9 դեկտեմբերին, ռուսական կողմին միջնորդութեամբ, հայկական կողմին յանձնուեցան երեք հայ գերիներ, որոնք տարեց քաղաքացիներ են եւ, առաջնահերթութեան սկզբունքով, անոնք յանձնուեցան առողջական լուրջ խնդիրներ ունենալնուն պատճառով: Այս մասին հաղորդեց Հայկական միասնական տեղեկատուական կեդրոնը:
10 դեկտեմբերին Մարդու իրաւունքներու պաշտպան Արման Թաթոյեան այցելեց այդ քաղաքացիներուն:
Արցախի դէմ Ազրպէյճանի սանձազերծած պատերազմէն ետք Ազրպէյճանի վերահսկողութեան տակ անցած տարածքներէն հայկական կողմը դուրս բերած է զոհուած 846 հայ նահատակ զինուորներու մարմին: Ներկայ դրութեամբ անճանաչելի 294 մարմինի նոյնականացում եղած է, եւ մարմինները յանձնուած են ծնողներուն: 154 մարմիններու հետազօտութիւններ կատարուած են, եւ տակաւին համընկնումներ չեն արձանագրուած: Զոհուած զինուորներու մարմիններու 443 հատ ալ տակաւին հետազօտման փուլի մէջ է:
Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտէն 9 դեկտեմբերին սկսաւ Զանգելանի հատուածին մէջ անհետ կորսուած զինուորներու որոնողական աշխատանքներ իրականացնել: Այս մասին լրագրողներուն հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին նշեց Էջմիածինի զօրամասի հրամանատարներէն Արսէն Աբգարեանը: Պատասխանելով այն հարցումին, թէ ինչո՞ւ այսքան երկար ատեն որոնողական աշխատանք չէր կատարուեր այդ հատուածին մէջ, Աբգարեան ըսաւ, որ առանց ազրպէյճանական կողմի համաձայնութեան` ոչինչ կարելի է ընել:
Մինչ այդ անհետ կորսուածներուն հարազատները բողոքի ցոյց կատարեցին Էջմիածինի զօրամասին մօտ:
Արցախի Մարդու իրաւունքներու պաշտպան Արտակ Բեգլարեանը այս առնչութեամբ ըսաւ, որ կը շարունակեն հետազօտութիւնները ռազմագերիներու, գերեվարուած քաղաքացիներու մասին տեղեկութիւններու հաւաքագրման ուղղութեամբ, աւելցնելով, որ այդ հետազօտութիւնը հիմնականին մէջ կը կատարուի ազրպէյճանական բաց աղբիւրներէ ձեռք բերուած տեսանիւթերու հիման վրայ:
«Վերջին ժամանակահատուածում, որպէս այդ ուսումնասիրութիւնների արդիւնք, մենք նշել ենք Ազրպէյճանում գտնուող 60 հայ ռազմագերիներու եւ 40 գերեվարուած քաղաքացիական անձանց մասին: Այդ թուերը, սակայն, տատանուող են, քանի որ աստիճանաբար նոր տեսանիւթեր ենք յայտնաբերում: Բացի այդ, վերջերս ազրպէյճանական կողմից նաեւ քաղաքացիական անձանց դիակներ են վերադարձուել: Պէտք է ընդգծել, որ Ազրպէյճանում պահուող հայ գերիների թուի վերաբերեալ մեր տուեալները բաց աղբիւրների հետազօտութիւնների արդիւնքում ենք ի յայտ բերել, ուստի վերջնական չեն ու պէտք է պաշտօնապէս հաստատում ստանան: Այդ պատճառով, չնայած մեր հետազօտութիւնների շարունակականութեանը, ներկայումս թուեր եւ այլ մանրամասներ հրապարակելը ճիշդ չեմ համարում, քանի որ կարող է բացասաբար անդրադառնալ գերիների ճակատագրի վրայ: Բնականաբար մեր ստացած տեղեկութիւնները, որոնք տրամադրում ենք պատկան մարմիններին, որոշիչ ազդեցութիւնն են ունենում գերիների որոնման ու նրանց ճակատագրերը պարզելու գործում», մանրամասնեց Արտակ Բեգլարեանը:
Ըստ անոր, պատերազմի ընթացքին եւ անկէ ետք իրենց գրասենեակը իր փաստահաւաք առաքելութեան իբրեւ արդիւնք` հաւաքագրած նիւթերը ներկայացուցած է միջազգային կառոյցներուն, որոնք, սակայն, առայժմ անարձագանգ ձգած են ազրպէյճանական ռազմական յանցագործութիւններուն վերաբերող փաստերը, որոնց կարգին նաեւ` ռազմագերիներու ու քաղաքացիական գերիներու նկատմամբ խոշտանգումներն ու անմարդկային վերաբերմունքի դրսեւորումները:
Անդրադառնալով ռազմական գործողութիւններու վայրերուն մէջ ողջ մնացած հայ զինուորներու որոնման հնարաւորութիւններուն վերաբերող հարցին` Արտակ Բեգլարեանը նշեց, որ այս օրերուն բազմաթիւ հարազատներ կը դիմեն գրասենեակ. «Շատ բնական է, որ հարազատները բոլոր հնարաւոր ձեւերով փորձում են ինչ-որ տեղեկութիւն ստանալ անհետ կորած զինուորների մասին: Նկատելի է, որ որոշ կառոյցներում պատշաճ վերաբերմունք չեն դրսեւորել անյայտ կորածների հարազատների նկատմամբ, ինչն անընդունելի է: Ուստի մարդիկ փորձում են բոլոր հնարաւոր ձեւերը: Ընդհուպ, տուեալներ են հրապարակում ընկերային ցանցերում` փորձելով այդ կերպ լրացուցիչ տեղեկութիւն ստանալ: Անհետ կորածների ու գերիների հարազատների տառապանքներն ու որեւէ լրացուցիչ տեղեկութիւն ստանալու ձգտումը, յոյսը մեզ համար բնական ու ըմբռնելի են: Այդուհանդերձ, կրկին յորդորում եմ հարազատներին չհրապարակել անհետ կորածների ու գերիների վերաբերեալ տեղորոշող եւ այլ մանրամասներ պարունակող տուեալներ, քանի որ դրանք կարող են ճակատագրական հետեւանք ունենալ: Նրանք կարող են դիմել Հայաստանի եւ Արցախի մարդու իրաւունքների պաշտպաններին: Անհետ կորածների ու գերիների հարցերով են զբաղւում նաեւ Պաշտպանութեան բանակի համապատասխան յանձնաժողովը եւ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտէն` ռուս խաղաղապահների աջակցութեամբ», ըսաւ Արցախի մարդու իրաւունքներու պաշտպանը` նկատել տալով, որ ողջ մնացած մեր զինուորներուն ու քաղաքացիներուն որոնման ու յայտնաբերման աշխատանքներուն դիմաց ազրպէյճանական կողմը արհեստական խոչընդոտներ կը ստեղծէ:
