ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմինի ներկայացուցիչ, «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր, խորհրդարանական ընդդիմութեան կողմէ Հայաստանի Ազգային ժողովի փոխնախագահի թեկնածու առաջադրուած Իշխան Սաղաթէլեանի` 4 օգոստոս 2021-ին Ազգային ժողովի ամպիոնէն ունեցած ելոյթը ամբողջութեամբ.
«Սիրելի՛ հարենակիցներ,
Ազգային ժողովի նիստին առցանց հետեւող մեր քաղաքացինե՛ր,
Ազգային ժողովի բարձր ամպիոնից առաջին հերթին խօսքս ուղղում եմ ձեզ:
Այսօր «Հայաստան» դաշինքի կողմից առաջադրուել եմ Ազգային ժողովի փոխնախագահի թեկնածու:
Շնորհակալութիւն եմ յայտնում գործընկերներիս այս վստահութեան համար:
Շնորհակալութիւն եմ յայտնում նաեւ «Պատիւ ունեմ» դաշինքի գործընկերներիս` իմ թեկնածութիւնը պաշտպանելու եւ աջակցելու համար:
Թիւր ընկալումներից խուսափելու համար` ի սկզբանէ ուզում եմ յստակեցնել, որ իմ թեկնածութեան առաջադրումը ո՛չ պաշտօնի ձգտում է, ո՛չ էլ իշխանութեան հետ քաղաքական համաձայնութիւնների, քուլիսային պայմանաւորուածութիւնների արդիւնք, այլ մեր երկրի մայր օրէնքի` Սահմանադրութեան 104-րդ յօդուածով սահմանուած չափանիշ, համաձայն որի` Ազգային ժողովի նախագահի տեղակալներից մէկն ընտրւում է ընդդիմադիր խմբակցութիւնների կազմում ընդգրկուած պատգամաւորների թիւից:
Սա քաղաքական համակարգի փոխզսպումների, հակակշիռների, ընդդիմութեան քաղաքական իրաւունքների ապահովման եւ իրացման հիմնական պահանջներից է:
2015 թուականի սահմանադրական փոփոխութիւնների արդիւնքում քաղաքական ընդդիմութեանը վերապահուեցին խորհրդարանական մի շարք կարեւոր լիազօրութիւններ, որոնք ժողովրդավարական պետութեան` քաղաքական համակարգում հաւասարակշռութեան ապահովման կարեւոր գործօն են:
Այն անհրաժեշտ է երկրի ժողովրդավարութեան, կայունութեան եւ միջազգային վարկանիշի համար: Այսպիսով, Ազգային ժողովի ընդդիմադիր փոխնախագահ ունենալը սահմանադրական պահանջ է եւ ենթակայ է կատարման` անկախ քաղաքական մեծամասնութեան նախասիրութիւնից եւ քմահաճոյքից:
Այլ պայմաններում մենք գուցէ կարող էինք արձագանգել խորհրդարանական մեծամասնութեան` բանակցութիւնների միջոցով, համախոհութեամբ Ազգային ժողովի ղեկավարութիւն եւ այլ մարմիններ ձեւաւորելու առաջարկին:
Սակայն,
– մենք չենք կարող համաձայնութիւն ունենալ մի իշխանութեան հետ, ում օրօք կորցրեցինք մեր հայրենիքի մի կարեւոր մասը,
– մենք չենք կարող համաձայնութիւն ունենալ մի իշխանութեան հետ, ում օրօք ունեցանք հազարաւոր զոհեր, տասնեակ հազարաւոր վիրաւորներ եւ տնաւեր մարդիկ,
– մենք չենք կարող համերաշխ լինել մի իշխանութեան հետ, ում գործունէութեան արդիւնքում վտանգուած է մեր երկրի տարածքային ամբողջականութիւնը,
– մենք չենք կարող պայմանաւորուել մի իշխանութեան հետ, ով մեր ընկերներին կեղծ մեղադրանքներով, օրէնքի եւ Սահմանադրութեան կոպիտ խախտումներով պահում է կալանքի տակ, իսկ մեր միւս խմբակիցներին ենթարկում քաղաքական բռնաճնշումների եւ հետապնդումների` իրենց քաղաքական հայեացքների համար:
Այդքանով հանդերձ` մեր եւ օրուայ իշխանութեան հակադրութիւնը անձնական եւ անհատական չէ. այն աւելի խորը եւ գաղափարական հիմքեր ունի:
Ընդդիմութեան եւ իշխանութեան հակադրութեան բուն առարկան հայութեան, Հայաստանի եւ Արցախի Հանրապետութիւնների ներկային ու ապագային վերաբերող տեսլականն է:
Եթէ փորձեմ կարճ ձեւակերպել կամ բանաձեւել, ապա ընդդիմութեան տեսլականն է`
– կերտել լիարժէք պետութիւն, որն ընդունակ է պահպանել հայի ինքնութիւնը եւ զարգանալ` առաջ մղելով ազգային-կենսական շահերը:
Իշխանութեան քողարկուած տեսլականն է (ուշադրութիւն` քողարկուած, քանի որ ձեռնարկուած քայլերը եւ գործողութիւնները յայտարարուած նպատակների հետ առնչութիւն չունեն)`
– պահպանելով պետութեան անուանական գոյութիւնը` ձերբազատուել ազգային ինքնութիւնից, հրաժարուել մեր սերունդների անժամանցելի իրաւունքներն ու շահերը պաշտպանելու առաքելութիւնից:
Մենք մերժում եւ անընդունելի ենք համարում երկրի ապագայի մասին օրուայ իշխանութեան այս պատկերացումները` համարելով այն ինքնաոչնչացման եւ կործանման ճանապարհ:
Ահա սա է մեր եւ օրուայ իշխանութեան հակադրութեան բուն պատճառը, առարկան եւ էութիւնը:
2021 թուականի յունիսի 20-ի Ազգային ժողովի արտահերթ ընտրութիւնը, ըստ էութեան, չհանգուցալուծեց համակարգային ճգնաժամը: Այն նորանոր դրսեւորումներ է ստանում` սպառնալով պետականութեան գոյութեանը: Վտանգուած է մեր երկրի տարածքային ամբողջականութիւնը: Խորանում է ընկերային-տնտեսական ճգնաժամը: Ես շարունակում եմ պնդել, որ այսօրուայ իշխանութիւնն ի վիճակի չէ դիմագրաւելու մեր երկրի առջեւ ծառացած մարտահրաւէրներին, ուստի այս իշխանութեան հետ ապագայ չկայ:
Սիրելի՛ հայրենակիցներ,
Հանդէս գալով իբրեւ Ազգային ժողովի փոխնախագահի թեկնածու, ցանկանում եմ ներկայացնել իմ գործունէութեան առանցքային մի քանի ուղենիշներ եւ սկզբունքներ.
. նախ, Սահմանադրութեամբ ընդդիմութեանը վերապահուած Ազգային ժողովի փոխնախագահի գործունէութիւնը ծառայելու է անցնող ամիսներին քաղաքական-հրապարակային պայքարի ելած իմ ընկերների, հազարաւոր մեր զինակից, գաղափարակից հայրենակիցների պահանջներին, որոնք իրաւացի են. երկիրը պատերազմում պարտութեան տարած, 2020 թուականի նոյեմբերի 9-ի յանձնուողական յայտարարութիւնը ստորագրած իշխանութիւնը պէտք է հեռանայ,
. Ազգային ժողովի փոխնախագահ ընտրուելու դէպքում դառնալու եմ ընդդիմութեան ձայնը Ազգային ժողովի նախագահութիւնում եւ խորհրդում: Լիարժէք իրացնելով փոխնախագահին տրուած լիազօրութիւնները, հակազդելու եմ այն բոլոր վտանգներին ու սպառնալիքներին, որոնք կանգնած են մեր պետականութեան առջեւ: Վստահ եղէք` Ազգային ժողովի փոխնախագահի իմ այդ կարգավիճակը չի փոխելու ո՛չ մեր առաջնահերթութիւնները, ո՛չ էլ մեր ընդհանուր պայքարի թիրախներն ու օրակարգերը: Ես շարունակելու եմ իմ պայքարն այս դահլիճում` անկախ նրանից` նստած կը լինեմ ներքեւում թէ վերեւում: Ես շարունակելու եմ իմ պայքարը Բաղրամեան պողոտայում, Ազատութեան հրապարակում եւ բոլոր այն հարթակներում, որտեղ դրա կարիքը կայ:
. Ազգային ժողովի փոխնախագահի աշխատանքը եւս մէկ լրացուցիչ գործիք է ընդդիմութեան համար, որով հնարաւոր է քաղաքական հարթակ բերել եւ հետապնդել ազգային-պետական շահը սպասարկող քաղաքական օրակարգեր:
. Ի հեճուկս իշխանութիւնների որդեգրած քաղաքականութեան` ես, իբրեւ համահայկական քաղաքական ուժի ներկայացուցիչ եւ Հայ դատի կեդրոնական խորհրդի անդամ, նպաստելու եմ սփիւռքի հետ վստահութեան վերականգնմանը, խորացնելու եմ խորհրդարանի եւ Հայ դատի աշխարհասփիւռ գրասենեակների միջեւ գործակցութիւնը` ի նպաստ Արցախի, Հայաստանի Հանրապետութեան եւ հայ ժողովրդի:
Սիրելի՛ հայրենակիցներ,
Արտահերթ ընտրութիւններում դուք մեզ քուէարկել էիք ո՛չ միայն մեզ Ազգային ժողով գործուղելու, այլ նախ եւ առաջ մեր միջոցով օրուայ իշխանութեանը հեռացնելու, Հայաստանի եւ Արցախի Հանրապետութիւնների առջեւ ծառացած նոր սպառնալիքները կանխելու, մեր ժողովրդի արժանապատուութիւնը վերականգնելու, արժանապատիւ խաղաղութիւն հաստատելու, երկիրը բնականոն զարգացման հուն տեղափոխելու եւ, ի վերջոյ, ուժեղ Հայաստան կերտելու համար:
Թէեւ ընտրութիւնների միջոցով տակաւին մեզ չի յաջողուել լուծել այդ խնդիրը, սակայն այս ամպիոնից եւս մէկ անգամ յայտարարում եմ, որ մեր համատեղ պայքարը կանգ չի առել:
Չփոխուեց իշխանութիւնը, բայց փոխուեց ընդդիմութիւնը: Նոր իշխանութիւնը դարձաւ հին իշխանութիւն: Արդիւնքում` ունենք հին իշխանութիւն եւ նոր ընդդիմութիւն:
Նոր ընդդիմութեան խնդիրն է ձեւաւորել ազգային իշխանութիւն, ով կը կասեցնի պետականութեան կործանման այս ընթացքը, ով կը կատարի երկրի սեփական սահմանների անձեռնմխելիութիւնը եւ տարածքային ամբողջականութիւնը պաշտպանելու իր հիմնական գործառոյթը, կը հաստատի արժանապատիւ խաղաղութիւն, պետականութիւնը կը վերադարձնի ժողովրդին, Հայաստանը կը դարձնի ապրելու երկիր:
Սիրելի՛ հայրենակիցներ. երկրում գոյութիւն ունեցող համակարգային ճգնաժամը յաղթահարուած չէ, հետեւաբար` մեր գնահատումները նոյնն են, օրակարգն անփոփոխ, այս իշխանութիւնը պէտք է հեռանայ:
Պայքարը շարունակւում է…
Շնորհակալութիւն»: