Անընդհատ Եւ Անվհատ
Հայաստանի անկախութեան հռչակման յիսնամեակը նոր առիթ մը կ՛ընծայէ ի սփիւռս աշխարհի ցրուած հայութեան` վերստին արծարծելու Հայ դատը:
Բարեբախտութիւն մըն է, որ անկախութեան յիսնամեակը կը զուգադիպի ՄԱԿ-ի կողմէ Մարդկային իրաւանց տիեզերական յայտարարութեան քսանամեակին:
Ինչպէս գրեցինք, ՄԱԿ-ի Ընդհանուր ժողովը 1968-ը յայտարարած է Մարդկային իրաւանց միջազգային տարի:
Հայերուս համար ալ 1968-ը յիսնամեակն է Հայաստանի անկախութեան:
Պուէնոս Այրեսի մեր պաշտօնակիցը` «Արմենիա» տարեգլխէն ի վեր ամէն օր իր առաջին էջի ճակատը, վեց սիւնակի վրայ, խորհրդանշական զարդերով շրջանակուած վերտառութեամբ մը կը յիշեցնէ այս պարագան:
Ստեղծագործութենէն մինչեւ այսօր արդարութիւնը խաչուած է միշտ:
Ահա՛ թէ ինչու կ՛ըսենք` «անիրաւ աշխարհ»:
Քրիստոնէութիւնն ու միւս կրօնները դարերէ ի վեր արդարութիւն եւ իրաւունք կը քարոզեն` իբրեւ հիմնական սկզբունք:
Սակայն «իրաւունքը զօրաւորինն է» եղած աշխարհի սկիզբէն ի վեր: Անյեղլի այս ճշմարտութեան դէմ անզօր են կրօնական բոլոր դաւանանքներն ու մարդասիրական վարդապետութիւնները:
Մարդկային իրաւունքներու բռնաբարման առաջին զոհերն են եղած հայերը:
Հայոց պատմութիւնը հին-հին դարերէն սկսեալ անիրաւութեան դէմ ընդվզումի, անարդարութեան դէմ պայքարի շարան մըն է եղած:
Աշխարհագրապէս ինկած մեզմէ աւելի հզօր ազգերու ծիրին մէջ, յաճախ աքցանի մէջ առնուած` արեւելքի եւ արեւմուտքի, կամ հարաւի ու հիւսիսի հակամարտ ու մրցակից պետութեանց կողմէ, օրհասական կռիւներ ենք մղած անհամեմատօրէն գերակշիռ ուժերու դէմ եւ պահած` մեր ինքնութիւնն ու ազգութիւնը:
Ֆրանսական մեծ յեղափոխութեան առաջին գործն էր եղած պաշտպանել մարդոց տարրական իրաւունքները: Իր գծած հաւատոյ հանգանակը տիպար էր ծառայած հետագային հրապարակ նետուած ընկերվարական ու ժողովրդավարական վարդապետութեանց:
Սակայն 1789-էն ի վեր թուղթի վրայ գրուած սկզբունքները կարելի չէ եղած իրականացնել կեանքի մէջ:
ՄԱԿ-ը չէր կրնար քսան տարուան մէջ կարեւոր արդիւնքներու հասնելու յաւակնութիւնը սնուցանել:
Թեհրանի Մարդկային իրաւանց միջազգային խորհրդաժողովը ցոյց տուաւ անգամ մը եւս, անժխտելի փաստերով, թէ ո՛րքան անիրաւութիւններ կան տակաւին աշխարհի վրայ:
Բազմաթիւ հարցեր քննուեցան այնտեղ ՄԱԿ-ի անդամ բոլոր երկիրներու պատգամաւորներուն կողմէ: Ու քուէարկուեցան բանաձեւեր, որոնք կոչուած են մնալու մեռեալ տառ, եթէ զանոնք գործադրել տալու համար զինուորական ազդու միջոցներ ձեռք չառնուին:
Մենք ալ ուզեցինք մեր ձայնը լսելի ընել տալ Իրանի մայրաքաղաքին մէջ գումարուող միջազգային արիսպագոսին` շեշտելու համար, որ հայոց իրաւունքները բռնաբարուած կը մնան, եւ թէ` անհրաժեշտ է դատապարտել մէկուկէս միլիոն հայեր կոտորող ցեղասպան ազգը:
Անընդհատ ու անվհատ պէտք է յիշեցնենք մեր ազգային իրաւունքներն ու քաղաքական պահանջները աշխարհի ճակատագիրը տնօրինողներուն` օգտագործելով ներկայացող բոլոր առիթները: Մինչեւ` վերջնական յաղթանակը արդարութեան:
ՀՐԱՆՏ – ՍԱՄՈՒԷԼ
Անկախութեան Յիսնամեակը
Երկու թուականներ, մէկը սեւ, միւսը` ոսկետառ, անջնջելի կնիքով դրոշմուած են հայոց ժամանակակից պատմութեան էջերուն մէջ.
24 ապրիլ 1915
28 մայիս 1918
Առաջինը հայութեան խաչելութիւնն էր ու թաղումը: Երկրորդը` անոր հրաշափառ յարութիւնը:
Հայ ազգի դարաւոր տառապանքը 1915-ին կը յանգէր ճակատագրական տխուր վախճանի մը: Սեւ քող մը կը ծածկէր Հայաստան աշխարհը: Արիւն ու աւեր` ամէն կողմ: Մէկուկէս միլիոն նահատակ:
Հարիւր հազարաւորներ արմատախիլ` իրենց հայրենի բոյներէն: Աւերակ էր դարձած Թրքահայաստանը ամբողջ, մէկ ծայրէն միւսը:
Երեք տարի ետք, հայ ազգի ազատագրական պայքարները, յանուն հայրենիքի իր հերոս զաւակներուն մարտնչումները 1918-ին կը յանգէին փառաւոր յաղթանակի մը` Արարատեան դաշտին վրայ:
Երեք տարի առաջ ազգովին ոգեկոչեցինք Սեւ թուականը: Խոնարհեցանք մեր անմահ նահատակներու խնկելի յիշատակին առջեւ: Վերանորոգեցինք մեր ուխտը եւ պողպատեցինք մեր կամքը:
Գօտեպնդուեցանք նոր յոյսերով եւ անխախտ հաւատքով: Լծուեցանք մեր արդար Դատի հետապնդման հայրենասիրական աշխատանքին: Մեր աչքերը ուղղեցինք դէպի այն հայրենի հողերը, որոնք ցարդ բռնագրաւուած կը մնան հայ ազգի դարաւոր դահիճին կողմէ:
Մեծ եղեռնի յիսնամեակը անկիւնադարձ մը կազմեց մեր տարագիր ներկայ տժգոյն կեանքին մէջ: Մոռցած ներքին վէճ ու անհամաձայնութիւն` քաղաքակիրթ ազգի վայել ընթացք ունեցանք: Ձեռք ձեռքի, սիրտ սրտի տուած` սրտառուչ ջերմեռանդութեամբ ոգեկոչեցինք ապրիլեան սպանդի յիսնամեակը` սփիւռքէն մինչեւ հայրենիք:
Այսօր նոր յիսնամեակ մը ունինք ոգեկոչելիք: Ցեղին յարութեան, անկախ Հայաստանի Հանրապետութեան ստեղծման յիսնամեակն է այս տարի: Համայն հայութիւնը պատրաստուած է արժանի վայելչութեամբ եւ հանդիսաւորութեամբ տօնելու 1918 մայիս 28-ի յիսուներորդ տարեդարձը:
Առաջին ազդանշանը տուաւ հայրենիքը, ուր հոյակապ կոթող մը պիտի յաւերժացնէ Սարդարապատի անմոռանալի ու յաղթապանծ դիւցազնամարտը` անոր յիսնամեակին առթիւ:
Ինչպէս երեք տարի առաջ, այս անգամ եւս վստահ ենք, որ հայ ժողովուրդը անխտիր իր մասնակցութիւնը պիտի բերէ մայիս 28-ի տօնակատարութեանց` երախտագիտական տուրք մը տալու համար բոլոր անոնց, որոնք իրենց արիւնով ստեղծեցին անկախ Հայաստանի Հանրապետութիւնը:
«ՅԱՌԱՋ»
