Ժողովուրդին ծոցէն ծնած եւ ժողովուրդին համար գործած ու գործող Հայ յեղափոխական դաշնակցութիւնը արդէն իսկ կը թեւակոխէ իր 132-ամեակը: Այս առիթով կը հրատարակենք Դաշնակցութեան ու անոնց ծննդոցին վերաբերող նիւթեր:
Ո՛չ մի բռնութիւն, ո՛չ մի հալածանք, ո՛չ մի սահման չէ կարող բաժանել մի ժողովուրդ, եթէ նա տոգորուած է ընդհանուր շահերի գիտակցութեամբ, ունի նաեւ կռուելու անսասան վճռողականութիւն եւ կապուած, միացած է դարերով սնուած ու պահպանուած ընդհանուր բնազդների ու զգացմունքների առողջ զարկերով:
ՔՐԻՍՏԱՓՈՐ
Ո՛ւր որ էլ լինէք, կռուի դաշտին մէջ, թէ շղթայակապ կալանաւոր, բահը ձեռքերնիդ մշակ թէ թափառական առաքեալ, միշտ էլ ներշնչողը լինի թող տառապողի Ազատագրութեան վեհ Գաղափարը, ձեր առաջնորդը` դիրքերուն վրայ մնալու պարտաճանաչութեան սուրբ սկզբունքը:
Հոգ չէ, թէ մի օր վահանով կը դառնաք, միւս օր` վահանի վրայ, արդիւնքը նոյնն է` յաղթութիւնը…
Ս. ԶԱՒԱՐԵԱՆ
Չէ՛, հայ ժողովուրդը անկարող է ապրել Տաճկահայաստանում տիրող կարգերում. նա ուժասպառ է լինում, նա մեռնում է, նա չի կարող չբողոքել, ոտի չկանգնել եւ չդիմել յեղափոխութեան` իբրեւ իւր միակ փրկարարին: … Յեղափոխութիւնը կանգ չի առնի ոչ մի խորտակիչ ուժի առաջ, քանի գոյութիւն ունեն կեանքի տանջանքները, նա միայն կը փոխի իր ձեւը` յարմարուելով նոր պայմաններին, եւ երբեք` իր էութիւնը:
ՌՈՍՏՈՄ
Ռուս-տաճկական պատերազմը, Պալքաններում մանր ազգութիւնների ազատագրումը, Գում-Գափուի ցոյցը, Վարդենիսի դէպքը Տարօնում` ցնցել էին հայութեան բոլոր խաւերը: Դարերի ստրկութիւնից հիւծուած, սիստեմաթիք ոչնչացման անդունդի գլխին կանգնած հայութիւնը Տաճկաստանում պահանջում էր մարդկայնօրէն ապրելու իրաւունք: Եւ սկսուեց ազգերի պատմագրութեան մէջ հազուագիւտ անհաւասար կռիւներից մէկը:
ԻՇԽԱՆ ՅՈՎՍԷՓ ԱՐՂՈՒԹԵԱՆ
Հասարակական գործչից, մանաւանդ` յեղափոխական ասպարէզում, պահանջւում է ամենադրական, որոշ, եթէ կարելի է այսպէս ասել, մետաղացած գաղափար, հայեացք. որի համար նա կը բարձրանայ ե՛ւ կախաղան… որովհետեւ նա շատ լաւ գիտէ, որ ինքը, հետեւապէս եւ իւր գաղափարները պիտի անցնին արեան ու կրակի միջից. նա հաստատուն քայլերով առաջ է անցնում` համոզուած լինելով, որ յաղթութիւնը իրենն է, որքան էլ պայմանները… աննպաստ լինին:
ՅՈՆԱՆ ԴԱՒԹԵԱՆ
Իր մտածումին ծիրը լայնօրէն կը բացուէր ու իր մէջ կ՛ընդգրկէր սփիւռքի ամենահեռաւոր անկիւններէն մինչեւ Հայաստանի ամենայետին գիւղը, լեռնաշխարհի կտորը, որոնց մէկ ընդհանուր պատկանելիութեան մէջ միաձուլումը կը համարէր պահպանելիք հիմնական ձգտում. հետապնդուելիք հիմնական նպատակ®. Մտասեւեռումը հայ ժողովուրդի ապագան էր. ապագայ մը, որ ամբողջական փթթում կրնար ըլլալ միայն սեփական, ազատ, անկախ եւ ամբողջական հողերով հայրենիքի մէջ (կը վկայէ «Դրօշակ»):
ԱՏՈՒՐ ԳԱՊԱՔԵԱՆ
Հայ դատը 1915-էն չի սկսիր: Վեց դար առաջ թուրքը իշխեց զինու զօրութեամբ եւ վեց դար շարունակ զինու զօրութեամբ նուազեցուց մեզ` նաեւ քանակով տիրելու համար այդ հողերուն: Հայ դատի մեր փաստարկութիւնները բացարձակապէս զերծ պէտք է մնան միայն «Ապրիլեան եղեռն»-ին կառչելու սխալ կերպէն: Եւ ցեղասպանութիւնը պէտք է ներկայացնենք իբրեւ քաղաքական-պետական ծրագիր` անոր հակադրելու համար մեր Դատը` իբրեւ քաղաքական-իրաւական պահանջ:
Կ. ՄԵՀԵԱՆ