Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան
No Result
View All Result
Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ
No Result
View All Result

Թուրքիա Մարդկային Իրաւունքներու Եւրոպական Համաձայնագիրը Ամէնէն Շատ Խախտողն Է

Ապրիլ 10, 2018
| Անդրադարձ
0
Share on FacebookShare on Twitter

ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ
«Քալիֆորնիա Քուրիըր» թերթի
հրատարակիչ եւ խմբագիր

Թուրք փորձառու լրագրող Սետաթ Էրկին «Հիւրրիյէթ» թերթին մէջ կը գրէ, որ` «Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական դատարանին մէջ (ՄԻԵԴ) Թուրքիան է մարդկային իրաւունքներու խախտումներու առաջամարտիկը»: Եւրոպական դատարանը դատական գործերու վերաբերեալ որոշումներ կը կայացնէ այն ատեն, երբ Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական համաձայնագիրը ստորագրած պետութիւնները կը խախտեն անոր դրոյթները:

Թէեւ Թուրքիա միացած է Եւրոպական դատարանին` վերջինիս հիմնադրումէն 27 տարի անց` 1986-ին, սակայն փաստ է, որ Թուրքիոյ մէջ թիւով աւելի շատ խախտումներ եղած են, քան միւս բոլոր անդամ երկիրներու մէջ` 1959-2016 ժամանակահատուածին ընթացքին:

Եւրոպական դատարանը Թուրքիոյ վերաբերեալ ընդհանուր առմամբ կայացուցած է 3270 դատավճիռ, որոնցմէ 2889-ին մէջ յայտնաբերուած են Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական համաձայնագիրի խախտումներ: Դատարանը յայտնաբերած է, որ Թուրքիա միայն 73 պարագաներու մէջ չէ կատարած որեւէ խախտում: Մնացած բոլոր պարագաներուն հայցերը լուծուած են ուրիշ ձեւով: Նկատի ունենալով, որ դատական գործերու մեծ մասին մէջ արձանագրուած է աւելի քան մէկ խախտում, Թուրքիոյ մէջ կատարուած խախտումներուն ընդհանուր թիւը կազմած է 4514:

Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական դատարանի 2016-ի տարեկան զեկոյցին մէջ նշուած է.

– Ամէնէն մեծ թիւով թրքական խախտումները (832) եղած են «արդար դատավարութեան իրաւունք»-ի ոլորտէն ներս:

– 2-րդ մեծ թուաքանակ ունեցող տեսակը (707 խախտում) «ազատութեան եւ անվտանգութեան իրաւունք»-ն է: Այս վերջին տեսակը կը նշանակէ, որ` «Թուրքիոյ քաղաքացիները յաճախ կը ձերբակալուին ապօրինի մեթոտներով, եւ այդ ձերբակալութիւնները դիւրութեամբ կրնան վերածուիլ դատավճիռներու»` ըստ Էրկինի:

– Խախտումներու 3-րդ մեծ թիւ կազմող տեսակը (653) «սեփականութեան պահպանութեան իրաւունք»-ն է, ինչ որ կը նշանակէ, թէ շատ մը թուրք քաղաքացիներ զրկուած են սեփականութեան իրաւունքէ:

–  4-րդ մեծ թիւ կազմող տեսակը (586) «վարոյթներու տեւողութեան» խախտումն է:

– «Արդիւնաւէտ քննութեան բացակայութիւնը» 5-րդ դիրքի վրայ է` 412 խախտումներով:

–  «Անմարդկային կամ արժանապատուութիւնը նուաստացնող վերաբերումը» 6-րդ տեղը կը գրաւէ` 314 խախտումներով:

– 7-րդ դիրքը կը գրաւէ «արդիւնաւէտ պաշտպանութեան իրաւունքը» (268 խախտում):

–  «Արտայայտութեան ազատութիւնը» 8-րդն է (265 խախտում):

– 9-րդը` «կեանքի իրաւունքի` կեանքէն զրկելու» 133 խախտումներն են:

– 10-րդ դիրքի վրայ են «անձնական եւ ընտանեկան կեանքի նկատմամբ յարգանքի իրաւունք» խախտումները (100 խախտում):

Իսկ Ազրպէյճանի պարագային, 2002-2016 թուականներուն Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական դատարանին մէջ արձանագրուած են 122 դատական հայցեր, որոնցմէ 118-ին մէջ յայտնաբերուած են Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական համաձայնագիրի խախտումներ, որոնք շատ աւելի քիչ են, քան` Թուրքիոյ խախտումները, որովհետեւ Ազրպէյճան ՄԻԵԴ-ին միացած է աւելի ուշ` 2002-ին: Մնացած չորս դէպքերը լուծուած են այլ կերպ: Որոշ պարագաներու եղած են մէկէ աւելի խախտումներ: Ազրպէյճան ունեցած է ընդամէնը 224 խախտում: Այսպէս`

– Ամէնէն մեծ թիւով խախտումները (44) եղած են «արդար դատավարութեան իրաւունք»-ի ոլորտէն ներս:

– 2-րդ մեծաթիւ խախտումը (34)` «ազատութեան եւ անվտանգութեան իրաւունք»-ի մէջ:

– 3-րդ մեծաթիւ խախտումը (30)` «սեփականութեան պահպանութեան»:

–  4-րդ մեծաթիւ խախտումը (21)` «ազատ ընտրութիւններու իրաւունք»-ի:

– «Արդիւնաւէտ քննութեան բացակայութիւն»-ը

5-րդ մեծ թիւով խախտումն էր (17):

Միւս կողմէ, Հայաստան, որ Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական համաձայնագիրին միացած է Ազրպէյճանի հետ (2002-ին), աւելի քիչ խախտումներ ունեցած է: 2002-էն մինչեւ 2016 ՄԻԵԴ-ի կողմէ ընդդէմ Հայաստանի արձանագրուած են 75 դատավճիռներ, որոնցմէ 68-ին մէջ եղած են խախտումներ: Մնացած 7 դէպքերը լուծուած են ուրիշ ձեւով: Որոշ պարագաներու եղած են մէկէ աւելի խախտումներ, Հայաստան ունեցած է ընդամէնը 119 խախտում:

– Ամէնէն մեծ թիւով խախտումները (32) եղած են «արդար դատաքննութեան իրաւունք»-ի ոլորտէն ներս:

– 2-րդ մեծաթիւ խախտումները (27)` «ազատութեան եւ անվտանգութեան իրաւունք»-ի:

– 3-րդ մեծաթիւ խախտումները (16)` «սեփականութեան պահպանման»:

Դրացի Վրաստանը ունեցած է աւելի քիչ խախտումներ, քան` Հայաստանը: Վրաստանը Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական համաձայնագիրին միացած է 1999-ին: ՄԻԵԴ 1999-2016 Վրաստանի դէմ ներկայացուցած են 68 դատական հայցեր, որոնցմէ 52-ը խախտումներ եղած են: Մնացած 16 դէպքերը կարգաւորուած են ուրիշ ձեւով: Դէպքերէն քանի մը հատին մէջ արձանագրուած են մէկէ աւելի խախտումներ. Վրաստանը ունեցած է ընդամէնը 99 խախտում:

– Ամէնէն մեծ թիւով խախտումները (20) եղած են «ազատութեան եւ անվտանգութեան իրաւունք»-ի մէջ:

–  2-րդ մեծաթիւ խախտումները (17)` «անմարդկային կամ արժանապատուութիւնը նուաստացնող վերաբերում»-ի մէջ:

– 3-րդ մեծաթիւ խախտումը (իւրաքանչիւրը 12 հատ) կապուած է «արդիւնաւէտ քննութեան բացակայութիւն» եւ «արդար դատաքննութեան իրաւունք»-ի հետ:

Բացի վերոնշեալ խախտումներէն` Թուրքիա եւ Ազրպէյճան ՄԻԵԴ-ի հետ շատ աւելի լուրջ հարցեր ունին: Յուլիս 2016-ին տեղի ունեցած յեղաշրջման փորձէն ետք Թուրքիա որոշած է կասեցնել Մարդկային իրաւունքներու եւրոպական համաձայնագիրը: Սակայն չեն կրնար կասեցուիլ համաձայնագիրի որոշ հատուածներ, ինչպիսիք են` կեանքի իրաւունքը եւ խոշտանգումներու ու անմարդկային կամ արժանապատուութիւնը նուաստացնող վերաբերումի կամ պատիժի արգելքը:

Ազրպէյճան լուրջ հարց մը եւս ունի ՄԻԵԴ-ի հետ. վերջինս վճռած է, որ ազրպէյճանցի ընդդիմադիր քաղաքական նշանաւոր գործիչ Իլկար Մամետովը պէտք է ազատ արձակուի բանտէն: 2014-ին Ազրպէյճան մերժած է կատարել ՄԻԵԴ-ի որոշումը: Եւրոպական խորհուրդի նախարարներու կոմիտէն եւ Խորհրդարանական վեհաժողովը  շարք մը որոշումներ կայացուցած են` կոչ ընելով Ազրպէյճանին` ազատ արձակելու Մամետովը: Եւրոպական խորհուրդի նախարարներու կոմիտէն նախաձեռնած է դատական գործի աննախադէպ վերանայման` ՄԻԵԴ-ի որոշումին դէմ Ազրպէյճանի ցուցաբերած անհամաձայնութեան պատճառով: Ազրպէյճանի կողմէ այս որոշումին հետագայ մերժումը կրնայ յանգեցնել Եւրոպական խորհուրդէն Ազրպէյճանի վտարման…

Արեւելահայերէնի թարգմանեց`
ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԱՒԱԳԵԱՆ

Արեւմտահայերէնի վերածեց`
ՍԵԴԱ ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ

 

Նախորդը

50 Տարի Առաջ (10 Ապրիլ 1968)

Յաջորդը

ՀՄԸՄ-ական Ժան Սաաթճեան Պարգեւատրուեցաւ Յետմահու

RelatedPosts

Սթափելու Ժամանակը
Անդրադարձ

Աւարտական Վտանգաւոր Ջղաձգումներ

Յուլիս 9, 2025
Կազմակերպութեամբ ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական Կոմիտէի.  Ընդունելութիւն` Քաղաքապետական Եւ Թաղապետական Ընտրութիւններուն Ապահովուած Արդիւնքներուն Առիթով
Անդրադարձ

Մեր Համայնքի Քաղաքական Գործօնի Հանգամանքը Առաջին Հերթին Հիմնուած Է Մեր Հաւաքական Քուէի Ուժին Վրայ*

Յուլիս 9, 2025
Կազմակերպութեամբ ՀՅԴ Լիբանանի Կեդրոնական Կոմիտէի.  Ընդունելութիւն` Քաղաքապետական Եւ Թաղապետական Ընտրութիւններուն Ապահովուած Արդիւնքներուն Առիթով
Անդրադարձ

Պաշտօնները Կու Գան ու Կ՛երթան, Մեր Ժողովուրդին Բարօրութիւնը, Բարգաւաճումը Եւ Հզօրացումը Էականն Են ու Մնայուն*

Յուլիս 9, 2025
  • Home
  • About Us
  • Donate
  • Links
  • Contact Us
Powered by Alienative.net

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
No Result
View All Result
  • Խմբագրական
  • Հայկական
  • Լիբանանեան
  • Միջազգային
  • Յօդուածներ
    • Անդրադարձ
    • Գաղութային
    • Հարցազրոյց
    • Հայրենի Կեանք
    • Գաղութէ Գաղութ
    • Զաւարեանական
    • Գիտութիւն
    • Ազդակ Գաղափարաբանական
    • Պատմական
    • Առողջապահական – Բժշկագիտական
    • Արուեստ – Մշակոյթ
    • Գրական
    • ԼԵՄ-ի ԷՋ
    • Մշակութային եւ Այլազան
  • Գաղութային
  • Մարզական
  • Այլազան
    • «Ազդակ»ի ֆոնտ
    • 50 Տարի Առաջ
    • Ի՞նչ Կ՛ըսեն Աստղերը
    • Յայտարարութիւններ
    • Կնոջական
    • Մանկապատանեկան

© 2022 Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon). All rights reserved.

Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?