակայն «123-րդ համաձայնագիր»-ին նման կանաչ լոյս չի տար հիւլէական ճարտարագիտութիւններու արտածման համար:
