12 յուլիսին սկսած եւ 13 յուլիսին շարունակուած ազրպէյճանական սահմանային խախտումները` Տաւուշի ուղղութեամբ, գրաւեցին միջազգային ընտանիքին ուշադրութիւնը, եւ տարբեր կողմեր արձագանգեցին տեղի ունեցածին:
Թուրքիա, ինչպէս կ՛ակնկալուի, զօրակցեցաւ Ազրպէյճանին: Ստորեւ` արձագանգները:
Անգարա` Հայաստան-Ազրպէյճան
Սահմանային Բախումներու Մասին
Թուրքիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը արձագանգած է հայ-ազրպէյճանական սահմանային բախումներուն` քննադատելով Հայաստանի զինուած ուժերուն գործողութիւնները եւ զանոնք որակելով «յարձակողապաշտ ազգայնամոլական գաղափարներու նոր դրսեւորումներ»:
Անգարա ցաւակցութիւն յայտնած է «բարեկամ եւ եղբայր» Ազրպէյճանի ժողովուրդին ու կառավարութեան` ազրպէյճանական բանակի կորուստներուն համար եւ շուտափոյթ ապաքինում մաղթած է վիրաւորներուն:
Տարածուած յայտարարութեան մէջ կը պնդուի, որ Հայաստանը այս արարքով կ՛ուզէ միջազգային հանրութեան ուշադրութիւնը շեղել «Ազրպէյճանի տարածք Լեռնային Ղարաբաղի եւ շրջակայ տարածքներու ապօրինի բռնագրաւումէն»:
«Հայկական կողմը պէտք է հրաժարի նման վտանգաւոր մարտավարութենէ, պէտք է ընտրէ ողջախոհութիւնը եւ իրաւական ճանապարհը: Սեփական կարողութիւնները գերազանցող նպատակներու համար արկածախնդրութեան դիմելը ցոյց կու տայ, որ Հայաստան կը հանդիսանայ մեծագոյն խոչընդոտը մեր տարածաշրջանին մէջ խաղաղութեան եւ կայունութեան համար: Թուրքիա պիտի շարունակէ մնալ Ազրպէյճանի կողքին` տարածքային ամբողջականութիւնը պահպանելու անոր պայքարին մէջ», ըսուած է յայտարարութեան մէջ:
Իր կարգին, Թուրքիոյ նախագահի բանբեր Իպրահիմ Քալընը գրած է. «Խստօրէն կը դատապարտեմ Հայաստանի կողմէ իրականացուած յարձակումը»:
ԵԱՀԿ-ի Մինսքի Խմբակի Համանախագահները Կը Դատապարտեն
Զինադադարի Վերջին Խախտումները
ԵԱՀԿ-ի Մինսքի Խմբակի համանախագահները կը դատապարտեն Հայաստան-Ազրպէյճան սահմանին վրայ զինադադարի վերջին խախտումները: Այս մասին ըսուած է համանախագահներու հրապարակած հաղորդագրութեան մէջ:
«Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի պաշտպանութեան նախարարութիւններու, ինչպէս նաեւ այլ աղբիւրներու հաղորդագրութիւններու համաձայն, յուլիսի 12-13-ին հայ-ազրպէյճանական սահմանին վրայ տեղի ունեցած է զինադադարի դրութեան լուրջ խախտում, որուն իբրեւ հետեւանք զոհեր կան: Կը հաղորդուի, որ երկու կողմերն ալ օգտագործած են տարբեր տրամաչափի հրետանի: Համանախագահները եւ ԵԱՀԿ-ի գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անճէյ Քասփրչիքը կը ցաւին մահերուն համար եւ իրենց ցաւակցութիւնը կը յայտնեն զոհուածներու եւ վիրաւորներու ընտանիքներուն: Համանախագահները ուղիղ կապի մէջ են Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի պաշտօնատար անձերու հետ միջադէպի ճիշդ սկիզբէն», ըսուած է հաղորդագրութեան մէջ:
Համանախագահները կը նշեն, որ կողմերը զիրար մեղադրած են զինուորական գործողութիւններ շղթայազերծելու մէջ:
«Մինսքի խմբակի համանախագահները կը դատապարտեն զինադադարի դրութեան վերջին խախտումները եւ կողմերուն կոչ կ՛ուղղեն` ձեռնարկելու բոլոր անհրաժեշտ միջոցներու հակամարտութեան հետագայ մագլցումը կանխարգիլելու համար, ներառեալ` անոնց միջեւ գոյութիւն ունեցող ուղիղ կապի ուղիներու օգտագործմամբ: Մինսքի խմբակի համանախագահները նաեւ կողմերուն կոչ կ՛ուղղեն` կարելի եղածին չափ արագ վերսկսելու առարկայական բանակցութիւններուն եւ կարեւոր կը նկատեն ԵԱՀԿ-ի դէտերու վերադարձը տարածաշրջան, երբ պայմանները թոյլ տան», նշուած է ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահներու հրապարակած հաղորդագրութեան մէջ:
Ռուսիա Մինսքի Խմբակի Երկիրներուն Կոչ Կ՛ուղղէ`
Լարուածութեան Աճ Յառաջացնող Յայտարարութիւններէն Խուսափելու
Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի անդամ երկիրներուն կոչ ուղղեց` հայ-ազրպէյճանական սահմանին վրայ ընթացող գործողութիւններու առնչութեամբ ցուցաբերելու պատասխանատու մօտեցում ու խուսափելու լարուածութեան յաւելեալ աճ յառաջացնող յայտարարութիւններէն: Այս մասին ըսուած է Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարար Սերկէյ Լաւրովի` Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար Զոհրապ Մնացականեանի եւ Ազրպէյճանի արտաքին գործոց նախարար Էլմար Մամետեարովի հետ ունեցած հեռաձայնային զրոյցի վերաբերեալ հաղորդագրութեան մէջ, որ հրապարակած է Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութեան պաշտօնական կայքը:
«Ընդգծուած է, որ Ռուսիան պիտի շարունակէ իր միջնորդական առաքելութիւնը Պաքուի եւ Երեւանի հետ հանդիպումներուն ճամբով` թէ՛ ազգային մակարդակի վրայ, թէ՛ ալ ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի համանախագահութեան ծիրին մէջ: Ռուսական կողմը կարեւոր նկատած է նաեւ, որ Մինսքի խմբակի բոլոր անդամները պատասխանատու մօտեցում ցուցաբերեն ստեղծուած իրավիճակի գնահատականներուն մէջ եւ խուսափին յայտարարութիւններէ եւ գործողութիւններէ, որոնք կրնան լարուածութեան յաւելեալ աճ յառաջացնել», ըսուած է հաղորդագրութեան մէջ:
Աւելի կանուխ հաղորդուած էր նաեւ, որ Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը անթոյլատրելի կը նկատէ տարածաշրջանային անվտանգութեան սպառնացող այս լարուածութիւնը` արձագանգելով Տաւուշի ուղղութեամբ Ազրպէյճանի սանձազերծած գործողութիւններուն: Ան կոչ ուղղած էր կողմերուն` զսպուածութիւն ցուցաբերելու եւ պահպանելու զինադադարի դրութիւնը:
Ռուսիոյ արտաքին գործոց նախարարութիւնը նաեւ պատրաստակամութիւն յայտնած էր աջակցելու իրավիճակի կայունացման:
ՀԱՊԿ Մնայուն Խորհուրդի Նիստը Յետաձգուած Է
Հաւաքական անվտանգութեան պայմանագիրի կազմակերպութեան (ՀԱՊԿ) մնայուն խորհուրդի նիստը, որ նախատեսուած էր կայացնել 13 յուլիսին, եւ որուն ընթացքին քննարկել հայ-ազրպէյճանական սահմանին տեղի ունեցած դէպքը, յետաձգուած է. լուրը հաստատեցին ՀԱՊԿ-ի մամլոյ ծառայութենէն` նշելով, որ պատճառը «յաւելեալ խորհրդակցութիւններ իրականացնելու անհրաժեշտութիւնն է»:
Յատկանշական է, որ ՀԱՊԿ-ի պաշտօնական կայքէն վերցուած է նաեւ կազմակերպութեան մնայուն խորհուրդի արտահերթ նիստի հրաւիրելու լուրը:
Աւելի կանուխ ՀԱՊԿ-ի պաշտօնական կայքին մէջ տեղեկատուութիւն հրապարակուեցաւ այն մասին, որ Հաւաքական անվտանգութեան պայմանագիրի կազմակերպութեան (ՀԱՊԿ) ընդհանուր քարտուղար Սթանիսլաւ Զասը հայ-ազրպէյճանական սահմանին լարուածութեան սրման առնչութեամբ արտահերթ նիստի նախաձեռնած է:
Մինչ այդ, արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտնած էր, որ սահմանային իրավիճակը քննարկուած է արտաքին գործոց նախարար Զոհրապ Մնացականեանի եւ Սթանիսլաւ Զասի հեռաձայնային հաղորդակցութեան ընթացքին:
Վրաստանի Նախագահը Մտահոգութիւն Յայտնած Է
Հայ-Ազրպէյճանական Սահմանային Բախումներու Առիթով
Վրաստանի նախագահ Սալոմէ Զուրապիշպուիլին մտահոգութիւն յայտնած է 12-13 յուլիսին հայ-ազրպէյճանական սահմանին առճակատման առիթով: Այս մասին կը յայտնեն Վրաստանի նախագահի պաշտօնական կայքէն:
«Այսօր, երբ կը կռուինք անտեսանելի թշնամիին դէմ, միջազգային համերաշխութիւնն ու համաշխարհային կայունութեան պահպանումը յոյժ կարեւոր են: Մեր տարածաշրջանին մէջ խաղաղութիւնն ու անվտանգութիւնը կարեւոր են Վրաստանի, ինչպէս նաեւ մեր երկու բարեկամ ու գործընկեր երկիրներու` Ազրպէյճանի ու Հայաստանի հետագայ զարգացման ու բարգաւաճման համար: Նախագահը յոյս ունի, որ ժամանակին անհրաժեշտ միջոցառումներու կը ձեռնարկուին եւ իրավիճակի հետագայ մագլցումէ կարելի կ՛ըլլայ խուսափիլ խաղաղ բանակցութիւններու միջոցով», նշուած է հաղորդագրութեան մէջ:
