Պատրաստեց՝ ՄԱՐԻՆԱ ՀԱՄԱՄՃԵԱՆ
Տեղի Ունեցաւ «Ես Եմ, Ես Կամ» Պատկերագիրքին Շնորհահանդէսը
Յուլիս 12-ին ՀՅԴ Գիւմրիի «Շիրակ Շիրուանեան» կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան Երեւանի գրասենեակին կողմէ հրատարակուած «Ես եմ, ես կամ» պատկերագիրքին շնորհահանդէսը:
Պատկերագիրքը կը ներկայացնէ արցախեան 44-օրեայ պատերազմին զոհուած 25 հերոս գեղանկարիչներու եւ քանդակագործներու ստեղծագործութիւնները:
Համազգայինի Երեւանի գրասենեակի տնօրէն Ռուզան Առաքելեան բացման խօսքով հանդէս եկաւ եւ նշեց, որ պատկերագիրքին առաջին շնորհահանդէսը կայացած էր յունիս 7-ին, Երեւանի մէջ: Ռ. Առաքելեան շեշտեց. «Այսպիսի ձեռնարկներ առիթ են կրկին յիշելու ստեղծագործող մեր տղաները, որոնք իրենց ապրած կարճ կեանքի ընթացքին ձգեցին արուեստի մնայուն արժէքներ: Անոնց ձգածը նաեւ պատգամ է ապրողներուս համար` շարունակելու իրենց կիսատ ձգած գործը թէ՛ արուեստի, թէ՛ պատերազմի դաշտին մէջ: Նշեմ նաեւ, որ մինչեւ պատկերագիրքին կազմելը Համազգայինի Երեւանի գրասենեակը նաեւ նախաձեռնած էր 44-օրեայ պատերազմին նահատակուած հերոսներուն գրական ստեղծագործութիւններու ժողովածուին տպագրութիւնը»:
Համազգայինի կեդրոնական վարչութեան ատենապետ Զաքար Քէշիշեան, խօսելով կրթութեան ու մշակոյթի ազգապահպան դերակատարութեան մասին, յիշեց Համազգայինի հիմնադիրները, որոնք համոզուած էին, որ հայրենիքէն հեռու հայ մնալու միակ գրաւականը հայ մշակոյթի պահպանումն է: «Մեր հերոս տղաները այսօր նոյնը կը պատգամեն: Անոնց զոհողութիւնը հայրենիքը սիրելու ամէնէն մեծ դասն է», նշեց Զ. Քէշիշեան:
Համազգայինի կեդրոնական վարչութեան անդամ, «Դրօշակ»-ի գլխաւոր խմբագիր Արտաշէս Շահբազեան եւ շնորհահանդէսի ընթացքին բոլոր խօսք արտասանողները շեշտեցին օրուան խորհուրդը` հայրենասիրութիւնը դարձնել հոգեբանութիւն եւ ամէնօրեայ տքնաջան աշխատանք: Այս պիտի ըլլայ իւրաքանչիւրիս ապրելու բանաձեւը:
Երաժշտական–Թատերական Ներկայացում` Նուիրուած Եղիշէ Չարենցի Ծննդեան 125-Ամեակին
Անուանի բանաստեղծ Եղիշէ Չարենցի ծննդեան 125-ամեակին նուիրուած ձեռնարկները կը շարունակեն ընդլայնել իրենց սահմանները: Յուլիս 18-ին Գիւմրիի եւ յուլիս 19-ին Դիլիջանի մէջ կայացաւ երաժշտական-թատերական ներկայացում մը:
Կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարարութեան հաղորդումով, Եղիշէ Չարենցի ծննդեան 125-ամեակին նուիրուած ձեռնարկին ընթացքին անուանի եւ սիրուած դերասաններու ընթերցումով հնչեցին բանաստեղծին յայտնի եւ անյայտ ստեղծագործութիւնները` ներկայացնելով ստեղծագործող անհատին, մարդուն, հայրենասէրին, սիրահարին, ընտանիքին, բանտարկուած, ողբերգական եւ միաժամանակ պայքարի խորհրդանիշ դարձած Չարենցը: Ցուցադրուեցաւ նաեւ բանաստեղծի կեանքին ու ժամանակաշրջանին վերաբերող հազուագիւտ ժամանակագրութիւն:
Հաղորդենք, որ հանդիսութեան մասնակցեցան Հայաստանի վաստակաւոր արուեստագէտներ, դերասաններ` Արթուր Ութմազեանը, Բաբգէն Չոպանեանը, Սամսոն Ստեփանեանը: Երեկոյին ներկայ գտնուեցան նաեւ Սամուէլ Թօփալեանը, Մխիթար Աւետիսեանը եւ Երեւանի պետական սենեկային երգչախումբը` գեղարուեստական ղեկավարութեամբ Քրիսթինա Ոսկանեանի: Հայաստանի Ազգային ֆիլհարմոնիք նուագախումբը կատարեց հայ դասական երաժիշտներու յայտնի ստեղծագործութիւններէն հատուածներ:
Նուագահանդէսը ղեկավարեց խմբավար, Հայաստանի արուեստի վաստակաւոր գործիչ Ռուբէն Ասատրեանը, մենակատարութեամբ ներկայացաւ Յովհաննէս Անդրիասեանը (թենոր), նախագիծին ղեկավարը եւ հեղինակն էր Արամ Սուքիասեանը, իսկ տեսանիւթերու խմբագրումը եւ գծանկարը իրականացուց Արմէն Գալոյեանը:
Ցեղասպանութենէն Փրկուած Եւ Միացեալ Նահանգներ Գաղթած Հայ Երիտասարդի Մը Մասին Պատմող Ժապաւէնով Երեւանի Մէջ Սկիզբ Առաւ «Ոսկէ Ծիրան» Փառատօնը
Հայկական արտադրութեան «Ամերիկացի» ժապաւէնի անդրանիկ ներկայացումով յուլիս 10-ին Երեւանի «Արամ Խաչատրեան» համերգասրահին մէջ սկիզբ առաւ 19-րդ «Ոսկէ ծիրան» միջազգային փառատօնը:
«Ամերիկացի» ժապաւէնի բեմադրիչ եւ բեմագիր Մայքլ Գուրջեան, որ «Էմմի» եւ «Ոսկէ կլոպուս» մրցանակներու դափնեկիր է, յայտնեց, թէ երջանիկ է, որ Հայաստան կը գտնուի: Ան նշեց, որ իր ժապաւէնը կը պատմէ տղու մը մասին, որ փրկուած է Հայոց ցեղասպանութենէն` կորսնցնելով ընտանիքը, եւ կը փորձէ գտնել իր արմատները:
Բեմադրիչը, որ կ՛ապրի Միացեալ Նահանգներ, նաեւ խոստովանեցաւ, որ համավարակի ընթացքին եղած է Հայաստան եւ շատ վայրերու մէջ ըլլալու հնարաւորութիւն չէ ունեցած, սակայն շատ լաւ կը ճանչնայ Երեւանի կեդրոնը: Այս այցելութեան ընթացքին կը փորձէ իւրովի բացայայտել Հայաստանը, որովհետեւ կը պատրաստուի աշխատիլ հայկական այլ նախագիծի մը վրայ եւս:
Երեկոյի ընթացքին փառատօնի պատուաւոր «Փարաջանովեան թալեր» մրցանակ յանձնուեցաւ սպանացի բեմադրիչ Ալպերթ Սերային եւ օսկարակիր բեմադրիչ Թերի Ճորճին: Թերի Ճորճը երրորդ անգամ ըլլալով կը գտնուի Հայաստան, 19-րդ «Ոսկէ ծիրան»-ի պատուաւոր հիւրն է եւ «Երկարատեւ ժապաւէններու մրցոյթ»-ի դատական կազմին նախագահը: Ան մեր երկիրը առաջին անգամ եկած է «Խոստումը» ժապաւէնին առնչուող աշխատանքներ իրականացնելու համար, յետոյ` ժապաւէնի անդրանիկ ներկայացման:
«Ոսկէ ծիրան» փառատօնի հիմնադիր եւ նախագահ Յարութիւն Խաչատրեան յիշեց իր ուսուցիչներէն մէկը, որ ժամանակին ըսած է, որ փառատօնը կարելի է յաջողած համարել, եթէ անիկա ընդգրկէ լաւագոյն ժապաւէնները, հրաւիրէ լաւագոյն դատական կազմը, ունենայ լաւագոյն հանդիսատեսը: Խաչատրեան համոզուած է, որ «Ոսկէ ծիրան»-ը ունի այդ երեք բաղադրիչները:
Նշենք, որ Երեւանի «Ոսկէ ծիրան» միջազգային 19-րդ փառատօնը իրականացուեցաւ յուլիս 10-17: Փառատօնին ցուցադրուեցաւ մօտաւորապէս հարիւր ժապաւէն: Յատուկ փառատօնին մասնակցելու համար Հայաստան եկած էին շարք մը պատուաւոր հիւրեր, որոնցմէ էին` սպանացի բեմադրիչ, Լոգառնոյի փառատօնի գլխաւոր մրցանակակիր, Քաննի փառատօնի մրցանակակիր Ալպերթ Սերան, եւրոպական շարժանկարի առաջնակարգ արտադրող, 35-է աւելի փառատօներու մրցանակակիր, Քաննի կրկնակի մրցանակակիր ժապաւէններու արտադրող Ֆիլիփ Պոպերը, DAU բազմածրագիր մարդաբանական շարժանկարի նախագիծի հեղինակ Իլիա Խրժանովսքին եւ ուրիշներ:
Փառատօնը յարգանքի տուրք մատուցեց շարժանկարի անուանի գործիչներ Եուրի Երզնկեանի, Լայերտ Վաղարշեանի, Ալեն Ռենէի, Փիեռ Փաոլօ Փազոլինիի յոբելեաններուն. ցուցադրուեցան հեղինակներու քանի մը ժապաւէններ ինչպէս փառատօնի օրերուն, այնպէս ալ փառատօնէն ետք: Ժապաւէնները պիտի ցուցադրուին վերականգնուած տարբերակներով: Իսկ Շարլ Ազնաւուրի անուան հրապարակին վրայ պիտի բացուին Եուրի Երզնկեանի եւ Լայերտ Վաղարշեանի աստղերը:
Հայոց Ցեղասպանութեան Թանգարան–Հիմնարկին Մէջ Իրականացաւ Ամերիկացի Ուսուցիչներու Վերապատրաստման Ծրագիր
Ամերիկեան «Genocide Education Project» կազմակերպութիւնը, Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկին հետ համագործակցելով, յուլիս 9-17 կազմակերպեց ամերիկացի ուսուցիչներու վերապատրաստման ծրագիր:
Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկին տուած տեղեկութիւններով, դասընթացը տեղի ունեցաւ յուլիս 10-15, Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի գիտաժողովներու սրահին մէջ. դասախօսութիւն-գործնական պարապմունք ձեւաչափով մասնակիցներուն ներկայացուեցան Հայոց ցեղասպանութեան պատմական, իրաւական, ընկերային-հոգեբանական դիտանկիւնները` միաժամանակ ցոյց տալով այդ յանցագործութեան, անոր անպատժելիութեան ունեցած երկարաժամկէտ ազդեցութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան ներկայ քաղաքական, տնտեսական վիճակին վրայ: Առանձին դասաժամ յատկացուեցաւ արցախեան հիմնահարցին: Ծրագիրը ներառեց յատուկ մշակութային մաս, որ կը նպաստէր հայոց պատմութեան եւ Հայաստանի մասին ընդհանուր ճանաչողութեան բարձրացման:
«Այս տարի ծրագրին մասնակցեցան 15 ուսուցիչ` Ամերիկայի 15 տարբեր նահանգներէ: Անոնց մեծ մասը ունի մարդկային ոլորտի մէջ դասաւանդելու 20 եւ աւելի տարիներու փորձառութիւն, ոմանք խմբագրած կամ մասնակցած են Ցեղասպանութեան մասին ժողովածուներու հրատարակման, տարբեր թանգարաններու կրթական ծրագիրներու մշակման», ըսուած է հաղորդագրութեան մէջ:
Ծրագրին իբրեւ արդիւնք` մասնակիցները ծանօթանալով Հայոց ցեղասպանութեան նիւթի դասաւանդման ձեւերուն եւ շեշտադրումներուն, GenEd կազմակերպութեան աջակցութեամբ յառաջիկային պիտի կազմակերպեն վերապատրաստման նոյնանման ծրագիրներ եւ գործնական դասընթացքներ իրենց նահանգներուն մէջ:
Յոբելինական Համերգ` Նուիրուած «Բարեկամութիւն» Համոյթի Ստեղծման 35-Ամեակին
Հայաստանի կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարարութենէն յայտնեցին, որ յոբելենական ձեռնարկներու ծիրին մէջ վաստակաւոր համոյթը յուլիս 18-ին Ա. Սպենդիարեանի անուան Օփերայի եւ պալէի ազգային ակադեմական թատրոնին մէջ հանդէս եկաւ անդրանիկ ներկայացումով` «Սպանական պար» խորագրով, բեմադրութեամբ` Աշխէն Պոյաճեանի:
Յայտնենք, որ ելոյթին ընթացքին հանդիսատեսին ներկայացուեցան գերյագեցած եւ համալրուած` համոյթին անուանի կատարումներն ու նոր բեմադրութիւնները:
Զալցպուրկի Համալսարանը Արցախի Մշակութային–Հոգեւոր Ժառանգութեան Ուսումնասիրութեան Համար Դրամաշնորհներ Սահմանած Է
Աւստրիոյ Զալցպուրկի համալսարանի Քրիստոնէական արեւելքի ուսումնասիրութիւններու կեդրոնի հայագիտութեան բաժինը, բաժինի վարիչ, հայագէտ Ժասմին Տում-Թրակուդի նախաձեռնութեամբ, կրթաթոշակներ սահմանած է Արցախի հոգեւոր-մշակութային ժառանգութիւնը ուսումնասիրող հետազօտողներու համար: Այս մասին կը յայտնէ Հայաստանի կրթութեան, գիտութեան մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարարութիւնը:
2022-ի գարնան սկսող կրթաթոշակային նոր ծրագիրին նպատակն է խրախուսել երիտասարդ հետազօտողները` ուսումնասիրելու Արցախի մշակոյթի եւ արուեստի պատմութեան վերաբերող նիւթերը, առանձնայատուկ շեշտադրելով նիւթական եւ ոչ նիւթական մշակութային ժառանգութեան վերաբերող հարցերը: Կրթաթոշակի առաւելագոյն գումարը 3 հազար եւրօ է: Դրամաշնորհի ծիրէն ներս կարելի է կազմակերպել նաեւ կարճատեւ կեցութիւն Զալցպուրկի մէջ:
«Արցախի մշակութային հոգեւոր ժառանգութեան վրայ կեդրոնացած հայագիտական հետազօտութիւններու դրամաշնորհներ»-ու դիմումներու ընդունման ժամկէտը սկսած է յուլիս 1-ին, իսկ վերջնաժամկէտը 2022-ի հոկտեմբեր 1-ն է:
Հետազօտութիւններու շրջանակը կ՛ընդգրկէ հետեւեալ նիւթերը.
– Հայագիտութեան որեւէ բնագաւառ (լեզու, պատմութիւն, մշակոյթ, արուեստ, աստուածաբանութիւն, ազգագրութիւն, հնագիտութիւն եւ այլն)` կեդրոնանալով Արցախի մշակութային-հոգեւոր ժառանգութեան վրայ եւ շեշտադրելով միջառարկայական մեթոտներն ու մօտեցումները: Յատկապէս ողջունելի են հայագիտութեան հետեւեալ ուղղութիւնները` ընդհանուր, պատմական եւ համեմատական լեզուաբանութիւն, տարածքային լեզուաբանութիւն, բարբառագիտութիւն, ազգագրութիւն, արուեստ եւ ճարտարապետութիւն, ձեռագիր ուսումնասիրութիւններ, հնագիտութիւն, միջնադարեան պատմութիւն, կանուխ ժամանակաշրջանի պատմութիւն, աստուածաբանութիւն, կրօնագիտութիւն եւ ոլորտին սերտօրէն կապուած այլ նիւթեր:
– Նախագիծերը պէտք է հիմնուած ըլլան հիմնարար հետազօտութեան, արխիւային կամ դաշտային աշխատանքի, ինչպէս նաեւ արդի գիտական մօտեցումներու եւ տեսութիւններու վրայ:
– Նախագիծները պէտք է ունենան յստակ արդիւնք` գիտական հրապարակման տեսքով:
– Դիմումի լեզուն պէտք է ըլլայ անգլերէն: Ծրագրին արդիւնքը նոյնպէս պէտք է գրուած ըլլայ անգլերէն կամ որեւէ արեւմտեան լեզուով: Նախագիծը ինքնին կրնայ ըլլալ հայերէն կամ այլ լեզուով (օրինակ` ռուսերէն, գերմաներէն, իտալերէն եւ այլն):
Կրթաթոշակային ծրագրին կրնան դիմել վերոյիշեալ նիւթերուն մինչեւ 35 տարեկան եւ արդէն իսկ գիտական ուսումնասիրութեան փորձ ունեցող շրջանաւարտները, մագիստրոսներն ու ասպիրանտները:
Տեղեկացնենք, որ անհրաժեշտ փաստաթուղթերու հետ պէտք է ներկայացնել նաեւ ծախսերու բաշխման, ժամանակացոյցի, աշխատանքային ծրագիրի, ինչպէս նաեւ հետազօտութեան հայեցակարգի վերաբերեալ տեղեկութիւններ:
