Հայ Դատը Իմ Կեանքի Ճանապարհն Է

Զրուցեց ԼՈՒՍԻՆԷ ԹԵՒՈՍԵԱՆԸ

ՀՅԴ Եւրոպայի Հայ դատի գրասենեակի նախագահ Գասպար Կարապետեանի քաղաքական թեմաներով մեկնաբանութիւններն ու հարցազրոյցները հրապարակւում են գրեթէ ամէն օր, համարեա բոլոր կայքերում: «Ապառաժ»-ը եւս բազմիցս առիթ է ունեցել զրուցելու հայ ազգի, Հայ դատի եւ հայրենիքի նուիրեալ Գասպար Կարապետեանի հետ: Այս անգամ, սակայն, զրոյցի թեման քաղաքական չէ. նիւթն ամբողջութեամբ նուիրուած է Գասպար Կարապետեան անհատին:

«ԱՊԱՌԱԺ».-Հիմնական ի՞նչ սկզբունքներով են դաստիարակել ձեր ծնողները:

ԳԱՍՊԱՐ ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ.- Դաստիարակութիւնս, անշուշտ, ազգային էր: Մայրական կողմի պապիկս ունեցել էր ազգային, կուսակցական անցեալ եւ եղել է Մուսթաֆա Քեմալի ուժերի կողմից փնտռուող անձերից մէկը Զմիւռնիայում: Ծնողներս եւս կրելով ազգային դաստիարակութիւնը` նոյն սկզբունքներով են դաստիարակել ինձ` նախ ուսում տալով հայկական նախակրթարանում, ապա անդամագրելով ինձ նոր հիմնուած ՀՅԴ պատանեկան, երիտասարդական եւ սկաուտական միութիւններին: Հիմնական դերակատարութիւն ունեցաւ նաեւ Պէյրութի Նշան Փալանճեանի անունը կրող գիշերօթիկ վեցամեայ ճեմարանը, որտեղ ուսում ստացայ Սիմոն Վրացեանի տնօրինութեան եւ Մուշեղ Իշխանի, Գառնիկ Բանեանի, Հրաչ Տասնապետեանի, Կարօ Սասունիի, Կոմսի, Արշաւիր Շիրակեանի եւ Միսաք Թորլաքեանի շնչով:

«Ա.».- Որո՞նք են սփիւռքում ապրելու լաւ եւ վատ կողմերը:

Գ. Կ.- Սփիւռքում ապրելու վատ կողմը նախ եւ առաջ ձուլուելու վտանգն է, ինչը հասկանալի է եւ անխուսափելի: Մեր կառոյցներն ու նախ եւ առաջ ընտանիքները պէտք է կարողանան դիմադրել այդ վտանգին: Մենք ամէն երկրում չէ, որ ունենք հայկական դպրոցներ, ակումբներ, միութիւններ եւ եկեղեցիներ, որոնք պէտք է հայկականութեան ճանապարհը ցոյց տան երիտասարդութեանը: Բայց, այնուամենայնիւ, այսօրուայ դրութեամբ մենք յաջողում ենք այս հարցում:

Լաւ կողմն այն է, որ բազմաթիւ երկրներում ունենալով հսկայ սփիւռք, կարելիութիւն ունենք ազդելու, ճնշում գործադրելու եւ այնպիսի գործունէութիւն ծաւալելու, որը բխում է  մայր հայրենիքի շահերից:

«Ա.».- Ինչպէ՞ս որոշեցիք թոշակի անցնելուց յետոյ ուսում ստանալ  Յունաստանի ազատ համալսարանի «Եւրոպական պատմութեան եւ մշակոյթի» բաժնում:

Գ. Կ.- 2007 թուականին` 59 տարեկան հասակում որոշեցի, որ պէտք է լուրջ գործով զբաղուեմ: Յունաստանի Ազատ համալսարանը երկրորդ մասնագիտութիւն ունենալու հնարաւորութիւն էր ընձեռնում տարիքով մեծ կամ ուսումը կիսատ թողած անձանց: Բախտ ունեցայ ընդունուել եւ երեք տարի հեռակայ ուսում ստանալ «Եւրոպական պատմութեան եւ մշակոյթի» բաժնում:

Թէեւ երկար տարիներ փորձառութիւն ունէի քաղաքական կեանքում, բայց  պէտք է ասել, որ այդ համալսարանն ինձ բաւականին օգնեց հասկանալու եւ ճիշդ գնահատելու որոշ հարցեր:

«Ա.».- Անդամակցել էք Համազգայինի թատերական խմբին:Հետաքրքիր է` որպէս դերասա՞ն:

Գ. Կ.- Այո՛, որպէս դերասան: Դա շատ երիտասարդ տարիքում էր (ժպտում է, հեղ.): Համազգային հայ կրթական միութեան շրջանակներում Յունաստանում գործում էր թատերական խմբակ, եւ ես, որպէս ՀՅԴ երիտասարդական միութեան Կենտրոնական վարչութեան անդամ, օգնեցի մի քանի ներկայացումների բեմականացմանը:

Յիշում եմ` խաղացել եմ Յակոբ Պարոնեանի «Մեծապատիւ մուրացկաններ» վէպի գլխաւոր հերոս Աբիսողոմ աղայի դերը: Նաեւ մի քանի անգամ` տէր հօր եւ ֆետայիների դերեր:

Թատրոնի նկատմամբ սէրս առաջացել էր վաղ տարիքից եւ մինչեւ այսօր յաճախ եմ ներկայ լինում ներկայացումների:

«Ա.».- 1991 թուականից առ այսօր աշխատում եւ ղեկավարում էք ՀՅԴ Հայ դատի տարբեր գրասենեակներ: Ի՞նչ է ձեզ համար Հայ դատը. արդեօ՞ք  ապրելակերպ:

Գ. Կ.- Մինչեւ Պրիւքսելում հաստատուելս եւ Եւրոպայի ՀՅԴ Հայ դատի գրասենեակի նախագահութիւնը ստանձնելը` երկար տարիներ աշխատել եմ Յունաստանի Հայ դատի յանձնախմբում ե՛ւ որպէս յանձնախմբի անդամ, ե՛ւ որպէս նախագահ:

Հայ դատը իմ կեանքի ճանապարհն է: Դեռեւս երկար ճանապարհ ունենք անցնելու` Արցախի ճանաչումը, Ցեղասպանութեան հատուցումը, Հայաստանի բարգաւաճումը, ջաւախահայութեան եւ սիրիահայութեան հարցերը մեր առջեւ են: Դա մեր առաքելութիւնն է եւ պարտաւորութիւնը:

«Ա.».- Հայ դատի նպատակներին հասնելու ո՞ր փուլում ենք այսօր:

Գ. Կ.- Փուլ չի կարող լինել, որովհետեւ կեանքը մնայուն ընթացքի մէջ է: Արցախը ազատագրուեց, բայց Արցախի հարցը չլուծուեց դրանով: Հայաստանն այսօր անկախ է, բայց Հայաստանն ահագին մարտահրաւէրներ ունի իր առջեւ: Բազմաթիւ երկրներ ճանաչել են Հայոց ցեղասպանութիւնը, բայց Թուրքիայի կողմից ճանաչումը եւ հատուցումը դեռեւս իրողութիւն չէ:

Նոյնիսկ եթէ վաղը Արցախի հարցը լուծուի, դրանից յետոյ պէտք է աշխատենք Արցախի բարգաւաճման եւ աւելի լայն շրջանակի, միջազգային ընտանիքի մէջ ընդգրկուելու ուղղութեամբ: Հայաստանը բարգաւաճեցնելուց յետոյ պէտք է ջանք թափենք որպէսզի Հայաստանը կանգնի սփիւռքի թիկունքին եւ բարգաւաճեցնի սփիւռքի հայկական համայնքները: Որքան մենք` հայերս գոյութիւն ունենանք, պէտք է պայքարենք: Այդ պայքարի մի բաժինը իրենց վրայ են վերցրել  ՀՅԴ Հայ դատի գրասենեակները:

«Ա.».- Եւրոպայի ՀՅԴ Հայ դատի գրասենեակը բոլորովին վերջերս նախաձեռնել է երիտասարդների վերապատրաստման ծրագիր: Կը պատմէ՞ք ծրագրի  մասին.  ի՞նչ նպատակ է հետապնդում այն:

Գ. Կ.- Կարծում եմ, որ նոր սերնդին պէտք է փորձառութիւն ձեռք բերելու հնարաւորութիւն տալ եւ Եւրոպայի ՀՅԴ Հայ դատի գրասենեակը ներկայ դրութեամբ իրականացնում է երիտասարդական երկու ծրագիր:

Արցախի երիտասարդների վերապատրաստման ծրագրի շրջանակներում 3-4 ամիսների ընթացքում ՀՅԴ Եւրոպայի Հայ դատի գրասենեակում, այնուհետեւ Եւրոպական խորհրդարանում վերապատրաստում է անցել արդէն 3 երիտասարդ:

Հայաստանի երիտասարդների համար նախատեսուած «Վահան Յովհաննիսեան» վերապատրաստման ծրագրում ընդգրկուել է արդէն 4 երիտասարդ: Այս ծրագրի տեւողութիւնը 5-5,5 ամիս է:

Ծրագրի շրջանակներում երիտասարդներին հնարաւորութիւն է ընձեռնւում մօտիկից ծանօթանալու Եւրոպային, Եւրոպական խորհրդարանին, աշխատելու խորհրդարանի պատգամաւորների հետ:

«Ա.».- Ձեր խմբի գերակշիռ մասը կազմում են երիտասարդները: Որքանո՞վ է կարեւոր երիտասարդների  ներգրաւուածութիւնը եւ ի՞նչ գնահատական կը տաք նոր սերնդին:

Գ. Կ.- Իմ առաքելութիւնը երիտասարդներ վերապատրաստելն է եւ փորձառութիւնս փոխանցելը: Ամբողջ կեանքի ընթացքում ինձ բախտ է վիճակուել աշխատել երիտասարդների հետ, եւ միշտ հաւատ եմ ունեցել նոր սերնդի նկատմամբ:

ՀՅԴ Հայ դատի գրասենեակների եւ յանձնախմբերի գերակշիռ մասը կազմում են երիտասարդները, որոնք հետեւում ունենալով մի քանի փորձառու մարդկանց` կը կարողանան դիմագրաւել եւ լուծումներ տալ բոլոր հարցերին:

Այն գնահատականները, որոնց արժանանում է Եւրոպայի Հայ դատի գրասենեակը, հիմնականում պէտք է վերագրուեն երիտասարդների, որովհետեւ, եթէ երիտասարդները չլինէին, ես ոչինչ չէի կարողանայ անել: Իրենք կարեւոր դերակատարութիւն եւ մասնակցութիւն ունեն այդ աշխատանքներում:

«Ա.».- Մի շարք պետական պարգեւների եւ մետալների էք արժանացել ինչպէ՛ս Արցախի, այնպէ՛ս էլ Հայաստանի իշխանութիւնների կողմից: Ի՞նչ  զգացողութիւն էք ունենում պարգեւատրման պահին:

Գ. Կ.- Անշուշտ, երբ ինչ-որ մէկը պարգեւատրւում է իր կատարած աշխատանքների համար, յուզիչ է: Պարգեւները յաւելեալ պարտաւորութիւն են, որովհետեւ դրանք արտայայտում են քեզ պարգեւատրողների հաւատը քո գործի եւ քո առաքինութեան նկատմամբ: Դա ինձ համար նոր մարտահրաւէրներ դիմագրաւելու եւ նոր թափով պայքարելու պարտաւորութիւն է: