Հարցազրոյցը վարեց՝ ՍԻԼՎԻ ԱԲԷԼԵԱՆ
Չորեքշաբթի, 15 փետրուարի երեկոյեան ժամը 6:30-ին, Համազգայինի «Լիւսի Թիւթիւնճեան» ցուցասրահին մէջ բացումը պիտի կատարուի հայրենի վաստակաշատ գեղանկարիչ Քարլոս Սայադեանի ցուցահանդէսին:
Այս առիթով «Ազդակ»-ին հետ ունեցած ամփոփ զրոյցին ընթացքին արուեստագէտը անդրադարձաւ 2014-ին կրկին նոյն ցուցասրահին մէջ իր տուած անհատական ցուցահանդէսին, որմէ ինք գոհ մնացած է, եւ որուն ընթացքին իր ներկայացուցած 38 գործերը` իւղաներկ եւ փասթել, լաւ ընդունելութեան արժանացան: «Անկէ ետք որոշեցի, որ կարելի է ուրիշ ձեւով ցուցահանդէս մը կայացնել, այս անգամ փասթելներ ներկայացնելով: Կը կարծեմ, թէ պէյրութցիք պիտի սիրեն փասթելը, որովհետեւ անիկա ֆրանսական երեւոյթ է, իսկ Պէյրութն ալ ֆրանսական մշակոյթի ազդեցութեան տակ է: Ինծի համար շատ հետաքրքրական է, թէ Պէյրութի հայ հանդիսատեսը ինչ անդրադարձ պիտի ունենայ, յոյսով եմ, որ իր աշխատանքս կ՛արժանանայ լիբանանահայ արուեստասէրներուն գոհունակութեան եւ սիրոյն», ըսաւ Սայադեան:
Ան դիտել տուաւ, որ իր գործերուն մէջ աշխատած է հարազատ մնալ իր մտածելակերպին, քանի որ ինք ընդհանրապէս կը նկարէ կիներ` առանձին կամ ընդհանուր պատկերի մէջ, մերկ, հագուստով, որովհետեւ մերկութեան մէջ պէտք չէ մերկութիւն տեսնել, այլ գեղեցկութիւն, նրբագեղութիւն պէտք է ըլլայ հոն: «Ես փորձած եմ այդ դիտանկիւնէն նայիլ. այս անգամ կան նաեւ փասթելի քանի մը գերիրապաշտ գործեր, որոնք դիտումնաւոր բերած եմ, որովհետեւ այսօրուան մեր կեանքին առնչուած է, հոն կայ մերկ կին` աթարի տան մէջ: Ես ուզած եմ հակադրութիւնը ցոյց տալ: Կան նաեւ աւելի կենցաղայինի մօտ նկարներ: Մերկութեան հետ ամէն մէկը իր իմաստը ունի, իւրաքանչիւր նկար պէտք է ունենայ ըսելիք եւ իմաստ, այլապէս այսօր արհեստագիտութիւնը այնքան զարգացած է, որ ամէն մարդ ամէն տեղ կրնայ նկարել, զարմանալի բան չէ մնացած: Հոս կայ այն, թէ ի՜նչ մօտեցումով եղած է ստեղծագործութիւնը, արուեստագէտին մտքին մէջ ի՛նչ կայ», յայտնեց Սայադեան:
Արուեստագէտը անդրադարձաւ նկարին մէջ առկայ վերացականութեան կարեւորութեան, որովհետեւ առանց ատոր անիկա իր արժէքը կը կորսնցնէ: Լայնութեան, բարձրութեան եւ խորութեան կողքին պէտք է առկայ ըլլայ ժամանակի տուեալը: Այդ է, որ նկարչութեան մէջ կեանք, աշխուժութիւն եւ հաղորդականութիւն կու տայ:
Ստեղծագործելու գործընթացին վերաբերող հարցումի մը պատասխանելով` հայրենի արուեստագէտը ըսաւ, որ երբ արհեստավարժ ես, պիտի չսպասես, որ մուսան գայ, այլ միշտ կ՛աշխատիս, միշտ մտքիդ մէջ նիւթեր կ՛ունենաս: «Ես սովորաբար կ՛աշխատիմ շարքերով, երբ նկարս դիտողը տարբեր պաստառներու մէջ նկատէ քիչ մը նմանութիւններ, ուրեմն ատիկա ճիշդ է, որովհետեւ երբ շարք կը նկարես, ինքնաբերաբար կրնան նմանութիւններ ըլլալ, բայց խորքին մէջ անոնք տարբեր են, պէտք է լաւ նայիլ, խորանալ», դիտել տուաւ Սայադեան:
Պատասխանելով այն հարցումին, թէ արուեստի գործի մը ծնունդ տալը աշխատանքի արդիւնք կրնա՞յ ըլլալ, թէ՞ մարդ պէտք է տաղանդն ու բնածին տուեալները ունենայ` Քարլոս Սայադեան ըսաւ. «Այս մասին շատ խօսուած է, ես կը կարծեմ, թէ մարդ պէտք է անպայման Աստուծոյ տուած շնորհը ունենայ, սակայն աշխատանքը շատ կարեւոր է, առանց ատոր այդ շնորհը իր նպատակին չի ծառայեր: Ճիշդ է նաեւ հակառակը, մարդ կրնայ շատ աշխատող ըլլալ, սակայն երբ չունի տաղանդը, տեղ չի հասնիր: Ուրեմն այս երկուքը միասին պէտք է ըլլան անպայման: Արհեստավարժ նկարիչը պէտք է ամէն օր աշխատի: Երբեմն ինծի կը հարցնեն, եթէ կը սիրե՞մ գործս, սիրելը նախասիրութիւն կը նշանակէ ինծի համար, իսկ իմ պարագայիս աշխատանք է, ատով կ՛ուրախանամ, կը տխրիմ, անկէ կը յոգնիմ: Սակայն նկարին մէջ եղած չարչարանքը պէտք չէ տեսանելի ըլլայ դիտողին համար, պէտք չէ զգայ, լաւ չէ եթէ զգայ: Դիտողը պէտք է նկատէ նկարի ծնունդի վերջին 15 վայրկեանը, մնացեալը արուեստագէտը կը գիտնայ միայն»:
Ք. Սայադեան անդրադարձաւ նաեւ միջազգային հարթակի վրայ հայ նկարչութեան դիրքին` հաստատելով, որ շատ լաւ հայ նկարիչներ կան, սակայն պէտք է զանոնք ներկայացնել միջազգային մակարդակի վրայ: Ան շեշտեց, որ մերը օտարին ներկայացնելը շատ անհրաժեշտ է, որովհետեւ նկարչութիւնը այնպէս մըն է, որ բոլորին մատչելի է, թարգմանութեան կամ բացատրութեան կարիք չունի, այլ պարզապէս դիտելով կարելի է խորասուզուիլ անոր մէջ` անկախ դիտողին ինքնութենէն: Այս առումով ան կարեւոր նկատեց ազգային դպրոցի հիմնումը, որ աշխատանք պիտի տանի այս ուղղութեամբ, որպէսզի հայկականը մատչելի ըլլայ միջազգային մակարդակի վրայ ալ:
Նշենք, որ Սայադեան ծնած է Երեւան եւ հոն կատարելագործած իր արուեստը: Ան անհատական ցուցահանդէսներով հանդէս եկած է Երեւանի, Մոսկուայի, ամերիկեան ցամաքամասի, Ծոցի շրջանի եւ Եւրոպայի տարբեր քաղաքներուն մէջ: Արուեստագէտին գործերը կը ցուցադրուին Հայաստանի, Մոսկուայի, Ռումանիոյ, Իտալիոյ, Յունաստանի, Լիւքսամպուրկի եւ Փարիզի թանգարաններուն մէջ:
Յայտնենք, որ ցուցահանդէսը կը շարունակուի մինչեւ 4 մարտ, առաւօտեան ժամը 9:30-էն մինչեւ երեկոյեան ժամը 6:30:
