Հայաստանի համար բարդագոյն ժամանակներում մշտապէս զգացել ենք ձեր աջակցութիւնը: Հայրենիքի ցաւով, նրա յաղթանակներով, պարտութիւններով ու ձեռքբերումներով ապրող, նրա ապագայի համար պայքարող, ջանք ու եռանդ չխնայող ձեր տեսակը մշտապէս մեր կողքին է եղել:
Դաշնակցութեան պատմութեանը ծանօթ իւրաքանչիւր ոք կը վկայի, որ հայրենիքի եւ ժողովրդի ազատագրութեան դատին ծառայող կազմակերպութեանը ոչ միշտ է բախտ վիճակուել իր բարձրագոյն ժողովները գումարել հայրենիքում: ՀՅ Դաշնակցութեան 33 ընդհանուր ժողովներից միայն 9-ն է, որ գումարուել է մայր հայրենիքում:
ՀՅ Դաշնակցութեան ընդհանուր ժողովները կուսակցական սովորական կամ հերթական համագումարներ չեն, զուտ Կանոնագրի պահանջով գումարուող արարողակարգային ժողովներ չեն: Ընդհանուր ժողովները մշտապէս համահայկական օրակարգից են բխել եւ նոր օրակարգ թելադրել:
1892-ից սկսեալ եւ հիմնականում 4 տարին մէկ գումարուող ընդհանուր ժողովները Հայաստանի եւ հայ ժողովրդի պատմական բոլոր հանգրուաններում ունեցել են առանցքային նշանակութիւն: Այդ ժողովների որոշումները յաճախ շրջադարձային են եղել հայութեան կեանքում:
Կը ցանկանամ առանձնացնել դրանցից մի քանիսը. 1907 թ. Վիեննայի 4-րդ Ընդհանուր ժողով, որտեղ վաւերացուեց «կովկասեան գործունէութեան նախագիծը», Առաջին աշխարհամարտի նախօրէին Կարնոյ ընդհանուր ժողովներում կայացուած կարեւորագոյն որոշումները, Հայաստանի Առաջին Հանրապետութիւնում 1919 թ. կայացած Ընդհանուր ժողովի պատմական որոշումները, այն է` միացեալ, ազատ եւ անկախ Հայաստանի ստեղծման նպատակի որդեգրումը, «Նեմեսիս» գործողութեան կազմակերպումը կամ, ինչպէս Սիմոն Վրացեանը կ՛ասէր` «Հայկական Նիւրեմբերգը»: Դաշնակցութեան մի շարք ընդհանուր ժողովներ կարեւոր հետք են թողել գաղութներում հայութեան կեանքի կազմակերպման եւ Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման եւ դատապարտման գործընթացում:
Իսկ 1988 թ. 24-րդ Ընդհանուր ժողովը որդեգրեց «Դէպի Երկիր» կարգախօսը` իր ողջ ներուժը ուղղորդելով դէպի հայրենիք, Արցախ:
Այսպիսով ՀՅ Դաշնակցութեան ընդհանուր ժողովները միայն արտաքինից են նմանւում կուսակցական համագումարների, այնինչ, խորքի մէջ դրանցում կայացուող որոշումները մաս են կազմում հայ ժողովրդի նոր եւ նորագոյն շրջանի պատմութեան: Իսկ եթէ աւելի պարզ ձեւակերպենք` ընդհանուր ժողովները, մտնելով պատմութեան մէջ, իրենք իսկ պատմութիւն են կերտում:
ՀՅ Դաշնակցութեան վերջին Ընդհանուր ժողովը կայացաւ 2019 թ.` ազատագրուած Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտում, ինչն ամենեւին պատահական չէր. ՀՅԴ-ն կանխազգում էր այս սպասուող աղէտը, եւ դա էր պատճառը, որ հէնց Արցախից բարձրաձայնուեց այս ազգակործան իշխանութիւններին հեռացնելու անհրաժեշտութեան մասին:
Սիրելի՛ ընկերներ,
ՀՅԴ 34-րդ Ընդհանուր ժողովը մեկնարկում է մեր ժողովրդի եւ հայոց պետականութեան համար բախտորոշ ժամանակահատուածում, երբ հայրենիքը կանգնած է ներքին ու արտաքին անվտանգութեանն առնչուող լրջագոյն մարտահրաւէրների առաջ:
Աշխարհաքաղաքական նոր վերադասաւորումների եւ համաշխարհային նոր ճարտարապետութեան ձեւաւորման պայմաններում Հայաստանին ուղղուած մարտահրաւէրներն աւելի են խորանում, ինչը լի է անորոշութիւններով եւ սպառնալիքներով:
Այս նոր իրավիճակում որքա՞ն կենսունակ կը լինի Հայաստանը` կախուած է մեր ժողովրդից, մեր բոլորի կամքից եւ վճռականութիւնից, հայոց պետականութեան առջեւ հայ մարդու պատասխանատուութիւնից:
Այժմ ունենք պարտութիւն, բայց դա հայ ժողովրդի հաւաքական պարտութիւնը չէ` դա իշխանութեան ղեկին յայտնուած մի խումբ մարդկանց գործունէութեան արդիւնք է: Ներքին ու արտաքին մի շարք ուժերի բոլոր փորձերը` հայ ժողովրդին ներկայացնել իբրեւ թոյլ ու չյաղթող, ձախողուած եւ դատապարտուած ազգ, պէտք է ստանան համարժէք պատասխան:
Սիրելի՛ հայրենակիցներ, հարիւրամեակներն են ապացուցել` այս տարածաշրջանում հայ ժողովուրդը մշտապէս եղել եւ լինելու է գոյութենական պայքարի մէջ` մեր հայրենիքի այս փոքր հողակտորի, մեր անկախ պետականութեան պահպանման համար: Այստեղ է, որ Դաշնակցութիւնը իր ողջ ներուժով ասելիք ու անելիք ունի:
Նախ պէտք է չհաշտուել պարտութեան հետ, պէտք է ձեւաւորել դիմադրութիւն` դիմադրութիւն թշնամուն, որ մենք զիջելու հայրենիք չունենք, դիմադրութիւն հայրենիքը զիջումների տանող օրակարգերին:
Պէտք է վերականգնել արժանապատուութիւնը, յաղթահարել պարտուածի եւ փոքր պետութիւն լինելու հոգեբանութիւնը, ունենալ ազգային երազանք եւ գնալ դրա յետեւից:
Այս օրերին Հայաստանում այսպէս մտածող մարդկանց ասում են «պաթոսով հայրենասէրներ». գիտէ՞ք, թէ ովքեր են դա ասում` մի խումբ անհայրենիք, անսրբութիւն, ապազգային տարրեր, ովքեր մեր երկիրը կանգնեցրին աղէտի առաջ: Ովքեր ժողովրդավարութիւնը հակադրեցին անվտանգութեանը, բարեկեցութիւնը եւ խաղաղութիւնը պայմանաւորեցին զիջումներով, ովքեր հետեւողականօրէն թուլացնում են մեր ազգային դիմադրողականութիւնը:
Այս իշխանութիւնը աղէտաբեր է Արցախի, Հայաստանի եւ հայութեան համար: Պարտութեան եւ պատերազմի խորհրդանիշ ուժը չի կարող ապահովել խաղաղութիւն, անվտանգութիւն, բարեկեցութիւն:
Հայաստանում ստեղծուած իրավիճակը պէտք է փոխուի, պէտք է փոխուի ժողովրդի վճռական կամքով եւ ազգային ուժերի առաջնորդութեամբ: Պարտութեան եւ պատերազմի խորհրդանիշ վարչախումբը հեռացուելո՛ւ է:
Մեր երկիրը պէտք է ունենայ ազգային իշխանութիւն, որը կը կասեցնի պետականութեան կործանման այս ընթացքը, որը կ՛ապահովի երկրի սահմանների անձեռնմխելիութիւնը եւ տարածքային ամբողջականութիւնը, կը հաստատի արժանապատիւ խաղաղութիւն, Հայաստանը կը դարձնի արժանապատիւ եւ բարեկեցիկ երկիր:
2020 թ. նոյեմբերի 9-ից յետոյ Հայաստանը յայտնուել է աշխարհաքաղաքական սպառնալից միջավայրում` ներքին դիմադրողականութեան անկումով, տարածքային կորուստներով, անգամ ինքնիշխանութեան կորստի վտանգով: Իսկ այս ամէնի մեղաւոր եւ պատասխանատու իշխանութիւնը ոչ միայն պատրաստ չէ դիմագրաւել այդ մարտահրաւէրները, այլ իր քայլերով սպասարկում է Ազրպէյճանի եւ Թուրքիայի շահերը:
Օրուայ իշխանութիւնը անտեսելով`
Թուրքիայի հայատեաց եւ Հայոց ցեղասպանութեան ժխտման քաղաքականութիւնը,
Քառասունչորսօրեայ պատերազմին Թուրքիայի բացայայտ մասնակցութեան փաստը,
թուրք-ազրպէյճանական տանդեմի «Շուշիի հռչակագրով» ամրագրուած հակահայկական ռազմավարական նպատակներն ու փանթուրանական ծրագրերը,
քաղաքական եւ տնտեսական զաւթագործութիւն իրականացնելու միջոցով տարածաշրջանում լիարժէք վերահսկողութիւն հաստատելու Թուրքիայի նպատակները, փորձում է տարածաշրջանում խաղաղութեան դարաշրջան բացելու կեղծ եւ ցնորամիտ լոզունգների տակ երկիրը տանել նոր կորուստների եւ նոր զիջումների:
Առ այդ, մէկ անգամ եւս զգուշացնում ենք.
– Հայաստանի եւ հայութեան կողմից կենսական զիջումներ ենթադրող որեւէ գործընթացի վերջնարդիւնքը հայոց պետականութեան փլուզումն է,
– Հայաստանի ինքնիշխանութեան ու տարածքային ամբողջականութեան եւ Արցախի լինելիութեան ու անվտանգութեան հարցերը փոխկապակցուած են,
– Թուրքիան շարունակում է Հայաստանի հետ յարաբերութիւնների կարգաւորումն օգտագործել իր եւ Ազրպէյճանի պահանջները բաւարարելու նպատակով:
Հետեւաբար, հայ-թուրքական, այսպէս կոչուած` «հաշտեցման գործընթացը» պէտք է կասեցուի:
Ժամանակի մարտահրաւէրներով պայմանաւորուած` ՀՅԴ 34-րդ Ընդհանուր ժողովից ակնկալիքները եւ սպասելիքները յիրաւի շատ են: Ուզում եմ վստահութիւն յայտնել, որ ժողովի որոշումները անկիւնադարձային կը լինեն թէ՛ Հայաստանի, թէ՛ սփիւռքի, եւ թէ՛ մեր կառոյցի համար:
Մենք առանձին վերցրած` Արցախի, սփիւռքի եւ Հայաստանի օրակարգ չունենք: Մեզ համար Հայաստան-Արցախ-սփիւռք եռամիասնութիւնը անբաժան եւ միասնական օրակարգ է: Թուլացող Հայաստանը թուլացող սփիւռք է եւ հակառակը: Հետեւաբար, բոլոր փորձերը` ջլատել եւ պառակտել մեր միասնութիւնը, դատապարտուած են: Հայաստանն ստեղծուած իրավիճակից կարող է դուրս գալ միայն համահայկական ողջ ներուժի ամբողջական եւ արդիւնաւէտ օգտագործմամբ:
Դաշնակցութիւնը սոսկ քաղաքական կուսակցութիւն չէ, այն մեր ժողովրդի խորքից սերող համազգային, համահայկական կազմակերպութիւն է: Դաշնակցութիւնը համաշխարհային ցանց է, ազգային ու հայկական համակարգ, հայ ինքնութեան եւ դիմադրողականութեան առանցք, ես կ՛ուզէի այս Ընդհանուր ժողովից յետոյ կարողանանք գործնական քայլերով այս ընկալումը ձեւաւորել Դաշնակցութեան հանդէպ:
Դաշնակցութեան առաքելութիւնն աւելին է, քան դասական քաղաքական գործունէութիւնը: Մենք պէտք է դառնանք ազգային, պայքարող, արժանապատուութիւն ունեցող բոլոր ուժերի Դաշնակցութիւն. այս պահի ազգային շահի գերակայութեան թելադրանքն է այդ:
Խօսքս ուզում եմ աւարտել Դաշնակցութեան ռահվիրաներից մէկի` Ռոստոմի խօսքերով: Թեհրանի դաշնակցական մարմիններին ուղղուած այդ խօսքերը Ռոստոմը գրել է, երբ Օսմանեան բանակի ներխուժմամբ աւարտուել էր Պաքուի հերոսամարտը: Ռոստոմը գրել է. «Սիրելի՛ ընկերներ, մեզ սպասում է աւելի մեծ պայքար, գուցէ եւ նոր կռիւներ: Մխիթարականն այն է, որ կը կռուենք աւելի ամփոփ ուժերով: Յոյս ունինք առաջիկայում ունենալ մի մեծ Ընդհանուր ժողով` Հայաստանի կենտրոնում, մշակելու համար Հայաստանի վերաշինութեան հիմնական ուղիները»:
Ռոստոմի` աւելի քան մէկ դար առաջ ասուած այս խօսքերը նաեւ այսօրուայ համար են: Յիրաւի, մեզ սպասւում է աւելի մեծ պայքար: Այսօր իրականացել է Ռոստոմի փափաքը` Հայաստանի կենտրոնում գումարուել է Ընդհանուր ժողովը: Ես վստահ եմ, որ մեր Ընդհանուր ժողովին առաջնորդելու է Ռոստոմի պատգամը` մշակել Հայաստանի վերաշինութեան եւ վերականգնման ծրագիր:
Մենք շատ գործ ունենք:
Յաջողութիւն մեր աշխատանքներին:
