Պատրստեց՝ ՇՈՂԻԿ ՏԷՐ ՂՈՒԿԱՍԵԱՆ
Լիբանանի մէջ մենք տակաւին պաշտօնապէս ամառնային արձակուրդի շրջանին մէջ ենք, սակայն աշխարհին շուրջ տարբեր երկիրներու մէջ վերամուտը արդէն տեղի ունեցած է կամ տեղի պիտի ունենայ: Եւ որովհետեւ ամբողջ աշխարհը կ՛ապրի բացառիկ վիճակ մը` «Քովիտ-19» ժահրին պատճառով, մարդիկ մեծ զգուշութեամբ կը վարուին` խստօրէն յարգելով հիւանդութեան դէմ պայքարելու միջոցառումները: Ասիկա յատկապէս դժուար է դպրոցներուն մէջ, ուր փոքրիկ դասարանի մը մէջ հաւաքուած կրնան ըլլալ 20-30 աշակերտներ:
Ամերիկայի Ֆլորիտա նահանգին մէջ առաջին դասարանի ուսուցչուհի մը` Փաթրիսիա Տովի յղացած է իւրայատուկ գաղափար մը` այս բացառիկ վերամուտը հաճելի դարձնելու եւ ապահովութեան օրէնքները դիւրութեամբ յարգել տալու համար:
Տովի Ճիփ ինքնաշարժներու մեծ սիրահար մըն է: Եւ երբ ան համացանցին վրայ կը տեսնէ, թէ ինչպէ՛ս ուրիշ ուսուցչուհի մը դասարանին սեղանները ինքնաշարժներու վերածած է, ան անմիջապէս որդեգրած է գաղափարը: Ան մտադրած է ամբողջ դասարանը վերածել «բացօթեայ ճամբու» մը` զայն զարդարելով բնութեան մէջ գտնուող տարրերով եւ սեղանները ճիփերու վերածելով:
Դպրոցը հայթայթած է եռակողմանի փլեքսիկլաս թափանցիկ տախտակներ` սեղանները մեկուսացնելու համար, մինչ Տովի եւ անոր օգնական ուսուցչուհի մը իրենց տունէն բերած են մնացած առարկաները: Իւրաքանչիւր սեղանը ինքնաշարժի վերածելու աշխատանքները տեւած են մօտաւորապէս եօթը օր: Այս ձեւով, 26 օգոստոսին, վերամուտի օրը, իւրաքանչիւր աշակերտ պիտի ունենայ իրեն անձնական «ինքնաշարժ»-ը` դասարանին մէջ շարուած:
Այդ առաջին օրը աշակերտները առիթը պիտի ունենան նաեւ շինելու իրենց ինքնաշարժին անձնական թիւերու տախտակը: Տովի կ՛ենթադրէ, թէ բաւական հաճելի պիտի ըլլայ նման մթնոլորտի մը մէջ դաս սորվիլը, մանաւանդ երբ պարզապէս նկատողութիւն մը ընելու պարագային կարելի պիտի ըլլայ ըսել «Մանիշակագո՛յն ինքնաշարժ, ուշադրութիւ՛ն, ճամբէն դուրս չելլես…»:
96 Տարեկան
Համալսարանաւարտ Ուսանողը
Մնանք «դպրոցական» մթնոլորտին մէջ, սակայն ուղղուինք դէպի Իտալիոյ Փալերմօ քաղաքը:
29 յուլիսին Ճիւզեփփէ Փաթերնօ, իր դասարանին առաջնութիւնը շահելով, աւարտեց Փալերմոյի համալսարանը` պատմութեան եւ փիլիսոփայութեան մարզերուն մէջ: Այս ձեւով ան նաեւ մցանիշ մը արձանագրեց` դառնալով երկրին տարիքով ամէնէն մեծ աւարտականը… 96 տարեկանին:
Ճիւզեփփէ ծնած էր աղքատ ընտանիքի մը մէջ եւ կրցած էր ստանալ միայն տարրական ուսում: Հետագային ան բանակ մտած էր եւ մասնակցած համաշխարհային Բ. պատերազմին: Ապա, ան ստիպուած եղած էր աշխատիլ շոգեկառքի ընկերութեան մէջ, ամուսնացած էր եւ կազմած ընտանիք:
Սակայն ան միշտ պահած է ուսումի սէրը: Այս ձեւով է, որ ան իր դպրոցական վկայականը կրցած է առնել 31 տարեկանին, եւ վերջապէս` 2017-ին որոշած է համալսարան արձանագրուիլ:
1984-ին, երբ ան իր գործէն հանգստեան կոչուեցաւ, նաեւ իր ուսման ամբողջ ընթացքին, ան աշխատեցաւ իր մօրը նուիրած գրամեքենային վրայ` իր փնտռտուքները ընելով գիրքերուն մէջ եւ ոչ թէ «Կուկըլ»-ի վրայ: «Քովիտ-19» ժահրի համաճարակին ժամանակն է միայն, որ ան ստիպուած տունը մնալով սկսաւ դասերուն հետեւիլ համացանցին միջոցով:
Այս կարեւոր անկիւնադարձէն ետք, Ճիւզեփփէ տակաւին ուրիշ ծրագիրներ ունի: Ան կ՛ուզէ շարունակել սորվիլ, իր գիտելիքները հարստացնել, շարունակել կարդալ եւ սկսիլ գրել: «Իմ նպատակս ասիկա է: Գիտութիւնը կը նմանի պայուսակի մը, որ հետս կը պտտցնեմ, անիկա գանձ մըն է», կ՛ըսէ ան:
Պտոյտ
Այս օրերուն հաւանաբար մենք շատ առիթը չունինք տունէն դուրս ելլելու, այցելութիւններ կատարելու… Սակայն բարեբախտաբար մենք միջոցը ունինք կարճ ճամբորդութիւն մը կատարելու` առանց լքելու մեր տունը, այս տողերուն ընդմէջէն:
Այսօր մենք պիտի ուղղուինք դէպի Արեւելք եւ այցելենք Հնդկաստանի Ժայփուր քաղաքին մէջ գտնուող Հաուա Տահալ` «Հովերու պալատը»:
Այս կառոյցը շինել տուած է Սաուայ Փրաթափ Սինկ Մահարաճան` իբրեւ շարունակութիւն քաղաքի պալատին: Ընդհանուր կառոյցը ունի բուրգի մը ձեւը եւ օժտուած է 953 «ժիհարոքան»-ներով, փոքրիկ պատուհաններ, որոնք աւանդական մարուագի ոճով փորագրուած են փեթակի մը ներքին բաժանմունքներուն տպաւորութիւնը տալով:
Անոր այս իւրայատուկ պատուհանները կարելիութիւնը կու տային թագաւորական ընտանիքի կիներուն եւ թագուհիներուն տեսնելու դուրսի աշխարհը` առանց յայտնուելու, ինչպէս նաեւ զով օդը շնչելու ամառնային տաք օրերուն:
Սակայն այս կառուցուածքը ունի նաեւ միակ սենեակի մը խորութիւնը, շատ պարզ սենեակներ եւ ընդարձակ փակ: Ան հինգ յարկանի է, սակայն ոչ մէկ աստիճան գոյութիւն ունի. նեղ անցքերով կարելի է անցնիլ յարկերուն միջեւ: Պալատը շինուած է վարդագոյն եւ կարմիր աւազաքարերով, ինչպէս քաղաքին մէջ գոյութիւն ունեցող ուրիշ կառոյցներ, որոնք Ժայփուրին տուած են անոր ծածկանունը` «Վարդագոյն քաղաք»:
Ժամանց
