Նոր Շրջան, Նոր Յոյսեր
ՏԻԳՐԱՆ ՃԻՆՊԱՇԵԱՆ
Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ժողովը վերջապէս կազմաւորուեցաւ: Սահմանադրական դատարանը հաստատեց Ընտրական կեդրոնական մարմնի որոշումը` ընդդիմադիրներու կատարած քննադատութիւնները բաւարար չհամարելով ընտրութիւնները անվաւեր հռչակելու կամ գէթ լիազօրութիւններու բաշխումը սրբագրելու համար:
Նոր Ազգային ժողովը կ՛ունենայ 107 անդամ, 71-ը` «Քաղաքացիական պայմանագիր»-էն, 29-ը` «Հայաստան» դաշինքէն եւ 7` «Պատիւ ունեմ» դաշինքէն. «Հայաստան» դաշինքի 29 պատգամաւորներէն 10-ն անդամ են ՀՅ Դաշնակցութեան:
Նոր Ազգային ժողովի առաջին նիստը պիտի գումարուի 2 օգոստոսին: Առաջին նիստի ընթացքին տեղի կ՛ունենայ երդման արարողութիւն, կ՛ընտրուին Ազգային ժողովի նախագահը եւ երեք փոխնախագահները (անոնցէ մէկը ընդդիմութենէն) եւ մշտական յանձնաժողովներու նախագահները: Նոյն օրը հանրապետութեան նախագահը վարչապետ կը նշանակէ Ազգային ժողովի մեծամասնութեան ներկայացուցած թեկնածուն: Ապա կը սկսի նոր կառավարութեան կազմութեան գործառոյթը, որ կը տեւէ շուրջ երկու շաբաթ:
Նոր Ազգային ժողովի կազմի վերջնականացումէն ետք գումարուած կառավարութեան նիստին վարչապետի պաշտօնակատար Նիկոլ Փաշինեան շնորհաւորեց երկու ընդդիմադիր կազմաւորումները եւ զանոնք հրաւիրեց համագործակցելու մեծամասնութեան հետ: Չմոռցաւ նաեւ առաջարկելու, որ վերջ տրուի ժխտական ու հայհոյալից բառապաշարին եւ լծուելու ստեղծարար աշխատանքի: Այս հրաւէրին արձագանգները առայժմ դրական չեն: Իշխանութեան կողմնակիցներէն ոմանց համար չ՛արժեր բանի տեղ դնել ընդդիմութիւնը, որ, իրենց տեսակէտով, յանցաւոր է: Ընդդիմութիւնը դիտել կու տայ, որ ժխտական որակումներու բուն հեղինակը իշխանութիւնն է, որ տակաւին ընտրութիւններու նախօրեակին սպառնալիքներով կը բարբառէր: Սպառնալիքներ, որոնց գործադրութիւնը սկսած է տակաւին, նոր շրջանը չսկսած:
Ինչեւէ, նոր շրջանը նախորդէն տարբեր ըլլալու նախանշաններ ցոյց կու տայ: Իշխանութիւնը, որ խորհրդարանին մէջ կարգ մը որոշումներու համար Սահմանադրութեան պահանջած երեք հինգերորդի մեծամասնութիւնը ունի, իմաստութիւնը պիտի ունենա՞յ հաշուի առնելու Ազգային ժողովի փոքրամասնութեան տեսակէտը (որ Սահմանադրական երեք հինգերորդ պահանջողի տրամաբանութեան մաս կը կազմէ), թէ՞ նախորդին նման պիտի շարունակէ ինքնուրոյն տնօրինել ամէն բան` փոքրամասնութեան վերապահելով բողոքելու, քննադատելու եւ դէմ քուէարկելու սփոփանքը: Համագործակցութիւն չի նշանակեր, որ ընդդիմութիւնը պէտք է դադրի տեսակէտ ունենալէ: Գործակցութիւնը իրական ըլլալու համար «համա», այսինքն երկուստեք, պէտք է ըլլայ: Համբերենք` տեսնելու ու դատելու համար, առանց կանխակալ կարծիքի:
Իւրաքանչիւր ընտրութիւն կառավարման նոր ծրագրի մը գործադրութեան առիթ պէտք է դառնայ: Մեծամասնութիւնը նման ծրագիր չունի: Քանի մը ճամբու ու ջրամբարի կառուցման խոստումը եւ ընդդիմադիրները պատժելու սպառնալիքը կարելի չէ կառավարման ծրագիր համարել: Հայաստանը կարիքը ունի կառավարման բոլոր մարզերը ընդգրկող համապարփակ ծրագրի մը, որ հիմնուած ըլլայ ոչ թէ ամբոխավարական աժան ու չգիտակցուած տուեալներու վրայ, այլ` ազգին մտաւորական ու մասնագիտական ընդհանրութեան քննարկումներուն ու առաջարկներուն վրայ: Նոր շրջանը դրականօրէն խոստումնալից կ՛ըլլայ, եթէ իշխանութիւնը վերջ տայ` «Ժողովուրդը մեզ ընտրած է, ուրեմն մենք ենք ժողովուրդը եւ կ՛ընենք ի՛նչ կ՛ուզենք» լոզունգին:
Պատերազմը շատ ծանր ժառանգութիւն ձգեց մեզի: Պատերազմը չէ ալ վերջացած. անիկա կը շարունակուի ոչ միայն դիւանագիտական հարթութեան վրայ, այլ նաեւ գետնի վրայ, գործնապէս գրեթէ ամէնօրեայ սադրանքներով: Պէտք է վերջ գտնեն նաեւ կայքէջային մամուլի մանկամիտ քաղաքական վերլուծութիւնները, որոնք դարձած են քաղաքական առողջ, բանաւոր ու ազգային եւ միջազգային կացութիւնը նկատի ունեցող մտածողութեան մը գոյառման: Նման իրադրութիւն կարելի կ՛ըլլայ ազգին կենդանի կարողականութեան համախմբումով: Այս համախմբումը կրնայ խթանել միայն իշխանութիւնը, որ, ցարդ բաժանարար իր մոլուցքէն հրաժարելով, կրնայ բանալ իրաւախոհութեան ու միասնականութեան այնքան անհրաժեշտ ճամբան: