Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Արցախի Եւ Հայաստանի Ջրապաշարները` Ազրպէյճանաթուրքական Թիրախում

Յուլիս 15, 2021
| Անդրադարձ
0
Share on FacebookShare on Twitter

ԱՐՄԷՆ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ

Ջուրն աստիճանաբար վերածւում է աշխարհաքաղաքական զարգացումների գործօնի, բախումների եւ պատերազմների պատճառ դառնում: Արցախի ժողովրդի դէմ հրահրուած յարձակման մէջ ջրի գործօնը ծանրակշիռներից է եղել, ինչը փաստում են գործընթացները, որոնք այսօր իրականացնում է Ազրպէյճանն բռնագրաւուած տարածքներում: Հրադադարից ամիսներ անց այս երկիրը մեծ ծաւալի աշխատանքներ է տանում ջրային պաշարների եւ դրանց ենթակառուցուածքների ուղղութեամբ, այն դէպքում, երբ կարծես թէ Պաքուի համար առաջնային խնդիրը պէտք էր լինէր ազրպէյճանաբնակ գիւղերի վերականգնումը: Ազրպէյճանցիներն առաջին հերթին բռնագրաւուած տարածքներում սկսեցին փոքր ջրաելեկտրակայանների կառուցումը եւ գետերի հուների վրայ լայնածաւալ աշխատանքը: Վերջին օրերին էլ ծանր սարքերով շինարարական աշխատանքներ են սկսել Թարթառ գետի վրայ:

Ազրպէյճանը չի էլ թաքցնում տարածաշրջանի ջրային պաշարների կառավարումն իր ձեռքը վերցնելու ձգտումը: Պատերազմի օրերին վերջինիս զինուած ուժերը փորձում էին ամէն կերպ հասնել Սարսանգի ջրամբար, ինչը չյաջողուեց: Հայաստանի սահմանի գործողութիւններն էլ ունեն նոյն տրամաբանութիւնը եւ դրդապատճառը: Սիւնիքի եւ Գեղարքունիքի սահմանախախտման երկու դէպքում էլ թշնամու թիրախը ջրային պաշարներն են: Սիւնիքում փորձ է արւում վերահսկողութեան տակ վերցնել ամբողջ Սեւ լիճը, իսկ Գեղարքունիքում սահմանախախտման տարածքներում են յայտնուել մարզի սահմանամերձ գիւղերը ջրով ապահովող ամբարները:

Բնակավայրերը վերականգնելու փոխարէն` Քարվաճառում Թարթառ գետի հունի վրայ մեծածաւալ աշխատանքներ կատարելն արցախցիների մտահոգութիւնն առաջացրեց: Խօսակցութիւններ եղան, որ ազրպէյճանցիները ցանկանում են գետի հունը փոխել եւ ցամաքեցնել Արցախի Հանրապետութեան ամենամեծ ջրամբարը` Սարսանգը: Սակայն աշխարհագրական քարտէզն ուսումնասիրելիս այդ մտահոգութիւնները որոշակիօրէն փարատւում են:

Թարթառը Կուր գետի աւազանին պատկանող ամենաերկար` 200 քմ երկարութեամբ եւ ջրառատ գետն է, որի տարեկան հոսքը կազմում է մօտ 750 մլն խմ, եւ ունի մեծ ջրահաւաք աւազան (2650 քառ. քմ): Գետի միջին հոսանքները Լեռնային Արցախում են: Այն սկիզբ է առնում 3120 մ բարձրութեան վրայ եւ Կուր գետ թափւում 523 քմ հոսելուց յետոյ: Գետի հարթավայրային շրջանն սկսւում է Մատաղիս գիւղից: Թարթառի վրայ կառուցուած է մօտ 560 մլն խմ ջրատարողութեամբ Սարսանգի ջրամբարը եւ 50 հազար ք Վտ հզօրութեամբ ՀԷԿ-ը:

Բանն այն է, որ նոյն Սարսանգից ջուրը հոսում է նաեւ Ազրպէյճանի տարածք, եթէ Թարթառի հունը փոխուի, ապա կը ջրազրկուեն նաեւ ազրպէյճանական բնակավայրերը, իսկ գետի ջուրն այլ ճանապարհով Ազրպէյճան տանելն ահռելի գումարներ է պահանջում, քանի որ տասնեակ քիլոմեթրերի փապուղիներ պէտք է կառուցուեն: Չի բացառւում, որ գետի հունի վրայ կառուցւում է ջրամբար կամ պատնէշ` հերթական ՓՀԷԿ-ի համար: Ենթադրեալ կառոյցն Ազրպէյճանին հնարաւորութիւն կը տայ կառավարել դէպի Սարսանգ գնացող ջրերի հոսքը, ինչը լրացուցիչ լծակ կը լինի այդ ջրամբարից Ազրպէյճան հոսող ջրերի բացթողնման վրայ ազդելու համար:

Այսօր Ազրպէյճանի վերահսկողութեան տակ են անցել նաեւ Արփա եւ Որոտան գետերի ակունքները, ինչով հաւանական վտանգ է ստեղծւում Հայաստանի ռազմավարական ջրային պաշարի` Սեւանայ լճի համար, որը խոշորագոյնն է տարածաշրջանում: Հայաստանի արեւելեան հատուածում էլ Թուրքիան է սահմանափակում Արաքսի ամենախոշոր վտակ Ախուրեանի ջրային հոսքերը` նրա հունի վրայ կառուցելով ջրամբարներ:

Աշխարհում եւ, մասնաւորապէս, տարածաշրջանում ջրային պաշարների գործօնի մեծացումը մեզ համար հրամայական են դարձնում դրանց արդիւնաւէտ կառավարման ռազմավարութեան մշակումը եւ կեանքի կոչումը: Այն առաջին հերթին պէտք է ուղղուած լինի Հայաստանի տարածքում տարուայ ընթացքում ձեւաւորուող 6-7 միլիառ խմ ջրի արդիւնաւէտ օգտագործմանը: Այսօրուայ դրութեամբ Հայաստանը կարողանում է իր տարածքում պահել այդ ջրի ծաւալի առաւելագոյնը 2 միլիառ խմ-ն, իսկ մնացածը հոսում է նոյն Թուրքիա եւ Ազրպէյճան: Այս ռազմավարական խնդրի լուծման առաջին քայլը ջրամբարների կառուցումն է, երկրորդը` ոռոգման համակարգի արդիականացումը:

«Հայաստանի Հանրապետութիւն»

Նախորդը

Լոյս Տեսաւ ՀՅԴ Պաշտօնաթերթ «Դրօշակ»-ի 2021-ի 7-րդ Թիւը

Յաջորդը

Լիբանանեան Կարճ Լուրեր

RelatedPosts

Հայրենիքի  Հաւատքը  Պահապան   Մեր Ինքնութեան
Անդրադարձ

Փաշինեանի «Իրական Հայաստան» Գաղափարախօսութիւնը- Ի՛նչ Է Եւ Ի՛նչ Չէ

Յուլիս 12, 2025
Սեդա Մարկոսեան-Խտըշեանի «Մեր Տունը» Գիրքին   Յառաջաբանի Փոխարէն
Անդրադարձ

Սեդային Տան Երդիքին Տակ

Յուլիս 12, 2025
Բացարձակապէս Մերժելի Է Փաշինեանի Կողմէ Արցախի Յանձնումը Ազրպէյճանին
Անդրադարձ

Փաշինեան Հատեց Բոլոր Կարմիր Գիծերը. Անոր Օրերը Հաշուըւած Են

Յուլիս 12, 2025
  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?