Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Սպիտակի Երկրաշարժ. Կեանք Մահից Յետոյ

Դեկտեմբեր 7, 2019
| Անդրադարձ
0
Share on FacebookShare on Twitter

«ՆՈՎՈՍՏԻ–ԱՐՄԵՆԻԱ»

Հայաստանի պատմութեան մէջ ամենասարսափելի եւ աւերիչ երկրաշարժի օրից անցել է 31 տարի:

Երկրաշարժի պատճառով աւերուեցին` Սպիտակը, Լենինականը (Գիւմրի), Կիրովականը (Վանաձոր), Ստեփանաւանը եւ հարիւրաւոր այլ բնակավայրեր: Զոհուեց 25 հազար մարդ, 19 հազարը հաշմանդամ դարձաւ, շուրջ կէս միլիոնը մնաց անօթեւան:

Հոգեբան Իրինա Ծատուրեանը խօսել է այն մասին, թէ, արդեօք, կարողացե՞լ են հայերը յաղթահարել աղէտի հոգեբանական հետեւանքները, ինչպէ՞ս է այն ազդել ողջ մնացածների վրայ եւ ինչպէ՞ս յաղթահարել յետցնցումային ախտանիշը:

«Նովոստի-Արմենիա» գործակալութիւնը ներկայացնում է նաեւ Սպիտակի երկրաշարժի հետ կապուած տասը կարեւորագոյն փաստեր:

Փորձանքը մենակ չի գալիս

Սարսափելի աղէտը վրայ հասաւ այն ժամանակ, երբ մեր երկիրն արդէն ընդունում էր Ազրպէյճանից եկած առաջին փախստականներին (որոնք փրկուել էին հայկական ջարդերից, խմբ): Երկրաշարժի հետեւանքներն այնքան սարսափելի էին, որ մինչեւ հիմա զգացւում են», ասաց Ծատուրեանը:

Նրա խօսքով, հէնց երկրաշարժից յետոյ Հայաստանի բնակչութեան մօտ սկսեցին արտայայտուել վախեր, սթրեսի հանդէպ անկայունութիւն: Այդ ամէնն էլ աւելի խորացաւ ղարաբաղեան պատերազմի, շրջափակման եւ դրանից առաջացած ծանր տնտեսական իրավիճակի պատճառով, ինչն իր հերթին յանգեցրեց աղէտի գօտուց զանգուածային արտագաղթի:

«Այս ամէնի պատճառով աղէտի գօտու բնակիչների մի ամբողջ սերունդ մեծացաւ ոչ լիարժէք ընտանիքներում, ինչն իր հետքը թողեց մարդկանց վրայ», ասաց Ծատուրեանը:

Հայկական ոգին անկոտրում է

Հայերը փարատոքսային ազգ են, որը կարողանում է յարմարուել ցանկացած պայմանների եւ հանգամանքների ու առաջ շարժուել: Հայերը հերթական անգամ հասկացան, որ կարող են համախմբուել», ասաց Ծատուրեանը:

Նա յիշեց, որ հազուադէպ չեն եղել այն դէպքերը, երբ երկրաշարժի ժամանակ սեփական երեխաներին կորցրած մայրերը կրկին ծննդաբերել են` չնայած տարիքին եւ առողջական վիճակին: Երկրաշարժից յետոյ բոլորը հասկացան, որ չի կարելի մտածել միայն սեփական անձի, բարեկեցութան մասին:

«Հայերը հազարամեակներ տեւող պատմութեան ընթացքում սովորել են յաղթահարել տարբեր դժուարութիւններ, աղէտներ, եւ չնայած այդ ամէնն ընդմիշտ մնում է ծինային յիշողութեան մէջ, մենք, ամէն դէպքում, գոյատեւում ենք», նշեց Ծատուրեանը:

Մենք բոլորս պարտական ենք աղէտի գօտուն

«Չնայած ձեռք բերած փորձին` Հայաստանը ճիշդ զրայանգումներ չարեց: Մենք պէտք չէ յիշենք աղէտի գօտու մասին միայն տարելիցի օրը: Պէտք է յիշել բազմաթիւ հաշմանդամների մասին, որոնց կեանքը շատ բարդ է անբարենպաստ Հայաստանում», նշեց Ծատուրեանը:

Նրա խօսքով, դա, առաջին հերթին, մեզ է անհրաժեշտ, քանի որ ինչ-որ մէկի մասին հոգ տանելը, կարեկցանքը մեզ դարձնում են աւելի լաւը, աւելի բարի եւ գթասիրտ:

Կեանքը շարունակւում է…

Հոգեբանը նշել է այն խորհուրդները, որոնք կ՛օգնեն աստիճանաբար յաղթահարել յետցնցումային ախտանիշը, որն առաջացել է երկրաշարժի պատճառով:

«Անհնար է անդադար միայն սգալ, հարկաւոր է նաեւ գործել: Օրինակ` այցելել աղէտի գօտի, ինչ-որ բան հաւաքել կարիքաւորների համար, կազմակերպել մշակութային կամ այլ ծրագրեր», նշեց Ծատուրեանը:

Տասը փաստ` Սպիտակի երկրաշարժի մասին

– Երկրաշարժից յետոյ ոչ մի երեխայ չյայտնուեց մանկատանը, իւրաքանչիւր հայ ընտանիք իր պարտքն էր համարում որդեգրել որբերին:

– Սպիտակն աւերուեց 30 վայրկեանում (երկվայրկեան, Խմբ.): Երկրաշարժն ընդհանուր առմամբ ընդգրկեց երկրի տարածքի շուրջ 40 տոկոսը:

– Երկրաշարժի կենտրոնը Սպիտակ քաղաքն էր, երկրաշարժի ուժգնութիւնը կազմում էր 10 պալ, Լենինականում` 9 պալ, Կիրովականում` 8 պալ: Երկրաշարժից առաջացած ալիքը պտոյտ է գործել ողջ երկրագնդով մէկ, ցնցումներն գրանցուել անգամ Ասիայում, Ամերիկայում եւ Աւստրալիայում:

– Աւերիչ երկրաշարժից մի քանի օր առաջ գրանցուել էին ցնցումներ: Տեղական իշխանութիւնները չէին կարեւորել դրանք, չէ՞ որ հաշուի առնելով քաղաքի տեղանքը` նման իրադարձութիւնները հազուադէպ չեն:

– Հազարաւոր հայեր օգնութեան հասան տուժածներին: Սարքաւորումների եւ անգամ գործիքների բացակայութեան պայմաններում մարդիկ օր ու գիշեր ձեռքով մաքրում էին փլատակները:

– 1988 թ.-ի ձմեռը չափազանց ցրտաշունչ էր: Օդի ջերմաստիճանը կազմում էր զերոյից ցածր 35 աստիճան: Եւ անգամ նրանք, որոնց յաջողուել էր փրկուել երկրաշարժից, յայտնուեցին մահուան եզրին` մնալով անօթեւան:

– Ֆրանսահայ երգիչ Շարլ Ազնաւուրը ստեղծեց «Ազնաւուրը Հայաստանի համար» հիմնադրամը` միջոցներ հաւաքելով պատմական հայրենիքին օգնելու համար:

– Ողջ աշխարհը համախմբուեց` Հայաստանին օգնելու համար: Տարբեր երկրներից գալիս էին փրկարարներ, աւելի քան հարիւր երկրներ ուղարկեցին մարդասիրական օգնութիւն:

– Երկրաշարժից յետոյ առաջին օրերին Հայաստանում կործանուեց փրկարարներ եւ մարդասիրական օգնութիւն տեղափոխող երկու ինքնաթիռ:

– Մասնագէտների հաշուարկներով, Սպիտակի երկրաշարժի ժամանակ երկրակեղեւի ճեղքման գօտում ազատուած ուժը հաւասարազօր էր տասը հիւլէական ռումբերի հզօրութեան:

Թիւեր Եւ Տուեալներ

Սպիտակի երկրաշարժը տեղի ունեցաւ 7 դեկտեմբեր 1988-ին, առաւօտեան ժամը 11:41-ին, Հայաստանի հիւսիս-արեւմուտքը: Անիկա դարձաւ երկրի նորագոյն պատմութեան ամէնէն սարսափելի աղէտներէն մէկը

Երկրաշարժի ուժգնութիւնը

– Սպիտակ – 10 պալ
– Լենինական (Գիւմրի) – 9 պալ
– Կիրովական (Վանաձոր) – 8 պալ

Ամբողջովին աւերուած է շուրջ 17 հազար բնակիչ ունեցող Սպիտակ քաղաքը եւ 58 գիւղ: Քանդուած է Գիւմրիին 80 առ հարիւրը:

– Զոհուած է 25.000 հոգի
– Հաշմանդամ դարձած է 140.000 հոգի
– Անտուն մնացած է 500.000 հոգի
– Աղէտի գօտիին մէջ յայտնուած է 970.000 հոգի

Քանդուած կամ կիսաւեր եղած է

– 210 հազար աշակերտի դպրոց
– 42 հազար մանուկի մանկապարտէզ
– 416 առողջապահական հաստատութիւն
– 2 թատրոն, 14 թանգարան, 391 գրադարան, 42 շարժապատկերի սրահ, 349 ակումբ եւ մշակութային տուն
– 230 արդիւնաբերական ձեռնարկութիւն ղի ունեցաւ 7 դեկտեմբեր 1988-ին, առաւօտեան ժամը 11:41-ին, Հայաստանի հիւսիս-արեւմուտքը:

 

 

 

 

 

                                             Գիւմրիի անկախութեան հրապարակ

 

 

 

 

 

                                                            Ս. Ամենափրկիչ եկեղեցի

 

                                                                            Դպրոց

 

 

 

 

 

                                                                         Հացատուն

Նախորդը

Լուսինին Վրայ Առաջին Քայլը` Շնորհիւ Կնոջ Մը

Յաջորդը

Հայ Մամուլին Նուիրուած Գիտաժողով Եւ «Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան» Հիմնադրամի Հաստատում

RelatedPosts

Միացեալ Նահանգներու Կառավարութիւնը Աւելի Արցախամէտ Է, Քան` Հայաստանի Վարչապետը
Անդրադարձ

Միացեալ Նահանգներու Կառավարութիւնը Աւելի Արցախամէտ Է, Քան` Հայաստանի Վարչապետը

Հոկտեմբեր 14, 2025
Ողբերգութի՞ւն, Թէ՞ Կատակերգութիւն. Բեմը Անարգելը Ե՞րբ Աւանդութիւն Դարձաւ
Անդրադարձ

Ողբերգութի՞ւն, Թէ՞ Կատակերգութիւն. Բեմը Անարգելը Ե՞րբ Աւանդութիւն Դարձաւ

Հոկտեմբեր 14, 2025
Ռազմիկ Բաղդասարեանի Ելոյթին Առիթով
Անդրադարձ

Ռազմիկ Բաղդասարեանի Ելոյթին Առիթով

Հոկտեմբեր 14, 2025
  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?