Հայաստանի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալբանդեան 5 յունիսին Թեհրանի մէջ հանդիպում ունեցած է Իրանի նախագահ Հասան Ռուհանիի հետ: Նալբանդեան գոհունակութեամբ հաստատած է, որ Հայաստանն ու Իրանը ունին ամուր եւ կայուն բարեկամական յարաբերութիւններ, եւ կարեւոր նկատած է անոնց յաւելեալ ամրապնդումն ու խորացումը: Ան աւելցուցած է, որ Իրանի հիւլէական ծրագիրին վերաբերող համաձայնութեան ձեռքբերումէն եւ պատժամիջոցներու վերացումէն ետք լաւ կարելիութիւն ստեղծուած է բոլոր մարզերուն մէջ զարգացնելու առեւտրական եւ տնտեսական երկկողմանի կապերը, ուստի պայման է այդ առնչութեամբ գործնական քայլերու ձեռնարկել:
Էդուարդ Նալբանդեան Իրանի նախագահին փոխանցած է Հայաստանի նախագահին ուղերձն եւ ջերմ ողջոյնները:
Իրանի նախագահն ու Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարը անդրադարձած են երկու երկիրներու ղեկավարներու մակարդակով կնքուած համաձայնութիւններուն եւ տնտեսական միացեալ ծրագիրներու իրականացման ընթացքին, իրաւապայմանագրային դաշտի ընդլայնման ուղղութեամբ տարուող աշխատանքներուն:
Հասան Ռուհանի դիտել տուած է, որ երկկողմանի համագործակցութիւնը թէեւ լաւ ընթացքի մէջ է, սակայն անոր յաւելեալ զարկ տալու ներուժ գոյութիւն ունի: Զրուցակիցները համակարծիք էին, որ երկու երկիրներուն միջեւ մուտքի արտօնագրային դրութեան վերացումը յաւելեալ խթան պիտի հանդիսանայ բարեկամ ժողովուրդներու, յատկապէս գործարար շրջանակներու միջեւ կապերու աշխուժացման եւ զբօսաշրջութեան զարգացման:
Նախարար Նալբանդեան անդրադարձած է կեանքի կոչուած եւ իրականացուող տնտեսական միացեալ ծրագիրներուն` ամրապնդելով Հայաստանի պատրաստակամութիւնը` նոր յաւելեալ յաւակնոտ նախագիծեր մշակելու եւ իրագործելու թէ՛ ի շահ երկու դրացի երկիրներու տնտեսական զարգացման, եւ թէ՛ շրջանային համագործակցութեան:
Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարը նաեւ ներկայացուցած է ապրիլի սկիզբը Ազրպէյճանի կողմէ Արցախի դէմ սանձազերծուած զինուորական գործողութիւններու հետեւանքներու յաղթահարման քայլերուն, մայիսին Վիեննայի մէջ տեղի ունեցած վեհաժողովին ձեռք բերուած պայմանաւորուածութիւններու իրականացման վերաբերող ջանքերուն: Այս պարունակին մէջ նախագահ Ռուհանի ընդգծած է, որ Իրան մնայուն կերպով սատարած է շրջանին մէջ անվտանգութեան, կայունութեան եւ խաղաղութեան հաստատման, գոյութիւն ունեցող խնդիրներու խաղաղ լուծման` վերահաստատելով, որ իր երկիրը կը սատարէ միջազգային իրաւունքի սկզբունքներուն հիման վրայ ղարաբաղեան տագնապի բացառապէս խաղաղ լուծման: Նախարար Նալբանդեան բարձր գնահատած է Իրանի հաւասարակշռուած դիրքորոշումը Լեռնային Ղարաբաղի տագնապի լուծման առումով: Իրանի նախագահը խնդրած է իր ջերմ ողջոյններն ու բարեմաղթութիւնները հաղորդել Հայաստանի նախագահին` նշելով, որ մտադիր է մօտ օրէն Հայաստան այցելել:
Նախարար Նալբանդեան հանդիպում ունեցած է նաեւ իրանցի իր պաշտօնակիցին` Մոհամետ Ճաւատ Զարիֆի հետ. հանդիպման կարեւորագոյն իրադարձութիւնը եղած է Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ մուտքի արտօնագրային դրութեան վերացման վերաբերող յուշագիրի ստորագրութիւնը:
Իրանի արտաքին գործոց նախարարը դիտել տուած է, որ Իրան յատուկ կարեւորութիւն կու տայ բարեկամ Հայաստանի հետ համակողմանի փոխադարձ գործակցութեան` համոզում յայտնելով այն մասին, որ երկու երկիրներուն միջեւ բարձրաստիճան փոխադարձ այցելութիւնները կարելիութիւն պիտի տան առաւել եւս ամրապնդելու եւ խորացնելու այդ կապերը:
Էդուարդ Նալբանդեան եւս կարեւոր նկատած է փոխշահաւէտ համագործակցութեան հետագայ ընդլայնումը եւ առկայ ամուր հիման վրայ բազմաբովանդակ յարաբերութիւններու զարգացումը:
Զրուցակիցները համակարծիք եղած են այն մասին, որ Իրանի նախագահին Հայաստան նախատեսուող այցելութիւնը կարեւոր լիցք պիտի հանդիսանայ հայ-իրանական փոխադարձ գործակցութիւնը նոր մակարդակի բարձրացնելու համար: Այս պարունակին մէջ երկուստեք վերահաստատուած է յանձնառութիւնը` հետեւողական ջանքեր գործադրելու միացեալ ծրագիրներու իրականացման նպատակով:
Նախարարները քննարկած են տարբեր մարզերու մէջ համագործակցութեան զարգացման, գործարար շրջանակներու միջեւ կապերու խթանման, երկու երկիրներուն մէջ միջազգային տնտեսական ցուցահանդէսներուն փոխադարձ մասնակցութեան վերաբերող հարցեր: Անոնք յատկապէս կարեւոր նկատած են երկու երկիրներուն միջեւ կնքուած համաձայնութիւնը` մուտքի արտօնագրային դրութեան վերացման վերաբերեալ:
Զրուցակիցները միտքեր փոխանակած են Եւրասիական տնտեսական միութեան եւ Իրանի միջեւ համագործակցութեան հաստատման շուրջ: Անոնք անդրադարձած են շրջանային եւ միջազգային հրատապ խնդիրներուն, Մերձաւոր Արեւելքի մէջ տիրող կացութեան, ահաբեկչութեան դէմ միջազգային հանրութեան պայքարին:
Նախարար Նալբանդեան ներկայացուցած է Արցախի դէմ ապրիլին Ազրպէյճանի կողմէ գործադրուած յարձակումը, Վիեննայի վեհաժողովին արդիւնքները` բարձր գնահատելով միջազգային իրաւունքի հիման վրայ ղարաբաղեան տագնապի բացառապէս խաղաղ լուծման վերաբերեալ Իրանի սկզբունքային դիրքորոշումը:
6 յունիսին նախարար Էդուարդ Նալբանդեան տեսակցած է Իրանի փոխնախագահ, հիւլէական ուժանիւթի կազմակերպութեան նախագահ Ալի Աքպար Սալեհիի հետ, որ ընդգծած է, թէ միշտ ալ ուրախալի է հանդիպում ունենալ իր լաւ բարեկամին` Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարին հետ, որուն հետ սերտօրէն համագործակցած է, երբ Իրանի արտաքին գործոց նախարար էր:
Զրուցակիցները քննարկած են երկկողմանի յարաբերութիւններու զարգացման առնչուող հարցեր, միտքեր փոխանակած են միջազգային հրատապ խնդիրներու շուրջ: Ալի Աքպար Սալեհի Էդուարդ Նալբանդեանին ներկայացուցած է Իրանի հիւլէական ծրագիրին շուրջ համաձայնութեան գործադրութիւնը:
Նոյն օրը նախարար Էդուարդ Նալբանդեան հանդիպում ունեցած է Իրանի ազգային անվտանգութեան բարձրագոյն խորհուրդի քարտուղար Ալի Շամխանիի հետ: Հանդիպումին ընթացքին քննարկուած են հայ-իրանական փոխշահաւէտ համագործակցութեան առաւել խորացման նպատակով ձեռնարկուող միացեալ քայլերը, բարձր մակարդակով կնքուած համաձայնութիւններու կատարման ընթացքը: Նախարար Նալբանդեան ներկայացուցած է Արցախի քառօրեայ պատերազմին մանրամասնութիւնները: Զրուցակիցները համակարծիք եղած են խաղաղ միջոցներով տագնապի լուծման գծով: Անդրադարձ կատարուած է նաեւ միջազգային եւ շրջանային հրատապ խնդիրներուն եւ անոնց լուծման նպատակով գործադրուող ջանքերուն:
