«Հայաստանի Շրջակայ Միջավայրը Յայտնուել Է Ծանր Վիճակում». Արծուիկ Մինասեան

Բնապահպանութեան նախարար Արծուիկ Մինասեան հարցազրոյց տուած է «Հետք»ի լրագրող Լարիսա Փարեմուզեանին: Ստորեւ` հարցազրոյցը:

ԼԱՐԻՍԱ ՓԱՐԵՄՈՒԶԵԱՆ.- Ինչպէ՞ս էք գնահատում մեր երկրի բնապահպանական անվտանգութիւնը:

ԱՐԾՈՒԻԿ ՄԻՆԱՍԵԱՆ.- Անկեղծ պէտք է ասեմ, որ իմ գնահատականը բարձր չէ: Աւելին, կան հսկայական վտանգներ, որոնք առանձին դէպքերում առարկայական դրսեւորում են ստացել, որի հետեւանքով այսօր  շրջակայ միջավայրը յայտնուել է ծանր վիճակում: Սրա հիմնական պատճառն այն է, որ տնտեսական եւ բնապահպանական նախաձեռնութիւնների հաւասարակշռումը միշտ ստորադասուել է առաջին գործողութեանը` տնտեսական նախաձեռնութեանը: Իմ խորին համոզմամբ, բնական դրամագլուխը, որ մեր շրջակայ միջավայրն է իր բոլոր տարրերով` հող, ջուր, ընդերք, մթնոլորտ, բուսական, կենդանական աշխարհն ու դրանց  դրսեւորումները, մենք որպէս պետութիւն չենք արժեւորել: Իսկ ցանկացած գործունէութիւն, որպէսզի կարողանանք գնահատել, պէտք է իմանանք, թէ ինչ արժէքի դիմաց է դա իրականացւում: Եթէ մենք բնական դրամագլուխը արժեւորած լինէինք, վստահ եմ, որ հանքարդիւնաբերական շատ նախաձեռնութիւններ կա՛մ չէին իրականացուի, կա՛մ կ՛իրականացուէին այնպիսի պահանջներով, որոնք թոյլ չէին տայ նման վիճակի առաջացում: Իսկ վիճակի արտացոլանքը նաեւ մարդկանց առողջութեան վրայ է: Այս տեսակէտից մենք ունենք անվտանգութեան շատ լուրջ խնդիր: Մենք խօսում ենք արդէն սերունդների անվտանգութեան մասին:

Լ. Փ.- Ալավերդին այդ արտացոլանքներից է, 700-ից աւելի քաղցկեղով հիւանդ է գրանցուած բժշկական կենտրոնում: Մի մասը նաեւ հարեւան գիւղերից է: Պատճառը այդպէս էլ չի բացայայտւում:

Ա. Մ.- Ես ուզում եմ այդ առնչութեամբ արձագանգել, որ մեր համակարգի բացասական կողմերից մէկն էլ այն է, որ պատճառահետեւանքային կապը լիարժէք չի ներկայացւում, եւ սա խնդիր է: Այդ հարցադրումը մենք դրել ենք. «Լաւ, այդտեղ ունենք հանքարդիւնաբերական ձեռնարկութիւն, որն արտանետումներ է իրականացնում: Որքա՞ն պատճառական կապ կայ այդ տարածքում ապրող բնակչութեան հիւանդութիւնների եւ ձեր արտանետումների միջեւ»: Այդ ձեռնարկութիւնների տէրերը մեզ հետ շանթաժի լեզուով էլ խօսում են, ասում են` մի հատ նախ ապացուցէք` արդեօք մեր գործունէութեան հետեւանքով է դա, ապա մեր նկատմամբ պահանջներ սահմանէք: Սա պարտադրում է մեզ հիմնարար քայլեր իրականացնել: Դրա համար եմ ասում, որ բնապահպանական անվտանգութեան եւ առհասարակ շրջակայ միջավայրի պահպանութեան շատ լուրջ վերանայումների կարիք ունենք:

Լ. Փ.- 2016թ. սեպտեմբերի 23-ին «Արմէնիան Քափըր Փրոգրամ» ընկերութիւնը  խնդրել էր կառավարութեանը եւս 5 տարով երկարաձգել Ալավերդու պղնձաձուլական գործարանի  անթոյլատրելի արտանետումները: Ի՞նչ լուծում է ստացել ընկերութեան պահանջը:

Ա. Մ.- Կառավարութիւնից գրութիւնը եկել է բնապահպանութեան նախարարութիւն: Մենք մի քանի քննարկում ենք իրականացրել եւ եկել ենք այն համոզման, որ այս պահին դրա իրաւասութիւնը չունենք: Աւելին, դա չունի նաեւ կառավարութիւնը, որովհետեւ ընկերութեանը տրուած է եղել պղնձաձուլական գործարանի` արհեստագիտական միջոցները արդիականացնելու եւ արտանետումները նուազեցնելու հնարաւորութիւն: Եթէ ընկերութեանը դա չի յաջողուել, ապա հարցի լուծումը այլեւս գործադիր մարմնի իրաւասութիւնից դուրս է: Այդ հարցը կարող է լուծուել միայն օրէնսդիր մարմնում, մասնաւորապէս` այն դէպքում, եթէ յստակ օրէնքում նախատեսուած երաշխիքներ լինեն, որ ներդրուելու են ժամանակակից արհեստագիտական միջոցներ: Ի վերջոյ, որպէս բնապահպանութեան նախարար ինձ չեն հետաքրքրում նրանց բնապահպանական եւ բնօգտագործման վճարները: Աւելի լաւ է էդ վճարները չտան, բայց կիրառեն ժամանակակից բնական միջոցներ: Եթէ ի վիճակի չեն փոխել արհեստագիտական միջոցները, առաջարկուել է ներկայացնել շատ աւելի հիմնարար` պղնձաձուլարանի կառուցման ծրագիր: Երբ կը ներկայացուի համարժէք ներդրումային ծրագիր, որը թոյլ կը տայ հարցը հիմնարար ձեւով լուծել, այն ժամանակ օրէնսդիր մարմինը այս հարցը կարող է քննարկել:

Լ. Փ.- Կարո՞ղ ենք ընդունել, որ կառավարութիւնը մերժել է ընկերութեան առաջարկը:

Ա. Մ.- Սահմանուած նորմերի չափաքանակների ժամկէտները աւարտուելուց յետոյ ցանկացած արտանետում ընկերութեանը բերելու է մեծածաւալ ֆինանսական տոյժեր: Ես հասկանում եմ հասարակութեան այն մասին, որին չեն հետաքրքրում արտանետումները, որին ամէն գնով հետաքրքրում է իր աշխատանքը: Բայց մեր մօտեցումը շատ պարզ է` եթէ դուք անգամ այսօր գերադասում էք ձեր աշխատատեղը, բայց չունէք վաղուայ նկատմամբ պատկերացումներ, թէ ինչպէս պէտք է ձեր սերունդներն ապրեն, այդպիսի որոշումը ենթակայ է վերանայման: Մեր սկզբունքային դիրքորոշումն այն է, որ ընկերութիւնը հիմնովին լուծի հարցը:

Լ. Փ.- «Վանաձոր Քիմպրոմ»-ը լուծարման շեմին է: «Քիմպրոմ»-ի աշխատողները պարբերաբար ահազանգում են այնտեղ առկայ խիստ վտանգաւոր քիմիական նիւթերի սպառնալիքների մասին:  Տեղեա՞կ էք այդ մասին:

Ա. Մ.- Քիմիական նիւթերի վտանգների կանխման համար մեր կողմից արդէն աշխատանքներ են իրականացուել: Մենք կարողացանք ունենալ համակարգ, որի միջոցով խիստ վտանգաւոր քիմիական նիւթերը կը վերացնենք: Քիչ վտանգաւոր նիւթերը, որոնք թէեւ խիստ բացասական ազդեցութիւն չունեն, բայց ժամանակի ընթացքում կարող են վերածուել աւելի վտանգաւոր նիւթերի, դրանց առնչութեամբ նոյնպէս գործողութիւններ են ձեռնարկուել: Ձեռնարկութեան լուծարման դէպքում առհասարակ շրջակայ միջավայրում ստեղծուող վիճակի վերաբերեալ փաթեթներ են ներկայացւում: Ուզում եմ ասել, որ մենք այս մասին արդէն ունենք տեղեկատուութիւն եւ առաջիկայում, երբ կ՛ամփոփենք, կը ներկայացնենք նաեւ լրատուամիջոցներին:

«ՀԵՏՔ»
Երեւան