ԱՐՄԻՆԷ ՆԱՐԻՆԵԱՆ
9 ամիս յուսալով փնտռելուց յետոյ գտնուել է ՀՅԴ Արցախի երիտասարդական եւ պատանեկան միութիւնների անդամ, ՀՅԴ Արցախի պատանեկան միութեան Մարտունու խմբի պատասխանատու, «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանակիր, կապիտան Արթուր Գրիգորիի Աղասեանի աճիւնը:
Արթուրի մասունքները գտնուել են Մատաղիսում: Արթուրի հարազատ եղբայրը` 19-ամեայ Արսէնը, հողին է յանձնուել 2021 թուականի մարտի 30-ին: Արթուրը 2020 թ. հոկտեմբեր 5-ին եղբօր` Արսէնի հետ միասին հերոսաբար անմահացել է յանուն հայրենիքի:
Արթուր Աղասեանը աչքի է ընկել դեռ 2016 թ. քառօրեայ պատերազմում, երբ ընդամէնը 19 տարեկան էր: Այդ տարիքում հերոսացած երիտասարդը Հայաստանի նախագահի կողմից արժանացել է երկրորդ աստիճանի «Մարտական խաչ» պարգեւի, ապա` սպայի բարձ կոչման:
Զինակից ընկերների խօսքով Արթուրը ստանալով յետնահանջի հրաման` իր զինուորներին ուղարկել է դէպի թիկունք, իսկ ինքը մնացել դիրքում եւ մինչեւ վերջ մարտնչել թշնամու դէմ:
«Ինձ հերոս կը զգայի, եթէ մեր կորցրած դիրքերը յետ վերցնէինք: Այդ ժամանակ յետմահու, թէ ողջ, մետալով, թէ առանց մետալի, ինձ հերոս կը զգայի», քառօրեայ պատերազմից յետոյ ՀՅԴ Արցախի երիտասարդական միութեան անդամների հետ հանդիպման ժամանակ ասել է Արթուր Աղասեանը:
Ապրիլեան քառօրեայ պատերազմական գործողութիւններից յետոյ էր, երբ մեզ` Դաշնակցութեան երիտասարդներիս առաջնագծից բարեւներ հասցրին: Հարցին, թէ ո՞վ էր բարեւողը, ասացին` անունը չգիտենք, նրան այնտեղ «կամանդիր» են ասում, բոլորը նրան ճանաչում են, ինքն էլ բոլորին, ապա աւելացրին` փոքրամարմին եւ ճարպիկ երիտասարդ է, որի մասին դեռ կը լսէք:
Մի քանի օր անց հանրապետութեան բոլոր լրատուամիջոցներով, ի թիւս ապրիլեան քառօրեայ ռազմական գործողութիւնների հերոսների, նա էր` 19 տարեկանում արդէն հերոս դարձած երիտասարդը, որին Հայաստանի նախագահը յանձնեց երկրորդ աստիճանի «Մարտական խաչ» պարգեւը, ապա` շնորհուեց սպայի բարձր կոչում:
Այդ նկարներում եւ տեսանիւթերում ճանաչեցինք մեր գաղափարական ընկերոջը` Արթուր Աղասեանին: Դեռ մէկ տարի առաջ նա ՀՅԴ պատանեկան միութեան պատանիներից էր, այսօր արդէն` «Մարտական խաչ»-ի ասպետ:
Մէկուկէս ամիս յետոյ Արթուրն այցելեց մեզ` իր բարեւներն անձամբ հասցնելու: ՀՅԴ Արցախի երիտասարդական միութեան հին ու նոր անդամները հաւաքուել էին նրան դիմաւորելու, զրուցելու ապրիլեան դէպքերից, դրան նախորդող օրերից եւ պարզապէս` 19-ամեայ սպային տեսնելու եւ լսելու:
Դեռ ոչ մօտ անցեալում շատախօս, աղմկոտ Արթուրը կերպարանափոխուել էր, իր ամէն մի արտասանած մտքին զուգահեռ` աւելի եւ աւելի էր հասունանում մեր աչքին, եւ նոյնիսկ հարցերը որոշակի զգուշաւորութեամբ էինք նրան ուղղւում:
Ապրիլին դեռ 9 ամսուայ ծառայող էր: Դիրքի աւագն էր: Ապրիլի 1-ի հերթափոխի ժամանակ հակառակորդի դիպուկահարի գնդակից զոհուել էր Արթուրի մտերիմ ընկերը` Վլադիմիր Մելքոնեանը: Կրակոցները շարունակուել էին նաեւ գիշերը: Հասկացան, որ այս անգամ սովորականի պէս չէ ամէն ինչ, թշնամին օգտագործում էր ամէն տեսակի զինատեսակներ, անօդաչու թռչող սարքեր էր բարձրացրել օդ ու սկսել շրջանաձեւ հրետակոծել դիրքերը:
«Մենք եւս սկսեցինք կրակել: Գիշերուայ 3:45-ից` մէկ ժամ շարունակ հրետակոծեցին մեր առաջնագիծը: Տղաներին իջեցրեցի ներքեւ եւ հրահանգեցի, որ պատսպարուեն: Հակառակորդը սկսեց հրետակոծել կացարանի տարածքը: Հրահանգեցի` չշարժուել եւ սպասել: Այդ ամէնը տեւեց մօտաւորապէս մէկ ժամ: Մէկ ժամ մեր դիրքի ուղղութեամբ տեւած հրետակոծութիւնից յետոյ նրանք երեւի մտածեցին, որ ողջ մարդ չկայ այնտեղ: Այնուհետեւ ձայներ լսեցինք, դուրս եկայ` տեսնելու ինչ է կատարւում: Տեսայ, որ մօտ 25-30 հոգանոց ներթափանցող-հետախուզական խումբն արդէն մօտեցել էր դիրքին եւ գալիս էր ուղիղ դէպի մեր կացարան: Վստահ լինելով, որ բոլորը զոհուել են` առաջ եկան: Երբ հասկացան, որ մարդ կայ, ցանկացան կացարանի ուղղութեամբ նռնակ նետել, ես աւելի արագ գտնուեցի եւ նռնակս պատուհանից նետեցի նրանց ուղղութեամբ: Ցանկացանք մերոնց զգուշացնել, որ հետախուզող խումբը թափանցում է մեզ մօտ, սակայն նրանք հասցրին կտրել «տապիկի» լարը: Ստիպուած էինք ինքնուրոյն մարտ վարել: Այդ պահին դրանցից մէկը մտաւ «բոդրուշի» փոսի մէջ: Բադալեան Յարութիւնը վիրաւորեց դրան: Նռնակ տուեցի նրան, նետեց եւ վերջնականապէս ոչնչացրեց: Այնուհետեւ կացարանի վերեւում ոտնաձայներ լսեցի: Հասկացայ, որ ուզում են վառարանի խողովակով նռնակ գցել: Ես աւելի շուտ նռնակ նետեցի, որից նրանց խմբի հրամանատարը վիրաւորուեց: Մօտաւորապէս 20 րոպէ տեւեց մարտը: Մի քանի հոգու սպաննեցինք, միւսներին վիրաւորեցինք` խուճապահար ստիպելով ետ շպրտուել, թողնելով իրենց զոհերի դիակները: Դուրս եկանք, նրանց դիերից զէնքերը սկսեցինք հաւաքել: Նկատեցի, որ վիրաւորներից մէկը, ով լեյտենանտ էր, նռնակ կայ ձեռքին: Վերջինս ուզեց նետել, բայց չհասցրեց, ես առաջինը նռնակ նետեցի: Քիչ յետոյ կարմիր «ռոպ» արձակեցին. նրանց ձախողման ազդանշանն էր: Այնուհետեւ հրասայլով հինգ «սնարեադ» խփեցին մեր խրամատի ուղղութեամբ: Յետոյ կրակի ուղղութիւնը փոխեցին դէպի գիւղը… Այսպէս, բոլոր ուժերով պահել ենք մեր դիրքը` առանց զոհերի, միայն մէկ հոգի` Յարութիւն Բադալեանն է վիրաւորուել…»:
Արթուրի` թշնամու գիշերային գործողութեան ժամանակ կայացրած ճիշդ որոշումը փրկեց դիրքն ու տղաների կեանքը: Հարցին, թէ ինչպէ՞ս յաջողուեց այդքան սառնասրտութեամբ եւ առանց խուճապի մատնուելու գործել, պատասխանեց.
«Ներթափանցումից ընդամէնը մի քանի ժամ առաջ մահացու վիրաւորուեց իմ մտերիմ ընկերը. նա իմ ձեռքերում զոհուեց: Այդ պահից մէջս վրէժի ցասում առաջացաւ: Երբ թուրքերին տեսայ, ինքս ինձ ասացի` վրէժս պիտի լուծեմ, ու հէնց հիմա է ժամանակը դա անելու: Ուրիշ ոչինչ»:
Մի պահ բոլորս լռեցինք, ապա նա շարունակեց.
«Մեր դէմ դուրս էին եկել յատուկ պատրաստուած ներթափանցող-հետախուզող խմբեր: Մեզ պէս 18-20 տարեկան չէին: «Եաշմա» յատուկ ջոկատայիններն էին` թմրանիւթերի ազդեցութեան տակ: Մեզ յաջողուեց ջարդ տալ նրանց… Հնարաւոր է, որ զէնքով զիջում ենք, բայց դա չի նշանակում, որ չենք կարող յաղթել կամ էլ` պէտք է յուսահատուենք: Պէտք է պարզապէս աւելի կազմակերպուենք, իրար թիկունք լինենք:
Նորից լռութիւն տիրեց, ապա ներկաներից մէկը հարցրեց` քեզ հերոս զգո՞ւմ ես, Արթու՛ր:
«Ինձ հերոս կը զգայի, եթէ մեր կորցրած դիրքերը յետ վերցնէինք: Այդ ժամանակ յետմահու, թէ ողջ, մետալով, թէ առանց մետալի, ինձ հերոս կը զգայի»:
