ՊԵՏԻԿ
Հաստատ իրականութիւն է եւ այլեւս յաւելեալ փաստերու չի կարօտիր, որ հայերը պէտք Է կոչել եզակի ժողովուրդ եւ Հայաստանը` եզակի հայրենիք:
Բոլորս բարձրաձայն կը յայտարարենք, որ Հայաստանը առաջին երկիրն է, որ քրիստոնէութիւնը ընդունած է իբրեւ պետական կրօն, որուն կը հետեւի` աշխարհի առաջին աթոռանիստ եկեղեցին կառուցուած է Հայաստանի մէջ, որն է Ս. Էջմիածինը: Իսկ հայագէտ Լորտ Պայրըն կ՛ըսէ, հայերէնը Աստուծոյ հետ խօսելու լեզուն է:
Ճարտարապետական կարեւոր իրականութիւն է, որ աշխարհի հնագոյն մայրաքաղաքը կառուցուած է Հայաստանի մէջ` Հռոմէն 29 տարի առաջ: Երեւան այսօր 2799 տարեկան է: Հայաստանը տունն է առաջին գինեգործութեան, որուն հետքերը գտնուած են Արենիի մէջ: Անշուշտ ծանօթ է աշխարհահռչակ հայկական քոնեակը, որմէ Համաշխարհային Բ. պատերազմին Ստալին քանի մը տասնեակ սնտուկ ճամբած է իր դաշնակից ղեկավարներուն:
Այլ նշանակալից իրականութիւն է, որ Հայաստանը աշխարհի այն հազուագիւտ երկիրներէն է, որուն բնակչութիւնը 97 առ հարիւր տոկոսով ունի ցեղային մէկ ծագում. այլ խօսքով, Հայաստանի բնակչութեան 97 տոկոսը հայ է: Այլ հարց, որ հայութեան ընդհանուր թիւը 12 միլիոն ըլլալուն` միայն 3 միլիոնը կը բնակի Հայաստանի մէջ:
«Կինես» կը հաստատէ, որ աշխարհի ամենաերկար ճոպանուղին հաստատուած է Հայաստանի Տաթեւի շրջանին մէջ, որ ունի 5752 մեթր երկարութիւն:
Անշուշտ բոլորս կը հիանանք Սեւանայ լիճի գեղեցկութեամբ, որ Կովկասի մեծագոյն լիճն է: Գիտէ՞ք, թէ Սեւանայ լիճին տարածութիւնը Հայաստանի ընդհանուր տարածութեան մէկ վեցերորդն է:
Այլ մէկ եզակի երեւոյթ. Հայաստանի վարժարաններուն մէջ ճատրակը կը դասաւանդուի` իբր մաս կրթական ծրագրի:
Եւրոպան տունն է 530 տեսակ թռչնազգիներու, իսկ Հայաստանը ունի անոնց 345-ը, որոնց մէջ են` բազէն, արծիւն ու կարապը:
Իսկ նուռը, որ ճանչցուած է իբրեւ Հայաստանի խորհրդանիշ, իր կողքին ունի նաեւ ծիրանը, որ մենք ծանօթացուցինք ամբողջ աշխարհին:
Թող հպարտ ըլլան հայ օրիորդներն ու տիկինները, որոնք կը նկատուին աշխարհի ամենագրաւիչները:
Իսկ տխուր մէկ իրականութիւն` Արարատ լեռը, որ խորհրդանիշն է Հայաստանի եւ հայութեան, այսօր կը գտնուի մեր սահմանէն դուրս: Ատենը չէ՞ որ «արի տուն» կոչը ուղղուի մեր սուրբ լերան: