Տեսիլքին Հաւատացողները

ՅԱԿՈԲ ԼԱՏՈՅԵԱՆ

Երբեմն ձայն մը, առարկայ մը, գիրք մը կամ վայր մը յիշատակներ կ՛արթնցնէ մէջդ: Կը տանի քեզ տարիներ անդին, ու կը սկսիս յուզումնախառն զգացումներով վերյիշել, վերապրիլ, վերանորոգուիլ:

Այսպէս ալ, վերջին տարիներուն, «Քորոնա» համաճարակին պատճառով երբ տունը բանտարկուած էինք, իւրաքանչիւր ոք իր նկարներու ալպոմները վերանայելու, գրադարանը կոկելու, կարդացած գիրքերը վերաթերթատելու պահեր անցուց:

Անցեալները համացանցային դեգերումներու ընթացքին հանդիպեցայ այս նկարին: Ոտքի ձախէն աջ` Յարութիւն Քիւրքճեան, Զարեհ եպս. Ազնաւորեան, Արփի Քիւրքճեան, Գրիգոր Շահինեան, Շաւարշ Թորիկեան. նստած ձախէն աջ` Գէորգ Գանտահարեան, Հրաչ Տասնապետեան եւ Երուանդ Փամպուքեան:

Նկարը առնուած է յունիս 1975-ին, Նշան Փալանճեան ճեմարանի բակին մէջ, Զոքաք Էլ Պլաթ: 47 տարեկան այս նկարը մէջս արթնցուց ծարաւը այն մթնոլորտին, հաւատքը այն մեծերուն, տեսիլքը այն դաստիարակներուն, որ ունէին լիբանանահայութեան հանդէպ:

Այս առիթով մտածեցի Հայագիտական ամպիոնին նախապատրաստական ժողովներուն մասին: Այդ տարիները լիբանանահայութեան ամէնէն ծաղկուն փուլն էր. սփիւռքին համար մարդ պատրաստելու հեռանկարով առնուած այդ քայլը քաղաքացիական պատերազմի պատճառով ընդհատուեցաւ, իսկ աւելի ուշ, ընկ. Երուանդ Փամպուքեանի տնօրէնութեամբ, շարունակեց գործել, եւ տարիներու վրայ փաստօրէն մարդուժ պատրաստուեցաւ:  Բացարձակ իրականութիւն է, որ այսօր` Հայաստանէն մինչեւ Աւստրալիա, Ամերիկաներէն մինչեւ Սուրիա մեր կուսակցական, կրթական, մշակութային, ազգային թէ հասարակական կեանքին մէջ պատասխանատու պաշտօններ ստանձնողները, գետնի վրայ աշխատանք տանողները մեծամասնութեամբ Հայագիտական հիմնարկի շրջանաւարտներն են:

Տեսիլք ունեցող ղեկավարութեան մը նախաձեռնութեան բարիքը կը վայելէ այսօր ամբողջ սփիւռքահայութիւնը:

Տեսիլքը հովանաւորող կազմակերպութեան եւ յաջորդական մարմիններուն, նաեւ դասախօսական կազմին ճիգն ու հաւատքը անպայմանօրէն իրենց դրոշմը ձգած են, եւ ատիկա շօշափելի  ու ազդու կերպով նկատելի է մեր իրականութեան մէջ: Փաստօրէն, այսօր տեսիլք ունեցողներու եւ տեսիլքի հաւատացողներու պակասը չունինք, սակայն առիթը եւ հաւատքը ունենալու քաջութիւնը կը պակսի մեզի:

Սփիւռքի նոր ձեւաւորման եւ կազմութեան մէջ մարդուժ պատրաստելու, նոր գաղութներու հասնելու, կազմակերպելու, հայեցի դաստիարակութիւն սերմանելու եւ Հայաստանի հետ կապը պահելու աշխատանքներուն առաջնահերթութիւնը բոլորինը պէտք է ըլլայ: Մանաւանդ մեզի` կազմակերպութեան եւ իր ուղեկից միութիւններու փորձառութեամբ: