Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Հաւանաբար ծանօթ էք նշանաւոր Լիմուզին կոչուած ինքնաշարժներուն: Անոնք շքեղ ինքնաշարժներ են, երկար, յաճախ օժտուած` իւրաքանչիւր կողմ երեք դուռերով: Ինքնաշարժին ետեւը մարդիկ կրնան նստիլ դէմ-դիմաց, ինչպէս` հիւրասենեակի մը մէջ: Նման ինքնաշարժներ մենք մեծ թիւով կը տեսնենք Միացեալ Նահանգներուն մէջ, ուր անոնց տրուած է «լիմօ» ծածկանունը: Մարդիկ սովորութիւն ունին այս ինքնաշարժները վարձելու մեծ առիթներու համար, ինչպէս` հարսնիքներու, տօնակատարութիւններու…
***
Այժմ «Աշխարհի ամէնէն երկար ինքնաշարժի» տիտղոսը կը պատկանի «Ամերիքըն տրիմ» Լիմուզին ինքնաշարժին:
Այս ինքնաշարժը շինուած էր 1986-ին: Իր 18 մեթր երկարութեամբ ան առաջին անգամ արդէն մտած էր մրցանիշներու «Կինես»-ի գիրքին մէջ: Ապա ան մոռցուեցաւ…
2019-ին ինքնաշարժներու սիրահար Ճէյ Օրպըրկ զայն կը գրէ եւ կ՛որոշէ նորոգել: Եւ բազմաթիւ վերանորոգման եւ բարելաւման աշխատանքներէ ետք «Ամերիքըն տրիմ» (Ամերիկեան երազը) ճամբայ կ՛ելլէ…
«Ամերիքըն տրիմ»-ի թիւերը
Այս բարելաւուած լիմուզինը ունի 30,54 մեթր երկարութիւն, բնական ինքնաշարժէ մը 10 անգամ աւելի երկար:
Ան օժտուած է`
– 26 անիւներով,
– 2 շարժիչներով, մէկը` ինքնաշարժին առջեւը, միւսը` ինքնաշարժին ետեւը,
– Սուզուելու ոստնակով լողաւազանով մը,
– Ճաքուզիով մը,
– Մինիկոլֆի «դաշտով» մը,
– Ուղղաթիռի էջքի համար հարթ տանիքով մը: Վերջապէս, ան կրնայ ընդունիլ մինչեւ 75 հոգի:
Գիտէի՞ք, թէ իր իւրայատուկ կառուցուածքին շնորհիւ` այս ինքնաշարժը կրնայ նոյնիսկ դարձուածքներէ դիւրութեամբ անցնիլ: Սակայն, վստահաբար, զայն քշելը դիւրին չէ եւ ա՛լ աւելի դժուար` զայն շարելը…
Այժմ այս ինքնաշարժը չի շրջիր քաղաքի փողոցներուն մէջ: Ան ցուցադրուած է Ֆլորիտայի «Տեզրլենտ» ժամանցի վայրի ինքնաշարժներու թանգարանին մէջ:
Գիտէի՞ր, Թէ…
Եթէ կարենայիր ինքնաշարժովդ մինչեւ լուսին քշել անդադար, օրական 24 ժամ, դուն պէտք պիտի ունենայիր 167 օրուան հոն հասնելու համար, ժամական 97 քմ արագութեամբ յառաջանալով:
Ինքնաշարժներու Մասին
– Ամբողջ աշխարհի մէջ գոյութիւն ունին աւելի քան մէկ միլիոն պարզ ինքնաշարժներ, որոնք կը շրջին: Այսինքն մէկ ինքնաշարժ` իւրաքանչիւր եօթը անձերու համար…
– Միացեալ Նահանգներուն կը պատկանի մարդ եւ ինքնաշարժ համեմատութեան մրցանիշը: Հոն կարելի է հաշուել 3 ինքնաշարժ` իւրաքանչիւր 4 անձի համար:
– Գիտէի՞ր, թէ կրնաս թոսթի հոտով ինքնաշարժի յատուկ անուշահոտ գնել:
– Ինքնաշարժ մը կազմուած է մօտաւորապէս 30 հազար կտորէ:
– Աշխարհի մէջ օրական մօտաւորապէս 153 հազար ինքնաշարժներ կ՛արտադրուին:
– Աշխարհի ամէնէն սուղ ինքնաշարժը իտալական «Լամպորկինի» վաճառանիշին «Վենենօ ռոտսթըր» ինքնաշարժն է, որուն սկզբնական գինը 4,5 միլիոն տոլար է: Սակայն վերջին տարիներոււն նման ինքնաշարժ մը ծախուած է 8,3 միլիոն տոլարի:
– Ինքնաշարժ մը շինելը կը կարօտի ընդամէնը 18 ժամի:
– Ինքնաշարժներու աթոռներու գօտիները բնաւ չեն պատռուիր, որովհետեւ անոնք շինուած են յատուկ ֆայպըր թելերէ, որոնք կրնան տոկալ մինչեւ 2 թոն ծանրութեան:
– Պրազիլի մէջ ինքնաշարժները շինուած են յատուկ շարժակով մը, որ կրնայ բանիլ շաքարեղէգէն արտադրուած էթանոլ վառելանիւթով:
– Ռուսիոյ մէջ կրնաս տուգանք ստանալ, եթէ աղտոտ ինքնաշարժ մը կը քշես:
– Նիւ Եորքի մէջ արգիլուած է ինքնաշարժին ճչակը գործածել, եթէ ստիպողական պարագայ մը չէ:
– Չինաստանի մէջ ինքնաշարժով տեւափոխուող մը կրնայ ուրիշ անձի մը դրամ վճարել, որպէսզի ան իր ինքնաշարժին մէջ սպասէ խճողումի ընթացքին, մինչ ան «թաքսի» շարժանիւով մը կ՛երթայ իր գործին:
– 2010 թուականին Չինաստանի Փեքին քաղաքին մէջ ինքնաշարժի խճողում մը տեւեց 12 օր:
– Եւրոպական կարգ մը քաղաքներու մէջ արագութեան տուգանքիդ գումարը կախեալ է քու ամսականէդ:
– Ըստ ուսումնասիրութեան մը, ինքնաշարժ քշողներուն 50 առ հարիւրը կ՛ընդունի, որ ինք կ՛երգէ ինքնաշարժին մէջ:
– Ինքնաշարժ քշողներուն կէսը կը խոստովանի, որ կ՛ուտէ քշելու ընթացքին:
– «Հունտայ» քորէական լեզուով կը նշանակէ` «արդիականութիւն»:
– «Ֆոլսվակըն» գերմաներէն կը համապատասխանէ «ժողովուրդին ինքնաշարժը» հասկացողութեան:
– Ռումանացի պատանի մը կրցաւ 500 հազար լեկոյի կտորներով իսկական չափով ինքնաշարժ մը շինել: Անոր առաւելագոյն արագութիւնը ժամական 31 քմ էր:
– 18 աւստրալիացիներ մրցանիշ մը արձանագրեցին միասին` մտնելով «Սմարթ քար» ինքնաշարժի մը մէջ:
– «Թեսլա» ելեկտրական ինքնաշարժներուն մէջ գոյութիւն ունի «ինսէյն» (խելագար) կոչուած կոճակ մը: Զայն սեղմելով` կարելի է ինքնաշարժին տալ 50 առ հարիւր աւելի ուժ:
Ժամանց
