Ակնարկ

 Տուրքերու Խօլ Արշաւը

 Ըսողը ելեւմտագէտ մըն է ու իր խօսքը կշիռ ունի:

Երեսփոխանական ժողովի ելեւմտական յանձնախումբին նախագահը` Ժոզեֆ Չատեր, առանց բառերը ծամծմելու, կը յայտարարէ. «Լիբանանցիք կքած են տուրքերու ծանրութեան տակ ու ի վիճակի չեն տոկալու նոր տուրքերու»:

Արդարեւ, մէկ տուրքէն միւսը` տնտեսական քայքայում կը սպառնայ այս ժողովուրդին:

Ճի՛շդ է որ կենսական բազմաթիւ ծրագիրներու իրագործման համար պետութիւնը դրամի պէտք ունի: Բայց անարդարութիւնը կը սկսի այն ատեն, երբ այդ դրամը ճարելու համար պատասխանատուները կը դիմեն ամէնէն դիւրին միջոցին` անուղղակի տուրքերու, որոնք կը քամեն ժողովուրդը` միաժամանակ ստեղծելով ապրուստի տարապայման սղութիւն մը:

Վերջին քանի մը ամիսներու ընթացքին` կ՛ենթարկուինք տուրքերու խօլ արշաւի մը, որուն ո՛չ սկիզբը կայ, ո՛չ ալ վերջը: Իսկ աւելի ցաւալին, յաճախ երեսփոխանական ժողովին կը ներկայացուին ծրագիրներ, որոնց կը պակսին գործադիրին խոր ուսումնասիրութիւնը: Այն աստիճան որ այսօր քուէարկուած օրինագիծ մը, արդար բողոքներու ճնշումին տակ, հետեւեալ օր փոփոխութեան կ՛ենթարկուի` տալով տխուր պատկերը իշխանութեան մը, որ լուրջ հարցերուն իսկ կը մօտենայ ընթացիկ մտահոգութիւններով, առանց հետեւանքները կշռելու:

Իրաւունք ունին թերթերը, երբ կը խօսին խառնիճաղանճի մասին: Օրէնքներու շուրջ վիճաբանութիւնները փողոց իջած են, ու իրաւունք կը տրուի անո՛ր, որ ամէնէն աւելի կը պոռայ կամ միջոցներ ունի ճնշում բանեցնելու:

Ուսուցիչներէն ետք, ահա` փաստաբանները: Անոնց հետ` առեւտրականները: Վերջին երկուքը` իրարու դէմ, իրարու շահերուն հակառակ:

Երբ գործադիր եւ օրէնսդիր իրենց պարտականութիւնը լրջութեամբ չեն կատարեր նման երեւոյթներ կոչուած են անպակաս ըլլալու: Ու ամէնէն ծանրակշիռը այն է, որ վերջին հաշուով տուժողը կ՛ըլլայ ընկերային ու քաղաքական կեանքի այն դրութիւնը, որուն պահպանման ցանկութիւնը թէեւ կայ, բայց նախանձախնդրութիւնը կը պակսի:

Հայաստան

 Վիքթոր Համբարձումեանի Վարկածը

Երեւան, 28 յունուար.- Երիտասարդ աստղերու բռնկումներու բնոյթին մասին ակադեմիկոս Վիքթոր Համբարձումեանի տարիներ առաջ արտայայտած գիտական ենթադրութիւնը կողմնակիցներ գտած է մեքսիքական գիտնականներու շրջանակին մէջ:

Անոնք համաձայն են Վիքթոր Համբարձումեանի այն կարծիքին, թէ որոշ երիտասարդ աստղերու մէջ ժամանակ առ ժամանակ տեղի կ՛ունենայ ներաստղային ջերմութեան արտազատում դէպի մթնոլորտ: Այդ բռնկումները տարբեր տիպի կ՛ըլլան, նայած թէ ի՛նչ խորութենէն կ՛արտազատուի ջերմութիւնը:

Կիկլոպեան Ամրոց

Երեւան, 28 յունուար.- Հայ հնագէտները Սեւանայ լիճի մօտերը, Գեղամայ լեռնաշղթայի գագաթներէն մէկուն վրայ յայտնաբերած են կիկլոպեան ամրոց: Այստեղ, ծովու մակերեւոյթէն մօտ 3300 մեթր բարձրութեան վրայ պահպանուած են ամրոցի անտաշ քարէն շարուած հզօր պարիսպներու մնացորդներ` պաշտպանութեան թաքստոցներ, մարտական աշտարակներ: Ամրոցի պարիսպները որոշակի երկրաչափական ձեւ չունին, անոնք կառուցուած են լեռնագագաթի պարագիծով:

Մասնագէտներու կարծիքով, ամրոցը Քրիստոսէ առաջ երրորդ հազարամեակի կառուցուածք է: Հայաստանի տարածքին վրայ կիկլոպեան ամրոցներու յաճախ կը հանդիպինք: Ատոնք, իբրեւ կանոն, կառուցուած են Քրիստոսէ առաջ 3-2-րդ հազարամեակներուն, ծովու մակերեւոյթէն 2000-2200 մեթրէն ոչ աւելի բարձրութեան վրայ:

3000 մեթրէն աւելի բարձրութեան վրայ կիկլոպեան ամրոց  գտնելու փաստը հաճելի անակնկալ է հայ գիտնականներու համար: Ան ամենաբարձրադիր կիկլոպեան ամրոցն է Խորհրդային Միութեան մէջ:

Կիկլոպեան ամրոցի աւերակներ գտնուած լերան լանջերը ամբոջովին ծածկուած են ժայռանկարներով, որոնք ամենայն հաւանականութեամբ քարագրութիւններ են: Այստեղ կը գերակշռեն նետ ու աղեղներով եւ  տէգերով զինուած ռազմիկներու պատկերները: Անտարակոյս ժայռերու քանի մը բեկորներուն վրայ կան աստղաբաշխական բնոյթի նկարներ:

Հայրենագիտական Թանգարան

Եղէգնաձոր, 29 յունուար.- Շրջկեդրոնին մէջ ստեղծուեցաւ հայրենագիտական թանգարան, ուր պիտի կեդրոնացուին Վայոց Ձորի հողամասի վրայ ապրող ժողովուրդի կենցաղի, աշխատանքային նուաճումներու եւ յաղթանակներու մասին գրառումներ եւ ցուցադրական նիւթեր:

Մշակոյթի նոր օճախի ստեղծումը պիտի նպաստէ աւելի շատ ուշադրութիւնը դարձնելու շրջանի պատմական յուշարձաններու պահպանութեան գործին:

Տիգրան Պետրոսեան Ախոյեան

Երեւան, 30 յունուար.- Տիգրան Պետրոսեան երրորդ անգամ ըլլալով նուաճեց Խորհրդային Միութեան ճատրակի ախոյեանութիւնը:

——————————–

ՕՐԱՏԵՏՐ                                              ՓԵՏՐՈՒԱՐ 1

– 1868 – Ծնունդ Յովհաննէս Քաջազնունիի, Ախալցխա: Ասպարէզով` ճարտարապետ. նախագծած է Պաքուի հայոց Ս. Թադէոս-Բարթողիմէոս մայր տաճարը: 1917-ին ընտրուած է հայոց ազգային խորհուրդի, իսկ 1918 փետրուարին` Անդրկովկասեան սէյմի անդամ:

Հայաստանի Հանրապետութեան անունով Ալեքսանդր Խատիսեանի հետ 4 յունիս 1918-ի ստորագրած է Պաթումի դաշնագիրը Թուրքիոյ հետ:

Քաջազնունի եղաւ Հայաստանի Հանրապետութեան առաջին վարչապետը: Կառավարութեան կազմը 1918 յուլիս 19-ին Թիֆլիսէն տեղափոխուեցաւ Երեւան: 27 մարտ 1919-ին Քաջազնունի հրաժարեցաւ վարչապետութենէն եւ զայն փոխարինեց Ալեքսանդր Խատիսեան: 1937 յուլիսին ձերբակալուեցաւ եւ 1938-ին զոհ գնաց պոլշեւիկեան բռնութիւններուն:

– 1888 – Մահ Ծերենցի, վիպասան եւ հրապարակախօս. ծնած է 1822-ին: