ԱՐԻՆ
Սիրելի՛ ընկ. Անդօ,
Եկաք ու անցաք այս աշխարհէն: Ձեր երթալէն ետք զգացի այն մեծ վիհը, որ բացուեցաւ մեր միջեւ: Ականջիս մէջ կը լսեմ ձեր ձայնը, ձեր հարցերուն մօտեցման եղանակը եւ մտահոգութիւնը լուծելու ձեր պաղարիւն, սակայն հաստատուն որոշումները:
Աչքիս առջեւ է միշտ ձեր հռչակաւոր «ձեռքի շարժում»-ը: Ձգէ` թող խօսի, ձգէ թող երթայ…
Սորվեցուցիք համբերատար ըլլալ, բայց` ոչ զիջող: Իրաւունքը պաշտպանող ըլլալ, սակայն` ոչ յանձնուող: Յարգել ընկերը, գործընկերը, ժողովականը, շրջապատը, բայց միեւնոյն ժամանակ` ըլլալ խստապահանջ, գլուխ չծռել սուտին, կեղծիքին, շողոքորթութեան:
Կ՛ըսէիք` «Դուն ըսելիքդ ըսէ ու անցիր, մի՛ սպասեր, որ անպայման պիտի իրականանայ ըսածդ, սակայն ըսէ՛»: Գիտէիք, որ միշտ լաւն ու բարին չեն իշխողը, ամէն ինչ կը տեսնէիք, կը գիտակցէիք, բայց ամէն ինչի փոխելու բանալին ձեր ձեռքը չէր:
Փաստը` ձեր անողոք հիւանդութիւնն էր, որ չխեղճացուց ձեզ, անոր հանդէպ նոյնիսկ ձեր հպարտ կեցուածքը անխախտ պահեցիք, նախ փորձեցիք անտեսել, յետոյ, երբ տեսաք, որ հարցը լուրջ է, սկսաք պայքարիլ յամառօրէն եւ մինչեւ վերջին շունչ արհամարհեցիք մահը: Գիտէիք, որ շատ գործ ունինք ընելիք` իբրեւ մարդ, իբրեւ հայ, իբրեւ դաշնակցական եւ, վերջապէս, իբրեւ համազգայնական: Հոգեվարքի մէջ նոյնիսկ, ձեր անձնական կեանքը յետին ձգած, մտահոգ էիք ազգի, Արցախի, Հայաստանի, Դաշնակցութեան, Համազգայինի հարցերով, վերջին օրը հարցուցիք ինծի` ճափոնցիներէն ի՞նչ լուր: Ո՞ր ճափոնցիներու մասին էր խօսքը, չհասկցայ, բայց անպատասխան չձգեցի:
Կը յիշեմ եղբօրս զարմանքը, երբ առաջին անգամ ձեզի ծանօթացած էր եւ ըսաւ. «Դա ուրիշ մարդ էր»:
ԱՌԻ-ով Արցախ մեկնած էիք, հիւրընկալողներու մէջ էր նաեւ եղբայրս, սենեակներու բաժանումը կատարելէ ետք կը պատմէ, որ համեստ մարդ մը անկիւնը կեցած էր, եւ երբ առաջարկած է սենեակ մը, ըսած է` «Ի՛նչ պիտի ըլլայ, աւելի վատ պայմաններու մէջ ալ անցուցած ենք, մէկ օր է, կը դիմանանք», այսպիսով հեգնանքով խօսք հասկցնելով այլոց չակերտաւոր «լաւ սենեակ» ուզողներուն. աելի ուշ գիտցանք, որ այդ մարդը Պուրճ Համուտի քաղաքապետն էր:
Արցախ գացած էր, հոգեպէս ի՜նչ ուրախ էր, որ քաջերու երկիրը այցելած է, ի՞նչ կարեւոր էր իրեն համար, թէ շքեղ սենեակի մէջ պիտի գիշերէ կամ պարզ չորքոտանի անկողինի մը վրայ: Որքա՜ն ուրիշ էր մեր գլխագիր ընկերը…
Սիրելի՛ ընկ. Անդօ,
Ճամբադ պիտի շարունակենք, պիտի շարունակենք քու հաւատացած ձեւով` հարցերը արծարծելով, երբեք գլուխ չծռելով սուտին ու կեղծիքին, չյուսահատելով եւ համեստութեամբ: Ննջէ խաղաղ:
