Փելէ՞, Թէ՞ Լեւոն Իշտոյեան

Ֆութպոլի աշխարհին մէջ անվերջ վէճ մը կայ. Փելէ՞ն է թագաւորը, թէ՞ Մարատոնան, Ռոնալտո՞ն, թէ՞ Մեսսին:

Հայաստանի մէջ 1970-ական թուականներուն այդ վէճը լուծուած էր:

Այդ ժամանակաշրջանին Փելէի ասպարէզին մայրամուտն էր, մինչ Լեւոն Իշտոյեանի` արշալոյսը:

Յառաջապահ Լեւոն Իշտոյեան ծնած է Գիւմրի: Տարի մը մաս կազմելէ ետք «Շիրակ» խումբին, 1968-ին միացած է «Արարատ»-ին, որուն հետ 1973-ին նուաճեց Խորհրդային Միութեան ֆութպոլի ախոյեանութիւնը եւ երկու անգամ բաժակը: 1971-1974 թուականներուն ան մաս կազմեց Խորհրդային Միութեան ֆութպոլի հաւաքականին, որուն հետ նշանաւոր մրցում մը ունեցաւ Պոլսոյ մէջ, Թուրքիոյ հաւաքականին դէմ:

Մրցումի ընթացքին թուրք յետսապահը շատ մեծ դժուարութիւն ունեցաւ զայն զսպելու եւ խմբակիցներէն մէկուն ըսաւ. «Արջի պէս մարդ է»: Իշտոյեան, որ թրքերէն գիտէր, անմիջապէս պատասխանեց. «Այը պապան տըր» (Արջը հայրդ է):

Յաջորդ օրուան թրքական մամուլը այս միջադէպին անդրադարձաւ, իսկ թրքական թերթի մը գլխաւոր վերնագիրն էր. «Հայ մը թուրքի մը ա՛րջ ըսաւ»:

Գիւմրեցիները իրենց յատուկ սրամտութեամբ առասպելացուցին զինք:

Յիշենք քանի մը պատումներ.

. Ամառ մը Փելէ Գիւմրի (այդ օրերուն` Լենինական) կ՛այցելէ: Օդակայանին մէջ պաշտօնեաներէն ոչ ոք ուշադրութիւն կը դարձնէ անոր: Այս վերաբերմունքէն  վիրաւորուած, Փելէ կը հարցնէ անոնց.

– Դուք գիտէ՞ք ես ո՛վ եմ:

– Ո՞վ ես:

– Ես աշխարհի լաւագոյն ֆութպոլիստն եմ:

– Վա՜յ, Լեւոն ջա՛ն, արեւէն որքան սեւցեր ես, չճանչցանք:

• . Փողոցին մէջ Փելէ կը հանդիպի Լեւոն Իշտոյեանին եւ կ՛ըսէ.

– Այս հայրենակիցներուդ ըսէ, որ ե՛ս եմ աշխարհի լաւագոյն ֆութպոլիստը:

Իշտոյեան կը հարցնէ.

– Դուք ո՞վ էք:

• . Կը հաղորդուի, որ Փելէ մտային խանգարում ունեցած է: Ան սկսած է յաճախ կրկնել.

– Իշտոյեանն եմ, Իշտոյեանն եմ, Իշտոյեանն եմ…

. Այդ տարիներուն Փելէ «կախեց իր կօշիկները». աւարտեց ֆութպոլիստի իր ասպարէզը: Գիւմրեցիները ըսին.

– Իշտոյեան հասաւ իր նպատակին. Փելէն դուրս ձգեց ֆութպոլէն:

• . 2100 թուականին տղեկ մը իր հօրը կը հարցնէ.

– Պապ, ո՞վ է Փելէն:

Հայրը կը պատասխանէ, որ չի գիտեր: Կը դիմեն «Կուկըլ»-ին, ուր գրուած է.

– Փելէ. ֆութպոլիստ մը` Լեւոն Իշտոյեանի ժամանակաշրջանին:

•  «Արարատ» խումբը 1973-ին նուաճեց Խորհրդային Միութեան ֆութպոլի ախոյեանութիւնը եւ բաժակը: Բաժակի աւարտական մրցումը տեղի ունեցաւ Մոսկուայի մարզադաշտին վրայ, Տինամօ Քիեւի դէմ: Մրցումի 61-րդ վայրկեանին իրաւարարը Տինամօ Քիեւին շնորհեց փենալթի մը, որ կոլի վերածուեցաւ: Երբ կը կարծուէր, թէ մրցումը պիտի աւարտի ի նպաստ Քիեւի, վերջին վայրկեանին Լեւոն Իշտոյեան նշանակեց հաւասարութեան կոլը: Խաղը երկարաձգուեցաւ: Իշտոյեան նշանակեց կոլ մը եւս, «Արարատ» նուաճեց Խորհրդային Միութեան բաժակը եւ գիւմրեցիք առաջարկեցին.

– Երեւանի մէջ գտնուող «Բարեկամութեան ձեռքեր» յուշարձանին փոխարէն տեղադրեցէք Լեւոն Իշտոյեանի ոտքերը…