Վ. ԱՒԱԳԵԱՆ
15 ապրիլ 2018-ին, 93 տարեկան հասակին, Փարիզի մէջ մահացաւ ՀՄԸՄ-ական ֆութպոլի «Պոմպ աթոմիք»-ը` Վարդիվառ Յովհաննէսեան, անկրկնելի սերունդի մը վերջին ներկայացուցիչը:
Մարզասէրներ Վարդիվառ Յովհաննէսեանը ճանչցած են իբրեւ «ՀՄԸՄ-ի Վարդիվառը»: Ու տասնամեակներ շարունակ մեծ եղած է այս երկու բառերուն զուգորդութիւնը: Մէկը միւսը հարստացնող, մէկը միւսը ամբողջացնող, մէկը միւսին համ ու հոտ տուող: Եւ այս բոլորը` այնպիսի փայլուն յաջողութիւններով, որոնց մեծ մասը կերտուած է ֆութպոլի դաշտերու վրայ` Լիբանանէն Պաղեստին, Սուրիայէն Կիպրոս եւ Թուրքիա:
Վարդիվառ Յովհաննէսեանը կը պատկանի 1940-ական տարիներու ՀՄԸՄ-ի Լիբանանի ֆութպոլի փառաւոր տասնամեակը կերտած տիտաններու այն սերունդին, որ իւրայատուկ դեր եւ դիմագիծ կու տայ իր միութեան` ՀՄԸՄ-ին` յաղթանակներու բերկրանք եւ ազգային հպարտութիւն պարգեւելով անոր բազմահազար համակիրներուն, ժամանակի մը մէջ, երբ ներազգային մեր կեանքը երկփեղկումի եւ տեղատուութեան տխուր հանգրուան մը կը բոլորէր: Վարդիվառ եւ իր աննման խմբակիցները` Մանուէլ Ալթունեանը, Սաաթճին (Կարապետ Սաաթճեան), Ժորժ Շատարեւեանը, Եղիշէ Մանուկեանը, Տիգրան Արապեանը, Յովհաննէս Նազարեանը եւ Սարգիս Ազնաւորեանը ամբողջական նուիրումով, զոհաբերութեամբ եւ յանձնառութեամբ բարձր կը պահեն ՀՄԸՄ-ի դրօշը` յաղթանակէ յաղթանակ առաջնորդելով զայն:
Վարդիվառ Յովհաննէսեանը կը ծնի 25 դեկտեմբեր 1925-ին, Պէյրութ: Ան իր նախնական ուսումը կը ստանայ Նորաշէնի Մեսրոպեան վարժարանին եւ Էշրեֆիէի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Ճեմարանին մէջ, ուր կը սորվի նաեւ ֆութպոլ խաղալ:
1939-ին ան մաս կը կազմէ ՀՄԸՄ-ի Պէյրութի սկաուտներու «Յառաջ» ֆութպոլի խումբին, որուն կազմին մէջ կը թրծուի իբրեւ տոկուն ֆութպոլիստ: 1941-1952 ան պատուով կը կրէ ՀՄԸՄ-ի Լիբանանի ֆութպոլի ներկայացուցչական խումբին շապիկը, որուն հետ չորս անգամ կը տիրանայ Լիբանանի ախոյեանութեան (1944, 1946, 1948, 1951), երկու անգամ` բաժակին (1943, 1948), եւ հինգ անգամ` ՀՄԸՄ-ի միջմասնաճիւղային խաղերու առաջնութեան (1942, 1944, 1948, 1951, 1952): 1945-1952 ան մաս կը կազմէ նաեւ Լիբանանի ֆութպոլի ազգային խումբին:
1945-ին, դեռ ֆութպոլիստ, Ժոզեֆ Նալպանտեանի եւ Յովհաննէս Տէր Յարութիւնեանի հետ Վարդիվառ Յովհաննէսեանը մաս կը կազմէ ՀՄԸՄ-ի Լիբանանի ֆութպոլի երկրորդական խումբերու կեդրոնական յանձնախումբին եւ հսկայական աշխատանք կը տանի օրուան 16 երկրորդական խումբերէն («Մայր Հայաստան», «Ազատամարտ», «Խանասոր», «Մուրատ», «Քրիստափոր», «Շանթ», «Համազասպ», «Բաբգէն Սիւնի»…) ներկայացուցչական խումբին խոստմնալից ֆութպոլիստներ հասցնելու համար:
1951-1952, Վարդիվառ Յովհաննէսեանը Շուէտի մէջ վեց ամիս կը հետեւի ֆութպոլի մարզումի յատուկ դասընթացքներու: Լիբանան վերադարձին «ՀՄԸՄ-ի Վարդիվառ»-ը կը դառնայ լիբանանեան ֆութպոլի աստղ, մինչեւ որ դժբախտ պատահար մը կանուխէն վերջ կու տայ ֆութպոլիստի իր ասպարէզին: Մարտ 1952-ին, հազիւ 27 տարեկան, ան ընդմիշտ կը հեռանայ կանաչ դաշտերէն, երբ եգիպտական խումբի մը դէմ մրցած պահուն հակառակորդ յետսապահ մը ծանրօրէն կը վիրաւորէ իր կրունկը:
Ոտքի, ձախէն աջ` Յարութիւն Գեղարդ, Յովհաննէս Տէր Յարութիւնեան, Վարդիվառ Յովհաննէսեան եւ Վարուժան Մուրատեան:
Նստած` Երուանդ Տեմիրճեան, տոքթ. Միսաք Արզումանեան, Յովհաննէս Շահինեան, Վարդգէս Ալահայտոյեան եւ Բիւզանդ Թորիկեան
Այնուհետեւ, Վարդիվառ Յովհաննէսեանը կ՛անցնի վարչական աշխատանքի: Ան յաճախ կը մասնակցի ՀՄԸՄ-ի Սուրիոյ եւ Լիբանանի պատգամաւորական Ժողովներուն: 1953-ին, մաս կը կազմէ ՀՄԸՄ-ի Պէյրութի մասնաճիւղի վարչութեան, իսկ 1971-1973` ՀՄԸՄ-ի Լիբանանի Շրջանային վարչութեան:
1995-ին եւ 1999-ին, ան կը մասնակցի ՀՄԸՄ-ի Զ. եւ Է. պատգամաւորական ժողովներուն: Է. պատգամաւորական ժողովի նախօրեակին, 31 մարտ 1999-ին, միութենական իր երկարամեայ ծառայութիւններուն առ ի գնահատանք` ան կ՛արժանանայ ՀՄԸՄ-ի Կեդրոնական վարչութեան «Արտակարգ» պատուանշանին:
Հաւատաւոր ՀՄԸՄ-ական մը ըլլալու կողքին, Վարդիվառ Յովհաննէսեանը եղած է նաեւ նուիրեալ դաշնակցական մը: 1947-ին, Կարօ Սասունիի կնքահայրութեամբ, ան մուտք կը գործէ ՀՅ Դաշնակցութեան շարքեր եւ մինչեւ մահ կը մնայ «անկեղծ զինուորը» իր ժողովուրդին եւ անոր արդար Դատին: 1960-ական տարիներուն ան շրջան մը մաս կը կազմէ ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական կոմիտէին: 1964-ին` իբրեւ ՀՄԸՄ-ի ներկայացուցիչ, ան մաս կը կազմէ Պուրճ Համուտի քաղաքապետարանի մարզադաշտի շինութեան գործադիր յանձնախումբին:
1989-ին Վարդիվառ Յովհաննէսեանը կը հաստատուի Փարիզ, ուր մաս կը կազմէ տեղւոյն ՀՄԸՄ-Ֆրանսին: Ամուսնացած է եւ ունի 1 մանչ եւ 2 աղջիկ:
2000 թուականին Վարդիվառ Յովհաննէսեանը լոյս կ՛ընծայէ ՀՄԸՄ-ական ֆութպոլիստի իր օրագրութիւններն ու տպաւորութիւնները ներկայացնող «Յուշեր ՀՄԸՄ-ականի կեանքէս – 1940-1952» հատորը: Գիրքը պատմական-դաստիարակչական խորք ու արժէք ունեցող յուշագրութիւնն է ֆութպոլիստի մը, որուն յանձնառութիւնն ու նուիրումը անսակարկելի եղած է ՀՄԸՄ-ի յաղթական երթին եւ լիբանանեան ֆութպոլի պատմութեան: Գիրքը յուզումով, հիացումով եւ պարծանքով կը ներկայացնէ ՀՄԸՄ-ի 170 խաղերու մասին ծանօթութիւններ եւ յիշարժան 60 խաղերու մասին մանրամասն տեղեկութիւններ:
Վարդիվառ Յովհաննէսեանի անդարձ մեկնումով վերջնականապէս պատմութեան կ՛անցնի սերունդ մը, որուն մարզական յաղթանակներով մեր ժողովուրդը փաստը տուաւ ճակատագիրին դէմ իր յաղթանակին, նոր կեանք եւ նոր հորիզոն կերտելու իր ձգտումին: Այսուհետեւ, Վարդիվառ Յովհաննէսեանի եւ իր սերունդի անզուգական տղոց պատմութիւնը միայն զայն կերտողներուն սեփականութիւնը չէ, այլ այդ պատմութիւնը կը պատկանի ՀՄԸՄ-ի մեծ ընտանիքին, համակիրներուն եւ համայն հայութեան, որոնք այսօր այնքա՜ն կարիքը ունին դաշտերու վրայ զիրենք ուրախացնող, խանդավառող եւ հպարտացնող նո՛ր Վարդիվառներու:
