ԿԱՐԷՆ ՇԱՀԷ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ
Եւ այսպէս, համաշխարհային հետաքրքրութիւնն ու ուշադրութիւնը ակնթարթային ոստումով ցատկեցին Արցախի վրայէն` ձգելով մեր խեղճ ու կրակ երկիրն ու տեղահանուած արցախահայութիւնը որբ, առանց ոչ իսկ գէթ բերանացի օժանդակութեան` միջազգային հարթակներէն: 7 հոկտեմբերին, երբ գրեցի այս յօդուածը, Իսրայէլ յայտարարած էր, որ մօտաւորապէս 250 հրեայ զոհ տուած է իսրայէլեան-պաղեստինեան կռիւներուն ընթացքին: Իսկ ի՞նչ եղան մեր 120.000 հայերը, երբ 9 ամիս մնացին շրջափակուած, սոված, մարդկային տարրական իրաւունքներէ զրկուած: Ո՞ւր էր այս համաշխարհային աշխուժ մամուլը, երբ կ՛աղաչէինք, կը պաղատէինք, որ մեր 120.000-ին ձայնը լսուի: Անոնք բաւարարուեցան մեզի տրամադրելով 10 վայրկեան` բացատրելու համար 3.000 տարուան բնիկ ժողովուրդի պատմութիւնը, եւ ապա` դատապարտելով մեզ յաւիտեան լռութեան:
Եւ այսպէս, միջազգային կազմակերպութիւններն ու գերպետութիւնները անգամ մը եւս կռնակ դարձուց մեր Դատին, մեր ժողովուրդին:
Ուրեմն պէ՞տք է գթամ ես այդ 250-ին: Պէ՞տք է վատ զգամ 250-ի կորուստին համար: Պէ՞տք է աղօթեմ այդ 250-ին եւ անոնց ժողովուրդին փրկութեան համար: Կրնայ ըլլալ: Այո՛, կրնայ ըլլալ սովորական աշխարհիկ զանգուած մը այս բոլոր նշածներս նկատէ նուազագոյն «պարտքը» այդ դժբախտ ժողովուրդին զօրակցելու եւ հանգիստ խիղճ ունենալու համար: Բայց ես եւ բոլոր ազգասէր հայերը շատ հեռու ենք այս սովորական աշխարհիկ դասակարգէն:
Իմ քովս չմնաց արտասուք, որ թափեմ այդ 250-ին համար: Բայց նոյնիսկ եթէ մնար, ամբողջը կը տրամադրէի Արցախիս: Իմ քովս չմնաց գութ այդ 250-ին նկատմամբ: Բայց նոյնիսկ եթէ սրտիս խորին անկիւնները մնացած ըլլար փափուկ բաժին մը, կը քարացնէի զայն` յանուն Արցախիս: Իմ քովս չմնաց զգացումներու այն ընդարձակ շարանը: Հոս կայ միայն զայրոյթ եւ վրէժխնդրութիւն: Շրթներուս վրայ սառած մնացին անհաշուելի աղօթքներս ժողովուրդին փրկութեան համար: Անպատասխան մնացին անթիւ աղօթքներս, աղաչանքներս, պաղատանքներս, արցունքներս, լաց ու կոծս, հեծկլտանքս եւ ողբս: Երես թեքեցին մեզմէ` թէ՛ պարզ մարդիկ, թէ՛ դաշնակիցներ, թէ՛ բարեկամներ եւ թէ՛ Աստուած:
Ուրեմն հիմա է, որ կը հասկնամ: Պատմութիւնը քանի մը անգամ մեզ փորձած է սորվեցնել այս դասը, բայց մենք չենք ուզած զայն դրոշմել մեր կարճատես միտքերուն մէջ: Օտարէն օգնութիւնը անկարելի է: Պէտք է վստահիլ մեր բազուկներուն: Պէտք է պատրաստ ըլլալ սեղանը շրջելու, ջարդելու, փշրելու, վառելու, երբ մեզի համար աթոռ չկայ: Այլեւս պէտք է մտածել մեր շահերուն եւ միայն մե՛ր շահերուն մասին:
Այն աշխարհը, ուր մենք կ՛ապրինք, բոլորս ալ շատ լաւ գիտենք, արդար եւ իտէալական տեղ մը չէ: Ուրեմն ինչո՞ւ տակաւին պնդագլուխ յամառութեամբ կը փորձենք քաղաքավար, բարեացակամ, զուսպ եւ կրաւորական միջոցներով պաշտպանել մեր իրաւունքը:
Ո՜վ ազգասէր հայեր. ո՜վ հայրենասէր հայեր, ձգենք այն աշխարհը, որ ունի իր հոգերը, որոնց հետ արդէն ինք գլուխ չ՛ելլեր, եւ մե՛նք ձեռք առնենք մեր ճակատագիրը: Ո՜վ երիտասարդութիւն, եկէ՛ք` համախմբուինք, ծրագրենք գործօն շարժումներ, հաստատ քայլեր, մարտունակ կեցուածքով մեր արժանապատուութիւնը ձեռք բերենք Հայաստանի դրօշին ներքեւ:
Այս բոլոր դէպքերը բաւարար են հասուն, չափահաս, հաւասարակշռուած մարդն իսկ խենթացնելու: Եւ հիմա ճի՛շդ այդ խենթերուն պահանջը կայ:
Խօսքս հիմա կ՛ուղղեմ անձիս պէս խենթացած երիտասարդներուն: Ձեզ կը հրաւիրեմ ժողովի, ծրագրենք ու արշաւենք, քանզի շատ լաւ գիտենք` է՛լ չմնաց ելք ու ճար:
