Գաղութէ Գաղութ

Պատրաստեց՝ ՄԱՐԱԼ ՄԽՍԵԱՆ

Իրաք

Ֆետայի Սամուէլ Պետրոսեանի Աճիւններու Հանդիսաւոր Տեղափոխումը

Իրաքի Ազգային Կեդրոնական վարչութեան կազմակերպութեամբ` երեքշաբթի, 24 ապրիլի երեկոյեան, Պաղտատի մէջ տեղի ունեցաւ Կոմսի (Վահան Փափազեան) «Խոնարհ հերոսներ» շարքի Դ. հատորին մէջ յիշուած ֆետայի Սամուէլ Պետրոսեանի (Սպարակերտցի Սամուէլ կամ Մորուք Սամուէլ) աճիւններու հանդիսաւոր փոխադրութեան արարողութիւնը: Պաղտատի առաջնորդարանին կից գերեզմանատունէն ֆետայիին աճիւնները տեղափոխուելով` զետեղուեցան առաջնորդարանի բակի խաչքար-յուշարձանի մէկ կողմը, ուր զետեղուած են նաեւ Վանի հերոսամարտի հերոսներէն Լեւոն Շաղոյեանի (Լեւոն Փաշա) եւ Ազատ Սիմոնեանի (պրն. Ազատ) աճիւնները:

Սոյն միջոցառումը աւարտեցաւ «Վէրքերով լի»-ի միասնական երգեցողութեամբ:

Քուէյթ

«Բարեկամութեան Գոյները« Ձեռնարկը

Հովանաւորութեամբ Քուէյթի մէջ Հայաստանի դեսպանատան, 7 ապրիլին Քուէյթի «Ալ Պապթին» մշակութային կեդրոնին մէջ տեղի ունեցաւ «Բարեկամութեան գոյները» խորագիրով ձեռնարկ` նուիրուած Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան 100-ամեակին, որ արգասիքն էր Հայաստանի դեսպանատան, Քուէյթի Ազգային վարժարանին եւ «Ալ Պապթին» գրադարանի համագործակցութեան:

Հանդիսութեան սկիզբը տեղի ունեցաւ ցուցահանդէսին պաշտօնական բացումը, որուն ընթացքին բարի գալուստի խօսքեր արտասանեցին բեմավարներ Կարօ Արսլանեանը եւ Մարիա Սէփիլեան-Սալիպան: Այնուհետեւ ելոյթ ունեցան Հայաստանի լիազօր դեսպան Մանուէլ Բադէեանը եւ Ազգ. վարժարանի տնօրէն տոքթ. Ներսէս Սարգիսեանը, որոնք դրուատեցին հայ-քուէյթեան սերտ գործակցութիւնը եւ շնորհակալութիւն յայտնեցին բոլոր անոնց, որոնք սատար հանդիսացան սոյն ձեռնարկի յաջողութեան: Այս առիթով, առ ի երախտագիտութիւն վարժարանի արուեստի ուսուցչուհի Հուրի Նալպանտեան-Տէկիրմենճանի հետեւողական աշխատանքին եւ տարած անձնուէր ծառայութեան, տոքթ. Սարգիսեան զայն պարգեւատրեց երախտագիտութեան գիրով մը:

Այնուհետեւ գործադրուեցաւ գեղարուեստական յայտագիր, որմէ ետք ներկաները շրջեցան ցուցասրահին մէջ եւ դիտեցին նկարչական ստեղծագործութիւնները, որոնք կը մարմնաւորէին հայկական եւ քուէյթեան բնաշխարհները, հայկական եւ քուէյթեան արժէքները, բարքերն ու սովորութիւնները, ինչպէս նաեւ` հայ-քուէյթական երկարամեայ սիրալիր բարեկամութիւնը, որուն արմատները կու գան 1940-ական թուականներէն:

Նշենք, որ ցուցասրահին մէջ նաեւ յարդարուած էր հայկական տունը պատկերող անկիւն մը, ինչպէս նաեւ` հայկական տարազով մանըքէն մը:

Հոլանտա

Հոլանտայի Մէջ Հայաստանի Դեսպանը Հանդիպեցաւ Հոլանտահայ Կառոյցներու Ներկայացուցիչներուն Հետ

11 ապրիլին Հոլանտայի մէջ Հայաստանի դեսպան Գարեգին Մելքոնեանը իր հաւատարմագիրները յանձնեց Հոլանտայի թագաւոր Վիլհելմ Ալեքսանտրին: Այսպիսով Գարեգին Մելքոնեանը սահմանուած կարգով եւ լիազօրութիւններով պաշտօնապէս կ՛անցնի իր պարտականութիւններու կատարման:

Նոյն օրը Հայաստանի դեսպանութիւնը կազմակերպած էր ընդունելութիւն մը, որուն մասնակցեցան հոլանտահայ կազմակերպութիւններու եւ կառոյցներու ներկայացուցիչներ:

Նորանշանակ դեսպանը ելոյթ ունենալով` պատմեց Լա Հէյի մէջ յատուկ արարողակարգով «Նուրտէյնտէ» թագաւորական պալատին մէջ ընդունելութեան, Վիլհելմ Ալեքսանտրին հաւատարմագիրներ յանձնելու եւ անոր հետ ունեցած զրոյցին մասին:

Հանդիպման ընթացքին խօսուեցաւ հայ-հոլանտական յարաբերութիւններու զարգացման եւ համագործակցութեան մասին: Դեսպանը կարեւոր նկատեց նաեւ հայ համայնքներուն հետ կապը եւ խոստացաւ մօտէն ծանօթանալ հայ համայնքներու եւ կառոյցներու գործունէութեան:

Միացեալ Նահանգներ

Արեւմտեան Ամերիկայի ՀՄԸՄ-ը Նաւասարդեան Մարզախաղերու Դռները Կը Բանայ Յատուկ Կարիքներով Մարզիկներու Համար

Վերջերս Արեւմտեան Ամերիկայի ՀՄԸՄ-ի Շրջանային վարչութիւնը յայտարարեց, որ   Նաւասարդեան մարզախաղերը առիթը  պիտի ընծայեն յատուկ կարիքներ ունեցող մարզիկներուն` իրենց մասնակցութիւնը բերելու զանազան մարզախաղերու:

Շրջանային վարչութեան ատենապետ Մանուէլ Մարսելեանը նկատել տուաւ, որ իրենց նպատակն է հանգիստ միջավայր ստեղծել յատուկ կարիքներ  ունեցող երեխաներուն եւ մարզիկներուն համար, որոնք  գաղութին անբաժանելի մասը կը կազմեն` աւելցնելով, որ Նաւասարդեան մարզախաղերու ընդլայնումը ՀՄԸՄ-ի առաքելութիւնը հաստատող քայլերէն մէկն է:

Կազմակերպութիւնը իր բոլոր մարզիչները, պատասխանատուները եւ պաշտօնեաները պիտի մարզէ, որպէսզի կարենան այս մարզիկներուն իւրայատուկ կարիքները ճիշդ կերպով հոգալ:

Նաւասարդեան մարզախաղերու այս ընդլայնումը նաեւ կը շեշտէ յատուկ կարիքներ ունեցող անձերը մեր առօրեայ կեանքին մէջ ներառելը:

Նաւասարդեան նախնական խաղերը տեղի պիտի ունենան մայիսէն յունիս, իսկ վերջին փուլի խաղերն ու փակումը` 3-7 յուլիս: Նաւասարդեան մարզախաղերուն իրենց մասնակցութիւնը կը բերեն չորս հազար մարզիկներ` ներկայութեամբ 50 հազար հանդիսատեսներու:

Պարոյր Հայրիկեանի Բանտային Յուշերու Երկրորդ Հատորի Ներկայացում

Վերջերս «Ապրիլ» գրատան մէջ տեղի ունեցաւ խորհրդային օրերու յայտնի այլախոհ Պարոյր Հայրիկեանի նոր լոյս տեսած «Ազատութեան ճանապարհի բանտերում» հատորին ներկայացումը: Հատորը հեղինակին «Իմ բանտային յուշերից» հատորներու շարքին երկրորդն է:

Գրատան տնօրէն Առնօ Երէցեանը ներկայացուց օրուան գլխաւոր բանախօսը` տաղանդաւոր արձակագիր Մարգարիտ Դերանցը, որ Հայրիկեանին գիրքերը համարեց գրասէր հասարակութեան ամէնէն սիրուած ստեղծագործութիւններէն:

Ապա Պարոյր Հայրիկեանին յարգանքի եւ մեծարանքի խօսք ուղղեց բանաստեղծ Աշոտ Ղամբարեանը, իսկ բանաստեղծ, հայ եւ ռուս շարք մը գրական միութիւններու անդամ Սամուէլ Շահբազեանը բանաստեղծութիւն մը ձօնեց Պարոյր Հայրիկեանին:

Հրապարակախօս, գրող Նինել Գրիգորեանը  վերլուծելով Պարոյր Հայրիկեանի յուշերու նշեալ երկու գիրքերը` նշեց, որ անոնց մէջ արտացոլուած ժամանակի ոգին եւ մարդկային յարաբերութիւնները կրնան մեծ դեր ունենալ սերունդներու դաստիրակութեան մէջ:

«Եու. Սի. Էլ. Էյ» համալսարանէն փրոֆ. Անահիտ Արամունի Քէշիշեանը յիշեց 80-90-ական թուականներու քաղաքական-հասարակական շարժումները եւ իր առաջին հանդիպումը Հայրիկեանին հետ:

Երեկոյին ընթացքին Պարոյր Հայրիկեանը եւ երգիչ Յարութիւն Կարապետեանը երգեցին Հայրիկեանին կողմէ 21 տարեկանին գրուած «Գերուած զինուորի երգը»:

Ֆրանսա

Մարսէյի Մէջ Յատուկ Հանդիսութեամբ Մը Նշուեցաւ «Յառաջ»-ի Թիւերու Թուայնացման Ամբողջացումը

Մարսէյի մէջ գործող Յիշողութեան հետազօտութեան եւ տոմարագրութեան հայկական ընկերակցութիւնը` «ԱՐԱՄ»-ը, արտօնութեամբ «Յառաջ»-ի տնօրէնուհի Արփիկ Միսաքեանի, 2011-ին նախաձեռնած էր «Յառաջ» թերթի թիւերու թուայնացման աշխատանքին` թուղթէ տարբերակին յանձնուած աւելի քան 80-ամեայ պատմութիւնը փրկելու, նաեւ համացանցի միջոցով ամբողջ աշխարհի հայութեան հասանելի դարձնելու նպատակով:                                                                             1925-ին  Շաւարշ Միսաքեանի կողմէ հիմնուած «Յառաջ» թերթը հանդիսացած է Եւրոպայի հայութեան առաջին օրաթերթը: 26 յունուար 1957-ին հիմնադիրին մահէն անմիջապէս ետք թերթին ղեկը ստանձնած է Արփիկ Միսաքեանը: Թերթը իր վերջին թիւը մամուլին յանձնած է 30 մայիս 2009-ին` այդպէսով վերջ դնելով 84-ամեայ անցեալի մը: Այդ երկար տասնամեակներուն ընթացքին լոյս տեսած է 22.214 թիւ: Թուայնացման աշխատանքները կատարած է այդ բնագաւառին մէջ մասնագիտացած «ՔՕՓԷԱ» ընկերութիւնը: Երկար տարիներու աշխատանքէն ետք, «ԱՐԱՄ» վերջապէս իր տրամադրութեան տակ ունի թուայնացուած տարբերակներու ամբողջութիւնը, այսինքն` 1925-2009 երկար տասնամեակներու բոլոր թիւերը: Այս առթիւ 5 ապրիլին «ԱՐԱՄ»-ի Մարսէյի կեդրոնատեղիին մէջ տեղի ունեցաւ ներկայացման ձեռնարկ մը: «ԱՐԱՄ»-ի նախագահ Ժաք Ուլուսեանը իր ելոյթին մէջ նշեց գործին կարեւորութիւնը, յատկապէս ֆրանսահայ համայնքի պատմութեան պահպանման տեսանկիւնէն: Ելոյթ ունեցան «Յառաջ»-ին եւ կատարուած աշխատանքին քաջածանօթ գրող Գրիգոր Պըլտեանը, թերթի տարիներու խմբագիր Արփի Թոթոյեանը, որոնք ողջունեցին կատարուած աշխատանքին արժէքն ու կարեւորութիւնը: Խօսք առին նաեւ` «Պուլաք-ի գիտական տնօրէն Պենժամեն Կիշառը, «ՔՕՓԷԱ» ընկերութեան թուայնացման բաժնի պատասխանատու Ռեժիս Ռոժէն, «ԱՐԱՄ»-ի անդամ Միշէլ Ահարոնեանը եւ «Կիւլպէնկեան»-ի արեւմտահայերէնի զարգացման բաժնի պատասխանատու Անի Կարմիրեանը:

Մալթա

Հայաստանի Մշակութային Օրերը

18-30 ապրիլին Մալթայի մէջ տեղի ունեցան Հայաստանի մշակութային օրերը, որոնք ընթացք առին աշխարհահռչակ հայ երաժիշտ Արամ Խաչատուրեանի 115-ամեակին նուիրուած համերգով` մասնակցութեամբ Ղազախստանի ժողովրդական արուեստագիտուհի, արուեստի ազգային համալսարանի դասախօս, ջութակահար Այման Մուսախոճայեւայի եւ Մալթայի ֆիլհարմոնիք նուագախումբին` ղեկավարութեամբ Հայաստանի վաստակաւոր արուեստագէտ Սերգէյ Սմբատեանի:

Մշակոյթի աջակցութեան եւրոպական հիմնադրամի նախագահ Կոնստանդին Իշխանովը նկատել տուաւ, որ այս տարի կ՛աւարտի Մալթայի եւ Հայաստանի միջեւ դիւանագիտական յարաբերութիւններու հաստատման 25-ամեակը, եւ Մալթայի մէջ Հայաստանի մշակութային օրերու կազմակերպումը առաւել եւս կը նպաստէ դիւանագիտական յարաբերութիւններու զարգացման:

Հայաստանի մշակութային օրերու շրջագիծին մէջ ելոյթ ունեցաւ հայ դաշնակահարուհի Նարէ Արղամանեանը` ընկերակցութեամբ մալթացի երաժիշտներու, որոնք ներկայացուցին Տիգրան Մանսուրեանի, Արամ Խաչատուրեանի, նաեւ  յայտնի մալթացի երաժիշտներու ստեղծագործութիւններէն կտորներ, մալթացի երաժիշտ Ալեքսէյ Շորի «Մեծ պաշարման կերպարները` կատարողութեամբ Մալթայի Ֆիլհարմոնիք եւ Հայաստանի պետական սիմֆոնիք նուագախումբերուն, Խաչատուրեանի անուան եռեակին` Արմինէ Գրիգորեանը` դաշնամուր, Կարէն Շահգալտեանը` ջութակ, Կարէն Քոչարեանը` թաւջութակ, եւ այլ գեղարուեստական կատարումներ: Պիտի ցուցադրուին Հայաստանի ժողովրդական դերասաններ Արտաւազդ Փելեշեանին, Միքայէլ Պօղոսեանին եւ երիտասարդ բեմադրիչ Նարեկ Սաֆարեանին ժապաւէնները: Տեղի ունեցան նաեւ ցուցահանդէսներ` նուիրուած հայ մեծ երաժիշտներ Կոմիտասի եւ Արամ Խաչատուրանի, ինչպէս նաեւ ունեցան «Խաչքարերը» եւ «Քարերու գաղտնիքը» խորագիրով  ցուցահանդէս: Հայաստանի մշակութային օրերը եզրափակուեցան «Տը մեճիք չելլօ» համերգով մասնակցութեամբ Հայաստանի վաստակաւոր արուեստագէտ, Պ. Ի. Չայքովսքիի անուան միջազգային 14-րդ մրցանակաբաշխութեան Ա. մրցանակի դափնեկիր Նարեկ Հախնազարեանի, ընկերակցութեամբ Հայաստանի պետական սիմֆոնիք նուագախումբին` ղեկավարութեամբ Տիգրան Հախնազարեանի:

Վրաստան

Ախալցխայի Երիտասարդական Կեդրոնին Մէջ Յիշեցին Հայոց Ցեղասպանութեան Զոհերու Յիշատակը

Ապրիլ 22-ին Ախալցխայի Հայկական երիտասարդական կրթամշակութային կեդրոնին մէջ յիշեցին Հայոց ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակը: Այս մասին կը հաղորդէ «Ախալցխա» կայքը:

Ձեռնարկին կեդրոնի սաները բոլոր ներկաներուն ներկայացուցին` բանաստեղծութիւններ, երգեր, պարեր, պատմական ակնարկներ եւ կոչեր, որոնք կը վերաբերէին 1915-ի Հայոց ցեղասպանութեան:

Հանդիպման աւարտին ելոյթներով հանդէս եկան` կեդրոնի տնօրէն Նանուլի Յակոբեանը, դպրոցի տնօրէն Սուսաննա Ակոպովան եւ Ախալցխայի շրջանի հոգեւոր հովիւ Թորգոմ քհնյ. Վարդանեանը:

Ցեղասպանութեան Իրադարձութիւնները Լուսաբանող Արխիւային Նիւթերու Ցուցահանդէս

Ցեղասպանութեան 103-րդ տարելիցին նուիրուած ձեռնարկներու շրջագիծին մէջ, կազմակերպութեամբ «Վրաստանի հայ համայնք»-ին, 15 ապրիլին Թիֆլիսի մէջ  Վրաստանի խորհրդարանի շէնքին դիմաց տեղի ունեցաւ արխիւային նիւթերու նկարներու ցուցահանդէս, ուր ներկայացուած էին փաստագրական նկարներ, որոնց  ընդմէջէն կ՛արտացոլար հայ ժողովուրդի Ցեղասպանութեան իրադարձութիւնները:

Ցուցահանդէսին վայրը պատահականօրէն չէր ընտրուած: Տասնամեակներ շարունակ «Վրաստանի հայ համայնք»-ը դիմած է երկրի իշխանութեան` Ցեղապանութեան փաստը դատապարտելու կոչով եւ տակաւին մինչ օրս մնացած է անպատասխան:

Ցեղասպանութեան փաստը դատապարտուած է բազմաթիւ քաղաքակիրթ երկիրներու եւ միջազգային կազմակերպութիւններու կողմէ:  2015-ին Եւրոխորհուրդը ընդունած է հերթական յատուկ բանաձեւ, ուր կոչ կ՛ուղղէ նաեւ եւրոպական երկիրներու խորհրդարաններուն դատապարտել Հայոց ցեղասպանութեան փաստը: