Պատրաստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Ամէն երկու տարին անգամ մը տեղի կ՛ունենան աշխարհի ամէնէն մեծ մարզանքի «տօնը»` Ողիմպիական խաղերը: Այս տարի կարգն է ամառնային Ողիմպիական խաղերուն, որոնք տեղի պիտի ունենան Թոքիոյի մէջ 23 յուլիսէն 8 օգոստոս: Այս խաղերը պիտի կատարուէին 2020-ի ամրան, սակայն պատմութեան մէջ առաջին անգամ ըլլալով անոնք մէկ տարիով յետաձգուեցան: Բայց «Քորոնա»-ի համաճարակին պատճառով կազմակերպիչ յանձնախումբը որոշեց, որ խաղերը տեղի ունենան առանց հանդիսատեսներու:
Գիտէի՞ր, Թէ
– Ողիմպիական խաղերը ջնջուեցան երկու համաշխարհային պատերազմներուն ընթացքին` 1916, 1940 եւ 1944 թուականներուն:
– Այս տարի 5 նոր մարզաձեւեր մուտք կը գործեն խաղերուն մրցաշարքերուն մէջ` սըրֆը, քարաթէն, սքէյթպորտը, մագլցիլը եւ պէյզպոլ/սոֆթպոլը:
Մրցաշարքեր տեղի պիտի ունենան 46 տարբեր մարզաձեւերու մէջ:
– Սըրֆի մրցումները պիտի կատարուին Խաղաղական ովկիանոսին մէջ:
– Սքէյթպորտը ծնած է փողոցներէն, 1950-ական թուականներուն: Եւ ահա 70 տարիներ ետք ան կը դառնայ Ողիմպիականի մէկ մարզախաղը, սակայն այս որոշումը մեծ վէճ յառաջացուցած է սքէյթպորտի սիրահարներուն միջեւ, որոնցմէ մէկ մասը կը նախընտրէ, որ այս մարզաձեւը դուրս մնայ նման պաշտօնական շրջանակէ:
– Պէյզպոլի մրցումները առաջին անգամ Ողիմպիական խաղերուն մաս կազմեցին Պարսելոնայի մէջ` 1992-ին: Սակայն անոնք դադրեցան Պէյճինկի (Փէքին) 2008-ի խաղերէն ետք: Այս խաղը մեծ ժողովրդականութիւն ունի Ճափոնի մէջ:
– Քարաթէն այս տարի առաջին անգամ ըլլալով իր մուտքը պիտի կատարէ Ողիմպիական խաղերուն մէջ: Սակայն տակաւին յստակ չէ, եթէ այս միջազգային մրցաշարքին մէջ անոր արկածախնդրութիւնը պիտի շարունակուի ապագային:
– Լիբանանի եւ Ճափոնի միջեւ 6 ժամուան տարբերութիւն կայ: Ճափոնի մէջ մրցաշարքերուն մեծ մասը տեղի պիտի ունենայ առտուան ժամը 8:00-էն երեկոյեան ժամը 10:00-ը: Հետեւաբար, մենք Լիբանանի մէջ այդ խաղերը պիտի կարենանք դիտել առտուան ժամը 2:00-էն, մինչեւ կէսօրէ ետք ժամը 4:00:
– Եւ վերջապէս, յաջորդ Ողիմպիական խաղերը պիտի ըլլան 27-րդ ձմեռնային խաղերը, որոնք տեղի պիտի ունենան Պէյճինկի մէջ, Չինաստան` սկզբունքով 4 – 20 փետրուար 2022-ի միջեւ:
Թոքիօ 2020-Ի Մասքոթները
– Միրայթոա
Թոքիօ 2020 Ողիմպիական խաղերու մասքոթը էնտիկօ կապոյտ է, զոր մենք կը գտնենք Ողիմպիական խաղերու օղակներով խորհրդանիշին մէջ: Ան կը խորհրդանշէ ճափոնական մշակոյթին թէ՛ աւանդական, թէ՛ ալ արդի երեսները: Անոր կերպարը ներշնչուած է ճափոնական ասացուածքէ մը. «Սորվէ՛ անցեալէն եւ նոր գաղափարներ զարգացուր»: Ան ունի նաեւ իրեն յատուկ ուժ մը` մտքին ուժով տեղափոխուիլ: Միրայթոայի անունը եկած է ճափոնական «միրայ» բառէն, որ կը նշանակէ «ապագայ», եւ «թոա» բառէն, որ կը նշանակէ «յաւիտենականութիւն»: Այս ձեւով, Թոքիոյի 2020 Ողիմպիական խաղերը կը նախատեսեն յոյսով լեցուն ապագայ մը ստեղծել աշխարհի շուրջ` ամբողջ մարդկութեան սրտին մէջ:
– Սոմէյթի
Փարա-ողիմպիական խաղերուն մասքոթը Սոմէյթին է: Ան ունի հանդարտ բնաւորութիւն եւ ներքին գերազանց ուժ մը: Իր սուփըր-ուժերը կը ներկայացնեն փարա-ողիմպիական մարզիկներու վճռականութիւնն ու տոկունութիւնը: Սոմէյթի շատ կը սիրէ բնութիւնը եւ կրնայ հաղորդակցիլ տարբեր տարրերու հետ, ինչպէս` քարերը եւ հովը: Սոմէյթիի անունը եկած է «սոմէյոշինօ» բառէն, որ ծաղկած կեռասենիի մը տեսակ է, եւ «սօ մայթի» նախադասութենէն, որ կը նշանակէ «ինչ հզօր է»: Այս ձեւով, Սոմէյթի կը խորհրդանշէ փարա-ողիմպիական մարզիկներուն մտային եւ ֆիզիքական մեծ ուժը:
Քիչ Մը Պատմութիւն
Առաջին Ողիմպիական խաղերը տեղի ունեցած են Յունաստանի մէջ, Ք.Ա.776 թուականին: Խաղերու տեւողութեան ընթացքին տարբեր քաղաք-պետութիւններ պէտք է իրենց զէնքերը մէկ կողմ դնէին, որպէսզի մարզիկները խաղաղութեամբ իրարու դէմ մրցակցէին:
Օլիմփիա լերան վրայ տեղի ունեցող առաջին մրցաշարքերուն մաս կը կազմէին վազքը, գօտեմարտը, կռփամարտը, փենթաթլոնը (հինգ տարբեր մարզաձեւերու մրցաշարք) եւ կառքերու մրցումը: Մեզի ծանօթ առաջին Ողիմպիական ախոյեանն էր վազող Քորոյպոս: Սակայն, գիտէի՞ք, թէ միայն այր մարդիկ իրաւունք ունէին մասնակցելու այս խաղերուն: Ներկայ գտնուող միակ կինը քրմուհի Տէմէթէրն էր: Սակայն ասոր կողքին Հին Յունաստանի մէջ կիները ունէին իրենց յատուկ մրցաշարքերը, որոնք տեղի կ՛ունենային կանոնաւոր կերպով:
***
Մենք գիտենք, թէ Հին Ողիմպիական խաղերը կային տասներկու դարերու ընթացքին, մինչեւ Ք.Ե. 394 թուական:
19-րդ դարուն Փիեռ տը Քուպէրթէն կը հաւատայ, թէ մարզանքը կրնայ օգտակար ըլլալ մարդկութեան եւ քաջալերել պետութիւններու միջեւ խաղաղութեան գաղափարը: Այս ձեւով է, որ Արդի ողիմպիական առաջին խաղերը տեղի կ՛ունենան Աթէնքի մէջ 1896 թուականին:
***
Ինչպէս Հին Յունաստանի մէջ, Արդի ողիմպիական խաղերն ալ տեղի կ՛ունենան ամէն չորս տարին անգամ մը: 1924 թուականէն սկսեալ անոնք բաժնուեցան ամառնային եւ ձմեռնային խաղերու:
Ժամանց
