14 օգոստոս 1886-ին Օսմանեան կայսրութեան մայրաքաղաքին մէջ Հայ յեղափոխական դաշնակցութեան որոշումով եւ Բաբգէն Սիւնիի ղեկավարութեամբ գրաւուեցաւ օսմանեան կայսերական ամենամեծ դրամատունը` Պանք Օթոմանը:
Այդ դրամատան մէջ կը կեդրոնանային ոչ միայն Օսմանեան կայսրութեան մեծահարուստներու, այլեւ եւրոպական շարք մը երկիրներու դրամագլուխները: Կայսրութեան տնտեսական այս կեդրոնին գրաւումը մեծ յանդգնութիւն կը պահանջէր, ազատագրական պայքարի շունչով ու յեղափոխութեան գաղափարով սնանած յանդգնութիւն:
Հայ յեղափոխականները ըմբռնած էին, որ Եւրոպան առաւելաբար իր տնտեսական շահերէն թելադրուած կը գործէր, իսկ արդարութեան պահանջը լսելի դարձնելու համար այդ շահերը վտանգել, ցնցել պէտք էր, որպէսզի ցասումը լսելի դառնար, ու մեր ժողովուրդը ենթարկուողի, ստրկական կացութեան յարմարողի, իրավիճակէն դուրս գար:
Եթէ 19-րդ դարու երկրորդ կիսուն մէկ կողմէ Զարթօնքի սերունդը գաղափարական յեղաշրջման ռահվիրան կը հանդիսանար ու դարերու ստրկութենէն դուրս բերել կը փորձէր հայ ժողովուրդը` իր գրիչով, իր խօսքով ու կրթադաստիարակչական գործով, միւս կողմէ` հայ յեղափոխական շարժումը կեանքի կը կոչէր ազատագրական զինեալ պայքարը ու անոր շնորհիւ` սիւնիներ ու գարոներ կը յանդգնէին հարուածել թշնամիին ամէնէն զգայուն կեդրոնները` փշրելով ստրկութեան ու ստրկամտութեան շղթաները:
Պանք Օթոմանի գործողութիւնը համիտեան կամ քրտական ջարդերուն ի տես ընդվզած հայուն վրէժխնդրական ոգիին ցասումը չէր բառին պարզ իմաստով, այլ յեղափոխական ոգիի զարթնումին կոչն էր` ուղղուած բռնատէրերուն եւ եւրոպական անտարբեր աշխարհին:
Օսմանեան կայսրութեան բռնակալները իրենց յարիր ոճով` ջարդի, տեղահանութեան սպառնալիքներով պիտի հակադարձէին հայ յեղափոխականներուն, իսկ մեր ժողովուրդի խիստ պահպանողական, կացութիւններուն միանգամընդմիշտ յարմարող մէկ հատուածը, ցաւօք, պիտի շարունակէր կորաքամակ շրջիլ ու գլուխ խոնարհեցնել բռնակալներուն դիմաց:
Յեղափոխութեան ծաւալող ալիքը, սակայն, պիտի վերականգնէր հայուն արժանապատուութիւնն ու զայն պիտի առաջնորդէր դէպի անկախութիւն:
Պանք Օթոմանի յանդուգն գործողութիւնը կազմակերպողներն ու գործադրողները ընտրեցին այդ ճամբան` մեծ արժէքներու առաջնորդող դժուար ու յաճախ չծափահարուող ճամբան:
Այդ ճամբուն ընտրութիւնը յանդգնութիւն կը պահանջէր… յանդգնութիւն, որուն այս օրերուն եւս ականատեսը կ՛ըլլանք թշնամիին հետ մեր ժողովուրդի առճակատման մէջ:
Յանդգնութիւնը, սակայն, կը պահանջուի նաեւ ներազգային մեր կեանքի բարելաւման աշխատանքներուն մէջ: Յանդգնութիւն` կացութիւններ շրջող աշխատանքներու ձեռնարկելու, յանդգնութիւն` պարտադրուած իրավիճակներէն դուրս գալու, յանդգնութիւն` համեստ ու ժամանակաւոր արդիւնքներով չբաւարարուելու:
