ԽԱՉԻԿ ԽԱՉԵՐԵԱՆ
Զբօսաշրջութիւնը Հայաստանի մէջ աննախադէպ աճ կ՛արձանագրէ այս տարի: Տարբեր երկիրներէ մեծ թիւով սփիւռքահայեր կ՛այցելեն Հայաստան ու կը լեցնեն Երեւանի արդէն անհամար «քաֆէ-ռեստորանները»: Հանրապետութեան հրապարակ, Հիւսիսային պողոտայ, Քասքատ, մինչեւ առաւօտեան վաղ ժամերը մարդիկ կը ճեմեն, կը զրուցեն, կը խմեն: Օգոստոսեան տաք օրերուն կեանքը կ՛եռայ հայրենիքի մէջ…
Դրական է երեւոյթը` թէ՛ սփիւռքահայերու հայրենիքի հետ շփուելու առումով, թէ՛ երկրի տնտեսութեան օժանդակելու դիտանկիւնէն: Բայց, եկէք, եռամսեայ քերմեսային այդ մթնոլորտով չսահմանենք Հայաստանը, որովհետեւ հոն առկայ է անկէ շա՛տ աւելին, նոյնի՛սկ եթէ շատերուս համար բաղձալի չէ զանոնք տեսնել: Բաղձալի չէ, որովհետեւ մենք` արտերկիր ապրող սփիւռքահայերս, դժբախտաբար զբօսաշրջիկներ ենք դեռ հոն, իսկ մարդիկ զբօսաշրջութեան կ՛երթան խուսափելու համար առօրեայ հոգերէն, ոչ թէ` նորեր կուտակելու անոնց վրայ: Ամբողջ տարուան տքնաջան աշխատանքէն ընդմիջում մը առած, կ՛ուղղուինք Հայաստան` հանգիստ շունչ մը քաշելու ու յագուրդ տալու մեր ֆիզիքական ու զգացական պէտքերուն, թէկուզ եւ` մէկ-երկու շաբթուան համար: Կ՛երթանք` այցելութիւններ կատարելու, հանգստանալու, զուարճանալու, հետեւաբար եւ չենք ուզեր առնչուիլ երկրի ցաւոտ իրականութիւններուն հետ: Չենք ուզեր լսել` արդէն տարիներէ ի վեր ահագնացող արտագաղթին մասին, միջին խաւէ զրկուած ժողովուրդի թշուառութեան մասին, փտածութեամբ առլցուն պետական համակարգի մասին, օլիկարխիք իշխանութիւններու չարաշահումներու մասին, չենք ուզեր լսել` քաղաքական բանտարկեալներու մասին, թիթեղաշէն տնակներու մէջ ապրող Ողիմպիական մետալակիրներու մասին, սահմանի վրայ արձանագրուող շաբաթական զոհերու մասին…
Բայց իրականութիւններէ խուսափումը մէկ բան է, անոնց խեղաթիւրումը` ուրիշ: Այս գծով, էապէս սին ու դատարկ է ամրան Երեւանի մէջ տիրող տօնական մթնոլորտէն բխած այն տպաւորութիւնը, թէ հայրենիքը բարգաւաճման հոլովոյթ մը կ՛ապրի, որովհետեւ լեցուն «քաֆէ-ռեստորաններով» հայրենիք չի կառուցուիր, չի բարգաւաճիր: Անոնք միայն առժամաբար կրնան մոռացութեան մատնել հայ կեանքին առջեւ ծառացած այն ծով խնդիրները, որոնց մէջ խեղդուած ենք ազգովին, արդէն` երկար ժամանակէ ի վեր: