Շաբաթ գիշեր Լիբանան հասած «Նորմա» ձիւնամրրիկը նախանցեալ օր արդէն իսկ սկսած էր իշխել Լիբանանի վրայ տեղատարափ անձրեւներով, սակայն երէկ առաւօտեան կանուխ ժամերուն ան սկսաւ սաստկանալ` Լիբանանի լեռնային շրջաններուն մէջ առատ ձիւն տեղացնելով, իսկ ծովեզերեայ շրջաններուն մէջ վերածուելով փոթորիկներու եւ ողողելով տարբեր շրջաններ:
«Նորմա»-ն երկրին լեռներուն վրայ սփռած իր սպիտակին կողքին մերկացուց երկրին խախուտ ենթակառոյցը, որուն լոյսին տակ պախարակուեցաւ լիբանանեան պետութիւնը:
Խայտառակութիւնը հասաւ այն աստիճանի, որ նախարար մը արտայայտուի ըսելով, թէ լիբանանեան պետութիւնը անկարող է. կացութիւն մը, ուր այլեւս քաղաքացիին ոչինչ կը մնայ ըսելիք…
«Նորմա»-ի գործած աւերներն ու ողողումները արձանագրուեցան տարբեր շրջաններու մէջ, սակայն ամէնէն աւելի լուսարձակի տակ առնուեցաւ Տըպպայէի մայրուղին, յատկապէս «Քարփեթ փլաս»-ի դիմաց, ուր ողողումները պատճառ դարձան 500 ինքնաշարժներու ընկղմելուն:
Քաղաքացիական պաշտպանութեան ուժեր եւ ծովուժի յատուկ ջոկատներ նաւերով փրկարար աշխատանք կատարեցին մայրուղիին վրայ` օժանդակելով հանրօգուտ շինութեանց նախարարութեան աշխատաւորներուն, որոնք մեծ դժուարութիւն ունեցան այդ ողողումներուն ընթացքին գործելու:
Լեռնալիբանանի ընդհանուր դատախազը շրջանի քաղաքապետէն պահանջեց զինք իմացնել այդ շրջանի կոյուղիներու մաքրութեան պատասխանատու ընկերութեան անունը` զայն հաշուետուութեան կանչելու նպատակով:
Ամբողջ օրուան ընթացքին Տըպպայէի ողողումին պատճառով փակուեցաւ Պէյրութէն հիւսիս երկարող մայրուղին` պատճառելով երթեւեկի ահաւոր խճողում մը, որ տեւեց մինչեւ երեկոյեան ժամը 7:00, երբ կացութիւնը վերադարձաւ իր բնականոն վիճակին:
Ի տես «Նորմա»-ի սաստիկ բնոյթին, կրթութեան եւ բարձրագոյն ուսման նախարար Մարուան Համատէ որոշեց եւ կոչ ուղղեց բոլոր դպրոցներուն իրենց դռները այսօր եւս փակ պահելու` աշակերտներուն անվտանգութեան ի խնդիր:
Աքքարի եւ Մընիէի մէջ ողողումները հսկայական վնասներ պատճառեցին ցանուած արտերուն: Մընիէի մէջ սուրիացի գաղթական ութամեայ աղջնակ մը, որ կը փորձէր գետին վրայ զետեղուած տախտակի մը վրայէն կտրել գետը, ջուրը ինկաւ եւ խեղդուեցաւ:
Քաղաքացիական պաշտպանութեան ուժերը աշխատեցան գտնել աղջնակին դիակը, սակայն անոնց ջանքերը ապարդիւն դուրս եկան:
Հարաւային Լիբանանի մէջ եւս աւերները շատ շատ էին` նկատի ունենալով յորդած Լիթանի գետը եւ անոր պատճառած վնասները Զրարիէի եւ Պըտիասի ցանքերուն:
Նապաթիէի եւ Մերժահիունի մէջ եւս արձանագրուեցան ողողումներ, իսկ Սայտայի մէջ ընկղմեցան նաւակներ, եւ ալիքները բարձրացան խուժելով դէպի մայրուղի:
Նոյն պատկերը արձանագրուեցաւ նաեւ Ռաուշէի մէջ` առանց ոչ մէկ վնաս պատճառելու:
Քոլայի կամուրջին վրայ նշմարուեցան ճեղքեր, ուրկէ անձրեւներուն ջուրերը առատ կերպով հոսեցան: Քոլայի կամուրջին նորոգութիւնը ստանձնած կապալառուները փութացին յայտարարելու, թէ կամուրջին վիճակը վտանգաւոր չէ, եւ ինքնաշարժները առանց վախի կրնան երթեւեկել անոր վրայ:
Պաապտա-Լուայզէ ճամբան անձրեւէն մեծ վնասներ կրեց` լրիւ քանդուելով:
Պեքաայի եւ յատկապէս Պար Էլիասի մէջ ողողումներ արձանագրուեցան, յատկապէս սուրիացի գաղթականներուն ապաստանած վրաններուն շրջանին մէջ:
Շրջանի քաղաքապետութիւնը ստիպուեցաւ սուրիացի հարիւրաւոր գաղթականները փրկել ողողումներէ եւ անոնց ապաստան տրամադրել դպրոցներու մէջ:
Ապահովութեան ուժերուն որոշումով երէկ կէսօրէ ետք ժամը 4:00-էն սկսեալ Տահր Պայտարի ճամբան Մտայրեժին մօտ փակուեցաւ անցորդներուն դիմաց` թէ՛ Պէյրութ ուղղուող եւ թէ՛ Պէյրութէն Պեքաա ուղղուող քաղաքացիներուն դիմաց:
Բնականաբար Թարշիշ-Զահլէ ճամբան եւս փակուեցաւ` առատ ձիւներուն պատճառով:
Կէսօրէ ետք փակուեցաւ նաեւ Շեքքայի ճամբան` հողի սահանքներուն պատճառով:
Նշենք, որ «Նորմա»-ն չխնայեց նաեւ խորհրդարանի շէնքը, որ նոյնպէս անձրեւներէն ջուրի իր բաժինը ստացաւ:
Նիւթական մեծ վնասներ արձանագրուեցան նաեւ Հայ Սըլլոմի մէջ` Ղատիր գետին յորդելուն պատճառով:
Երեկոյեան ելեւմուտքի նախարար Ալի Հասան Խալիլ եւ երկրագործութեան նախարար Ղազի Զաայթեր ուղղուեցան այդ շրջանը եւ վկայեցին արձանագրուած վնասները:
Հասան Խալիլ իր խօսքին մէջ ըսաւ, թէ բոլորս կը գտնուինք արմատական լուծումներ տալու իմաստով անկարող լիբանանեան պետութեան մը դիմաց:
Իսկ Զաայթեր կոչ ուղղեց վերջ տալու դարձդարձիկ լուծումներուն եւ արմատական լուծում մը գտնելու Հայ Սըլլոմի վիճակին, որպէսզի յառաջիկայ տարի եւս ականատես չըլլան նման աղէտի մը:
Պէյրութի միջազգային օդակայանի օդերեւութաբանական գրասենեակը հաղորդեց, որ այսօր` չորեքշաբթի, 9 յունուար 2019-ի երեկոյեան «Նորմա» ձիւնամրրիկը պիտի հանդարտի:
Օրուան առաջին կիսուն տեղատարափ անձրեւներ կը նախատեսուին, ջերմաստիճանը աւելի եւս կը նուազի եւ առատ կերպով պիտի ձիւնէ ծովու մակերեսէն 700 մեթր բարձրութեան վրայ:
Երեկոյեան «Նորմա»-ն Լիբանանէն կը մեկնի` իր ետին ձգելով աւեր եւ սառոյց:
Հինգշաբթի եւ ուրբաթ օրերուն ընթացքին ջերմաստիճանը հետզհետէ կը բարձրանայ, սակայն ծովու մակերեսէն 1000 մեթր բարձրութեան վրայ սառոյցի հաւանականութիւնը կը մնայ առկայ, հետեւաբար պէտք է զգուշ ըլլալ լեռնային շրջաններ ուղղուելէ: