Այսօրուան Քաղաքական Եւ Ընկերային Մթնոլորտը Վտանգաւոր Է Երկրի Ապագայի Համար

«Թերթ»-ի Հարցազրոյցը`
ՀՅԴ Բիւրոյի Անդամ Մուրատ Փափազեանի Հետ

«Թերթ»-ի աշխատակից Հռիփսիմէ Յովհաննիսեանը Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան Բիւրոյի անդամ Մուրատ Փափազեանին հետ զրուցած է կուսակցութեան վերջերս կազմակերպած հանրահաւաքի դրդապատճառներուն եւ հայաստանեան ներքաղաքական իրավիճակին մասին:

Ստորեւ կը ներկայացնենք հարցազրոյցը.

ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Պարո՛ն Փափազեան, նախորդ շաբաթ Հայ յեղափոխական դաշնակցութիւնը հանրահաւաք էր կազմակերպել Ազատութեան հրապարակում: Ամպիոնից հնչող քննադատութիւններից զատ` կուսակցութիւնը «դեղին քարտ» ցոյց տուեց այսօրուայ իշխանութիւններին: Հետաքրքիր է` սփիւռքի դաշնակցական գործիչները համաձա՞յն էին հայաստանեան իրենց կուսակիցների հնչեցրած մտքերի հետ, ի՞նչն է ձեզ դրսում անհանգստացնում:

ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Դաշնակցութիւնը մէկ կուսակցութիւն է, սակայն չի բացառւում, որ տարբեր հարցերի շուրջ անհամաձայնութիւններ արտայայտուեն: Դաշնակցութեան ներսում բոլորն ունեն առիթներ` տարբերութիւններ արտայայտելու եւ նաեւ վիճելու համար: Բայց երբ որոշում է լինում, այն դառնում է բոլորինը, այն բոլորը պաշտպանում են: Ինչ վերաբերում է Ազատութեան հրապարակում կազմակերպուած ցոյցին, ապա Հայաստանի Գերագոյն մարմինի որոշումն է, որ բոլորը ոչ միայն կիսում են, այլ նաեւ` զօրակցում:

ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Դաշնակցութեան կազմակերպածն առաջին մեծ հանրահաւաքն էր իշխանափոխութիւնից յետոյ, որը կազմակերպուել է արտախորհրդարանական ուժի կողմից: Արդեօ՞ք դժգոհութիւնն արտայայտելու հանրահաւաքային տարբերակը պարբերական բնոյթ է կրելու, ինչպիսի՞ն է լինելու Դաշնակցութեան աշխուժութիւնը հայաստանեան քաղաքական դաշտում:

ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Դաշնակցութիւնը արտախորհրդարանական ուժ է, պարզապէս ժողովուրդը իրեն բաւական քուէ չտուեց, որ իր թեկնածուները անցնէին Ազգային ժողով: Իսկ ժողովուրդը միշտ դրա իրաւունքը ունի, պէտք է ընդունել ժողովրդի որոշումը եւ ընդունել նրա պատգամը, պէտք է նաեւ դասեր քաղել: Դաշնակցութիւնը խելացի կուսակցութիւն է եւ միշտ իր միջոցները դրել է հայ ժողովրդի տրամադրութեան տակ:

Իր որոշումներն ընդունուած են միշտ հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանելու համար: Շատ եմ ցաւում, որ Դաշնակցութիւնը չկարողացաւ համոզել Հայաստանի ժողովրդին, որ ինքը լաւագոյն ուժն է երկիրը ղեկավարելու համար: Համոզուած եմ, որ կը գայ օրը, եւ Դաշնակցութեանը կը յաջողի ժողովրդի վստահութիւնը շահել:

Դաշնակցութիւնն այսօր համոզուած է, որ մի շարք հարցերի շուրջ իշխանութիւնները սխալ ճամբայ են ընտրել` թէ՛ ընկերային-տնտեսական հարցերը լուծելու համար, թէ՛ սահմանադրութիւն չյարգելով, թէ՛ Արցախի մէջ ներկայ միասնական մթնոլորտը վտանգելով:

Դաշնակցութեան համար փողոց դուրս գալը միջոցներից մէկն է ժողովրդի հետ կապ ստեղծելու համար: Շատ կարեւոր է ընդդիմութեան հայեցակարգը ընդունել եւ քաջալերել:

ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Ի՞նչ տպաւորութիւն ստացաք դուք այդ հանրահաւաքից: Արդեօք կա՞ն մտահոգութիւններ` տիրող իրավիճակի հետ կապուած: Նկատելի՞ է հասարակութեան շրջանում աջակցութիւն ձեր ուժին:

ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Գիտէք` այսօրուայ քաղաքական եւ ընկերային մթնոլորտը շատ վտանգաւոր է երկրի ապագայի համար: Հրանդ Մարգարեանի հետ տեղի ունեցած դէպքը փաստում է, որ դժբախտաբար, որոշ չափով, այսօրուայ քաղաքական մեծամասնութիւնը ոչ միայն չի յարգում, ոչ միայն չի ընդունում փոքրամասնութեանը, այլ նաեւ նպատակ ունի նրան ոչնչացնելու: Ժողովրդավարական երկրներում մեծամասնութիւնը փոքրամասնութիւն է դառնում եւ` հակառակը: Այդ իրականութիւնը պէտք է քաջալերել եւ կոչ անել այսօրուայ իշխանութիւններին, որ յստակ ձեւով դատապարտեն այդպիսի խուլիկանական դէպքերը, որոնք հակասում են ժողովրդավարութեանը:

ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- «Իմ քայլ»-ի պատգամաւորներից նկատել էին, որ Դաշնակցութիւնը վերջին 20 տարիների ընթացքում ունեցել է հնարաւորութիւն ոչ միայն մէկ, այլ մի քանի դեղին, կարմիր քարտեր ցոյց տալու իշխանութիւններին: Ի՞նչ կարծիք ունէք ձեզ ուղղուած նման քննադատութիւնների վերաբերեալ: Կարծում էք` ձեր քննադատութիւնները հաշուի կ՛առնուե՞ն այսօրուայ իշխանութիւնների կողմից:

ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Կարիքը կայ այսօր լաւ գնահատել 1991թ. ի վեր Հայաստանի քաղաքական կեանքի պատմութիւնը եւ եզրակացութեան գալ, որ Դաշնակցութիւնը երբեք համաձայնութեան չի եկել Լեւոն Տէր Պետրոսեանի դիրքորոշումների հետ: Հետեւանքն այն է, որ Դաշնակցութիւնը ծանր վճարեց դրա համար իր այն օրուայ ներկայացուցիչը` Հրայր Մարուխեանն արտաքսուեց Լեւոն Տէր Պետրոսեանի կողմից, կուսակցութեան գործունէութիւնն արգելուեց, իսկ ղեկավարութիւնը բանտարկուեց:

Դաշնակցութեանը երբեք չի բաւարարուել Ռոպերթ Քոչարեանի քաղաքականութեամբ, յաճախ ձայն է բարձրացրել` իր տարակարծութիւնը ցոյց տալով:

Եւ վերջապէս, Սերժ Սարգսեանի իշխանութեան 10 տարուայ ընթացքում միայն երկու տարի է մաս կազմել քոալիսիոնի` յոյս ունենալով, որ ներսից կարող է փոփոխութիւններ պարտադրել:

Նաեւ Նիկոլ Փաշինեանի առաջին կառավարութեանը մաս կազմեց նոյն տրամաբանութեամբ, որ կարելի կը լինի իր քաղաքականութիւնն առաջարկել ներսում: Շատ կարեւոր է, որ այսօր պատմաբանները լուրջ աշխատանք տանեն, որպէսզի իրականութիւնը հաշուի առնուի, այլ ոչ թէ` «ֆէյք քաղաքականութիւնը»:

Այսօր պէտք է դասեր քաղենք եւ ընդունենք բոլորս, որ պէտք չէ մասնակցել որեւէ կառավարութեան, որի մէջ Դաշնակցութիւնը չունենայ որոշելու իրաւունք: Այլ խօսքով, կա՛մ ժողովուրդը կը տայ Դաշնակցութեանը կառավարելու իրաւունք, եւ այդ ժամանակ քաղաքական ուժը բոլոր պատասխանատուութիւնները կը վերցնի իր վրայ, կա՛մ պէտք է մնայ ընդդիմութեան մէջ: Միշտ պէտք է յարգել ժողովրդի որոշումը: Բայց դա չի նշանակում, որ նոյնիսկ եթէ ընդդիմութեան մէջ կը գտնուենք ժողովրդի կամքով, կառավարութեանը յաջողութիւն չենք մաղթի: Բայց հիմա լաւատես չենք:

ՀՌԻՓՍԻՄԷ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Նիկոլ Փաշինեանի վերջին յայտարարութիւններից ամենաշատ քննարկուողները Արցախում հակայեղափոխականներ ու դաւադիր ուժեր փնտռելու մասին էին: Դուք ի՞նչ կարծիք ունէք այդ յայտարարութիւնների վերաբերեալ. արդեօք Նիկոլ Փաշինեանը կարո՞ղ էր նկատի ունենալ նաեւ Դաշնակցութեանը:

ՄՈՒՐԱՏ ՓԱՓԱԶԵԱՆ.- Դաշնակցութիւնը ներդրել է իր բոլոր ուժերը, բոլոր իր միջոցները, իր ջանքերը` Արցախի ազատագրական պայքարի համար: Ամբողջ ազգը գիտակցում է, որ Դաշնակցութեան համար Արցախը առաջնահերթութիւն է, եւ ոչ միայն խօսքով, այլ նաեւ` գործով: Նիկոլ Փաշինեանն է մի քանի անգամ արտաքին ճակատում յստակ բառերով գնահատել Դաշնակցութեան անուրանալի աշխատանքը ի նպաստ թէ՛ Արցախի, թէ՛ Հայաստանի եւ թէ՛ սփիւռքի մէջ:

Մեզ համար գոյութիւն չունեն հակայեղափոխական եւ դաւադիր ուժեր: Ժամանակը եկաւ, որ տիրի համերաշխութեան եւ միասնական լուրջ մթնոլորտ: Մեր ազգը պէտք է զարգանայ` ժողովրդավարական մթնոլորտի մէջ` ընդունելով ազատութիւններ եւ բազմակարծիք իրականութիւններ: Միասին կա՛մ կը յաջողենք, կա՛մ կը պարտուենք: