Ճափոնի Հարիւրամեայ Մարդիկը
Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Ճափոնի մէջ հարիւրամեայ անձերուն թիւը մրցանիշ արձանագրած է: Այս կղզեխումբերէ կազմուած երկիրը ամէնէն բարձր տարիքի բնակչութիւնը ունեցող երկիրներէն մէկն է: Սակայն այս երեւոյթին պատճառը ի՞նչ է:
***
15 տարիներէ ի վեր Ճափոնը կը տառապի բնակչութեան բարեշրջումի դժուարութիւններէ: Ճափոնի բնակչութիւնը աշխարհի ամէնէն տարիքոտ բնակչութիւններէն մէկն է: Ասոր գլխաւոր պատճառներէն են` երկար կեանքի լաւ պայմանները, ծնունդներու շատ ցած տոկոսը եւ դէպի Ճափոն շատ աննշան գաղթը:
Այս տարի Ճափոնը արձանագրած է նաեւ ամէնէն մեծ թիւով հարիւրամեայ անձեր ունեցող երկրի մրցանիշը: Այժմ Ճափոնի մէջ կ՛ապրին 100 եւ աւելի տարիք ունեցող 86.510 անձեր, այսինքն 6060 աւելի հարիւրամեաներ, քան` 2020 թուականին:
118 տարեկան Քան Թանաքա Ճափոնի եւ ամբողջ աշխարհի երիցագոյն մամիկն է, մինչ 111 տարեկան Միքիզօ Ուէտա երկրին երիցագոյն պապիկն է:
1963 թուականին Ճափոնի մէջ կ՛ապրէին 153 հարիւրամեայ անձեր: Անոնց թիւը հասաւ 1000-ի` 1981-ին, իսկ 10 հազարի սահմանը անցաւ 1998-ին:
Հարիւրամեաներու թիւին այս աճման գլխաւոր պատճառներէն մէկը բժշկութեան արձանագրած յառաջդիմութիւններն են: Ըստ կարգ մը անձերու, մեծ դեր կը կատարեն նաեւ տարիքոտ անձերու համար պետութեան կողմէ տրամադրուած խնամքներու ծրագիրները: Վստահաբար սննդականոնն ալ մեծ դեր կը խաղայ: Ճափոնական աւանդական սննդականոնը շատ առողջապահական եւ հաւասարակշռուած է, որ հիմնուած է յատկապէս ձուկի, բրինձի եւ բանջարեղէններու վրայ: Այս ձեւով ան վնասակար իւղերով եւ շաքարով հարուստ չէ:
Ասոր կողքին, պէտք է նշել նաեւ, որ ճափոնցիները շարժիլը էական կը նկատեն առողջ մարմին մը ունենալու համար:
Պանքոքի Մէջ Թաքսիները Կը Վերածուին
Փոքրիկ Բանջարանոցներու
Այս հազուադէպ պարագային ինքնաշարժները դրական ազդեցութիւն պիտի ունենան կենսոլորտին վրայ…
***
«Քորանա» ժահրին պատճառով հաստատուած խիստ օրէնքները ծանր վնասներ հասցուցած են Թայլանտի զբօսաշրջութեան: Զբօսաշրջիկներու թիւը այնքան պակսած է, որ թաքսիներու վարորդները գրեթէ անգործ մնացած են: Այս ձեւով, «Պոուըրն թաքսի քոոփերաթիվ» ընկերութիւնը կորսնցնելով իր գլխաւոր յաճախորդները` ստիպուած եղած է իր 200 ինքնաշարժները կառատունը պահել, որովհետեւ ինքնաշարժներուն վարիչներն ալ որոշած են վերադառնալ իրենց գիւղերը` գործ փնտռելու համար:
***
Հետեւաբար Պանքոքի արեւմուտքը գտնուող բացօթեայ կառատան մէջ ընկերութեան կարգ մը պաշտօնեաները որոշած են այս ինքնաշարժները «անգործ» չձգել: Տեսնելով, թէ ինչպէ՛ս տեղատարափ անձրեւներէ ետք բնութիւնը բնականօրէն դարձեալ կ՛աճէր, անոնք որոշած են այդ լքուած ինքնաշարժներուն տանիքները եւ մեքենաներուն մետաղեայ կափարիչները վերածել փոքրիկ բանջարանոցներու: Շուտով այդ ընդարձակ կառատունը վերածուած է մշակուած դաշտի մը, ուր կը բուսնին` սմբուկ, պղպեղ, դդում եւ նոյնիսկ ռեհան: Իսկ լքուած անիւները կը ծառայեն իբրեւ փոքր լճակներ, ուր գորտեր եկած են բնակելու:
Այս նախաձեռնութեան դիմուած է օգնելու համար անգործ մնացած վարորդներուն եւ պաշտօնեաներուն, ինչպէս նաեւ` զբաղում մը հայթայթելու այս արտասովոր ժամանակներուն: Ընկերութեան տնօրէններէն մէկը նոյնիսկ յայտարարած է, որ եթէ հունձքը բաւականաչափ առատ ըլլայ, անոնցմէ բաժին մը պիտի ծախուի քաղաքի շուկաներուն մէջ` դարձեալ օգնութեան հասնելով բազմաթիւ կարիքաւոր անձերու:
Ինչի՞ Կը Ծառայեն
Անթիպիոթիքները
Երբեմն, երբ մենք հիւանդ կ՛ըլլանք, բժիշկը մեզի կը թելադրէ անթիպիոթիք առնել: Այս շատ զօրաւոր դեղը մեզի կ՛օգնէ` յաղթահարելու կարգ մը հիւանդութիւններ: Սակայն, երբ անոնք ճիշդ կերպով չգործածուին, անոնք իրենց ազդեցութիւնը կրնան կորսնցնել:
***
– Ի՞նչ են անթիպիոթիքները
Անթիպիոթիքները շատ ազդու դեղեր են պայքարելու համար ցպկամարմիններու (պաքթերիա) դէմ: Այս դեղերուն ազդեցութիւնը գտաւ Ալեքսանտր Ֆլեմինք, 1928-ին, երբ իր աճեցուցած ցպկամարմինները փճացան սունկի մը վարակումէն:
Գոյութիւն ունին երկու տեսակի անթիպիոթիքներ. անոնք, որոնք կը պայքարին տարբեր տեսակի ցպկամարմիններու մեծ խումբի մը դէմ, եւ անոնք, որոնք կ՛ուղղուին մէկ տեսակի ցպկամարմինի մը դէմ` զայն փճացնելու համար:
– Ե՞րբ կարելի է անթիպիոթիքներ առնել:
Մենք չենք կրնար միշտ սկիզբէն անթիպիոթիքներ առնել չհիւանդանանալու համար: Բոլոր հիւանդութիւնները նոյն ցպկամարմիններէն չեն յառաջանար: Օրինակի համար, եթէ հիւանդութեան պատճառը ժահր (վիրիւս) մըն է, անթիպիոթիքները բանի մը չեն ծառայեր: Կրիփի եւ կարգ մը տեսակի հարբուխները անթիպիոթիքներով չեն դարմանուիր: Այս պատճառով բժիշկները շատ ուշադիր կ՛ըլլան եւ անթիպիոթիքներ կու տան միայն այն ատեն, երբ անհրաժեշտ է, որովհետեւ որքան ցպկամարմին մը անթիպիոթիքի մը ազդեցութեան ենթարկուի, այնքան անիկա «կը սորվի» անոր դիմադրելու, եւ ասիկա մեծ չափով կը նուազեցնէ դեղին ազդեցութիւնն ու կը դժուարացնէ հիւանդութիւններուն դարմանումը: Ասոր կողքին, եթէ մենք անթիպիոթիքները ճիշդ ձեւով չօգտագործենք, անոնք կրնան յարձակիլ մարդկային մարմնին մէջ գոյութիւն ունեցող լաւ ցպկամարմիններուն վրայ: Հետեւաբար ճիշդ է, որ անթիպիոթիքները շատ օգտակար են, սակայն երբ ճիշդ ձեւով չօգտագործուին, անոնք նուազ ազդու կը դառնան:
Ժամանց
– Աթոռները կարմիր, կապոյտ, կանաչ եւ դեղին են:
– Առաջին աթոռը կարմիր է:
– Երկրորդ աթոռը ո՛չ կապոյտ, ո՛չ ալ դեղին է:
– Վերջին աթոռը ջուրին գոյնը ունի:
