«Տրամաբանական Չէ Խօսել Բանակցութիւնների Մասին»

Ամերիկեան Պլումպըրկ Գործակալութեան
Հարցազրոյցը Հայաստանի
Նախագահ Սերժ Սարգսեանի Հետ

ՀԱՐՑՈՒՄ.- Կը ցանկանայինք խօսել վերջին օրերին Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած բախումների մասին: Ո՞րն էր պատճառը` ըստ ձեզ, եւ ունէ՞ք արդեօք անհանգստութիւն այս հարցի վերաբերեալ:

ՍԵՐԺ ՍԱՐԳՍԵԱՆ.- Նախ պէտք է ասեմ, որ այս օրերին ճակատում յարաբերական անդորր է տիրում: Օրինակ` երէկ չէ առաջի օրն ազրպէյճանցիները հրադադարը 74 անգամ են խախտել, հայկական կողմից պատասխանել ենք 12-ով: Այս գիշեր խախտել են 54 անգամ, պատասխանել ենք 14-ով:

Պատասխանների պակասը պայմանաւորուած է նրանով, թէ ինչպիսի՛ սաստկութեամբ եւ ի՛նչ նշանառութեամբ են ազրպէյճանցիները աշխատում: Եթէ այս թուերը համեմատենք, 4-օրեայ պատերազմից առաջ ընկած ժամանակահատուածում օրեր են եղել, որ ազրպէյճանցիները խախտել են 250 անգամ, իսկ ռազմական գործողութիւնների ժամանակ` այդ 4 օրուայ ընթացքում, երկու կողմից` մօտաւորապէս 30 հազար անգամ:

Ստոյգ տեղեկութիւններ, անշուշտ, չունէինք, որ ապրիլի 1-ը կարող է այդպիսի իրադարձութիւնների սկիզբ դառնալ, եւ եթէ ի հարկ է ունենայինք, ազրպէյճանցիները շա՜տ շա՛տ մեծ կորուստներ կը կրէին, եւ այս մի քանի մեթրը, որ իրենք գրաւել են, դա էլ չէին կարողանայ գրաւել:

Տեղի ինքնապաշտպանական բանակն ունէր տուեալներ, որ այդ երեկոյ կրկին սպասւում է ազրպէյճանական խափանարարական հետախուզական խմբի գործողութիւն, բայց որտե՞ղ, ո՞ր հատուածում, ստոյգ յայտնի չէր: Դա 200 քմ-ից աւելի մի հատուած է, եւ դժուար է կողմնորոշուել` որտե՞ղ կարող էին լինել այդ իրադարձութիւնները:

Եւ այսպէս, հիւսիսում եւ հարաւում գիշերը, մեր ժամանակով ժամը 3-ի սահմաններում, խափանարարական հետախուզական խմբերը սկսել են աշխատել: Բայց ինչպէս յաջորդ օրը կամ մի քանի ժամ յետոյ պարզուեց, խափանարարական հետախուզական խումբը թափանցել էր մեր թիկունք եւ մօտենում էր Թալիշ գիւղին, որտեղ հանդիպել էր մեր պարեկային խմբին եւ մարտի բռնուել: Զուգահեռաբար արդէն նաեւ առաջին գծում ազրպէյճանցիները սկսել էին յարձակուել: Սա էր տեղի ունեցել: Մարտերի ընթացքում որոշակիօրէն մեր հիւսիսային ստորաբաժանումը չկարողացաւ առաջին օրն ամբողջովին անցնել պաշտպանութեան:

Պատկերացրէք` այդ փոքրիկ հատուածում ինչպիսի հրետակոծութիւն էր տեղի ունենում եւ ուղղուած էր ոչ միայն առաջապահ դիրքերին, այլ նաեւ թիկունքին` զօրքերի մշտական տեղակայման վայրին, քաղաքացիական բնակչութեանը, եւ անհրաժեշտութիւն կար պատսպարել այդ մարդկանց:

Արդէն մի քանի ժամ անց, առաւօտեան 6:30-ին այդպիսի յարձակումներ սկսուեցին ճակատի ողջ երկայնքով` մեծաքանակ հրետանու, հրասայլերի, անօդաչու սարքերի, ուղղաթիռների կիրառմամբ, բայց արդէն պաշտպանական բանակը հասցրել էր անցնել պաշտպանութեան, եւ որեւէ տեղ ազրպէյճանցիները որեւէ յաջողութիւն չունեցան:

Ակնյայտ էր իրենց նպատակը: Նպատակը մեծ հաշուով, առաւելագոյն իրենց ծրագիրը զինուած ճանապարհով Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի լուծումն էր: Այսինքն խափանարարական հետախուզական խմբերի օգնութեամբ եւ անմիջական ճակատում գտնուող զինուորների օգնութեամբ պաշտպանութեան ինչ-որ մի հատուածում ճեղք առաջացնել, այնուհետեւ այդ ճեղքով նոր ուժեր մտցնելով` ծաւալուել եւ հասնել առաւելագոյն հատուածին, որին կարող էին հասնել եւ վերջնագիր ներկայացնել: Նուազագոյն ծրագիրն, ի հարկէ, որեւէ տեղ հասնել մեծ յաջողութեան, խորանալ մի քանի տասնեակ քիլոմեթր, երեւի շրջափակել մեր ստորաբաժանումներից մի քանիսը, քաղաքացիական բնակչութեան, մեծ վնաս մեզ պատճառել: Այդ ժամանակ մենք, ըստ իրենց մտածելակերպի, երեւի կը դիմէինք տարբեր ատեանների, տարբեր մարդկանց, դաշնակիցների եւ կը խնդրէինք ազրպէյճանցիներին կանգնեցնել ռազմական գործողութիւնները: Բայց ինչպէս ցոյց տուեցին իրադարձութիւնները, ազրպէյճանցիների ծրագրերն ամբողջովին ձախողուեցին, եւ մենք ունեցանք այն վիճակը, որն այսօր ունենք:

Ի հարկէ, իմ ասածները փաստացի հիմք չունեն, բայց որոշ հանգամանքներ խօսում են այն մասին, ինչը ես ձեզ ասացի: Օրինակ` ոչնչացուած ուղղաթիռից պաշտպանութեան բանակի մարտիկները հանել են օդաչուների քարտէզները, որտեղ շատ յստակ նշուած են այն նշանակէտերը, որոնք պիտի խոցէին այդ օդաչուները` այդ ուղղաթիռը, եւ դրանք գտնւում են մեր պաշտպանութեան բաւականին խորքում:

Երկրորդ օրը, երրորդ օրը ազրպէյճանական որոշ լրատուամիջոցներ, որոնք մենք գիտենք, թէ որ կազմակերպութեան ազդեցութեան տակ են, տպագրում էին նիւթեր, իբր Թալիշն իրենց մօտ է, իբր իրենց զինուորները Թալիշում են, իբր իրենց զինուորները Ֆիզուլիում են եւ այլն:

Այդ մասին են խօսում Ազրպէյճանի պաշտպանութեան նախարարութեան պաշտօնական յայտարարութիւնները, որ իրենք արդէն գրաւել են մի քանի բնակավայրեր, որ իրենց զօրքերը առաջ են շարժւում յաջողութեամբ: Իմ կարծիքով, կտրուել էր կապը լրատուամիջոցները կառավարողի ու զօրքերը կառավարողի միջեւ: Իսկ նախնական ծրագիրը երեւի ծանօթ էր երկուսին էլ:

Երբ գործողութիւններն աւարտուեցին, այնքան էլ յստակ չէր` արդեօք բոլոր տարածքները յետ վերցուեցի՞ն, թէ՞ որոշ փոքր տարածքներ մնացին ազրպէյճանցիների ձեռքում:

Արդէն չորրորդ օրը, երբ հրադադարը հաստատուեց, ակնյայտ էր, որ ազրպէյճանցիները որոշակի յաջողութիւն ունեցել են մեր ճակատի` Պաշտպանութեան բանակի ճակատի հիւսիսում եւ հարաւում: Դրանք շատ փոքր հատուածներ են, որեւէ ռազմավարական նշանակութիւն չունեն, եւ շատ հնարաւոր էր, որ պաշտպանութեան բանակի մարտիկները յետ գրաւէին այդ դիրքերը, բայց լրացուցիչ կորուստներից խուսափելու համար նրանք այդ քայլին չգնացին:

Հ.- Կարծում եմ պատշաճ կը լինի նկարագրել այդ չորս օրերը` որպէս պատերազմ, դուք համաձայնել էք, որ դա պատերազմ էր, ոչ թէ մէկի կողմի յարձակումը միւս կողմի նկատմամբ: Ինչպէ՞ս յաջողուեց հրադադար ձեռք բերել: Ռուսաստանը շատ աշխուժ էր, արդեօք դա Ռուսաստանի միջամտութի՞ւնն էր` երաշխաւորելու, որ պատերազմը չշարունակուի:

Ս. Ս.- Իրօք այդ չորս օրը ես չեմ համարում հրադադարի խախտում, այլ համարում եմ չորսօրեայ պատերազմ, որովհետեւ հրադադարի խախտում կարելի է համարել այն դէպքը, երբ կրակոցներ են հնչում մէկ կամ մի քանի հատ, երբ օգտագործւում են նախկինում կիրառուած զէնքերը եւ այլն: Բայց այս չորս օրուայ ընթացքում կիրառուեցին շատ խոշորատրամաչափ եւ աւերիչ զէնքեր, ինչպիսիք են` «Սմերչը», «ԹՕՍ»-ը, իսրայէլական «Լոռ»-ը, թուրքական խոշորաչափ, խոշորատրամաչափ զինատեսակներ եւ հրետանու բոլոր տեսակները,  մինչեւ` 152 մմ.անոց: Ի՞նչ խախտման մասին կարող է խօսք լինել, եթէ գործողութիւններին մասնակցում էին մի քանի հարիւր հրասայլեր:

Իսկ գործողութիւնները կանգնեցին հետեւեալ կերպ. մեր Գլխաւոր շտաբի պետին զանգահարեց Ռուսաստանի Գլխաւոր շտաբի պետը եւ ասաց, որ ազրպէյճանական կողմը համաձայն է դադարեցնել ռազմական գործողութիւնները, դուք արդեօք համաձա՞յն էք ամսի 5-ին ժամը 11-ի դրութեամբ դադարեցնել ռազմական գործողութիւնները: Մինչ այդ Ազրպէյճանի քաղաքական եւ ռազմական ղեկավարութիւնը երկու անգամ յայտարարել էր, որ նրանք պատրաստ են դադարեցնելու ռազմական գործողութիւնները: Եւ մեր Գլխաւոր շտաբի պետը ուղեւորուեց Մոսկուա, Մոսկուայում Հայաստանի, Ազրպէյճանի եւ Ռուսաստանի Գլխաւոր շտաբի պետերի հանդիպում եղաւ, որտեղ զուտ բանաւոր պայմանաւորուածութիւն ձեռք բերուեց` չկրակել: Ինչու եմ ասում չկրակել, այլ չեմ ասում հրադադար, որովհետեւ մենք ասում էինք, որ ոչ թէ պէտք է հրադադար հաստատել, այլ` վերականգնել հրադադարը, որի մասին համաձայնագիր էինք կնքել 1994 թուականին ու նաեւ այդ համաձայնագիրը ամրապնդել էինք նոր համաձայնագրով 1995 թուականին: Եւ ինչպէս տեսնում էք, մինչեւ հիմա պահպանւում են այդ պայմանաւորուածութիւնները, թէեւ խախտումները շարունակւում են: Բայց զօրքերը յետ քաշուած չեն, հրետանին եւ հրասայլերը յետ քաշուած չեն, եւ ամէն վայրկեան կարող է կրկնուել այն, ինչ տեղի ունեցաւ: Միգուցէ` աւելի մեծ ծաւալներով:

Հ.- Այդ ժամանակից ի վեր Ռուսաստանը շատ աշխուժ է եղել դիւանագիտական առումով: Սերկէյ Լաւրովը Պաքւում է եղել, որտեղ ասել է, որ եկել է առաջարկներով: Նախօրէին էլ Երեւանում էք դուք հանդիպել պարոն Լաւրովին: Նա բերե՞լ էր առաջարկներ` հակամարտութիւնը լուծելու համար, եւ եղե՞լ են այնպիսի առաջարկներ, որ նա ներկայացրել է ձեզ, եւ դուք համարել էք, որ դրանք կարող են բերել բանակցութիւնների:

Ս. Ս.- Չէ, ես կարծում եմ` ճիշդ չի լինի այդպէս գնահատելը, որովհետեւ Լաւրովի այցելութիւնները նախապէս պայմանաւորուած էին: Ես երկու ամիս առաջ գիտէի, որ Լաւրովը ապրիլի 21-ին պէտք էր գար Երեւան: Բայց միւս եզրակացութիւնը կարծում եմ` ճիշդ է, որ Ռուսաստանը աշխուժ է այս ուղղութեամբ եւ Ռուսաստանը մշտապէս աշխուժ է եղել բանակցային գործընթացում:

Ես վստահ էի, որ Լաւրովը որեւէ փաստաթուղթ կամ որեւէ առաջարկութիւն այս պահին չէր կարող բերել, որովհետեւ Լաւրովը շատ փորձուած դիւանագէտ է, եւ նա շատ լաւ հասկանում է, որ քառօրեայ պատերազմից յետոյ խօսել բանակցութիւնների մասին` տրամաբանական չէ: Եւ Լաւրովը, եւ միւս համանախագահ երկրների եւ արտաքին գործերի նախարարները

եւ նախագահները յստակ գիտեն` ո՛վ է գործողութիւններ սկսել եւ ի՛նչ նպատակով, եւ այդքանից յետոյ մեզ առաջարկել սկսել բանակցութիւններ, պարկեշտ չէր լինի: Ակնյայտ է, որ ինչ-որ ժամանակ, միեւնոյնն է, բանակցութիւններ են լինելու, բայց հիմա իրավիճակը բոլորովին այլ է, եւ ես Լաւրովին ներկայացրել եմ իրադարձութիւններից յետոյ խնդրի նկատմամբ մեր տեսլականը, մեր տեսանկիւնը:

Բանակցութիւնների այս փուլը մենք սկսել ենք 9 տարի առաջ` 2007 թուականին, եւ այդ ինը տարիներից առնուազն չորսը եղել են շատ ծանրաբեռնուած տարիներ բանակցութիւնների համար: Այդ ժամանակ աշխուժ ներգրաւուածութիւն է ունեցել նաեւ Ռուսաստանի նախագահը` այսօրուայ վարչապետ Տմիթրի Մետվետեւը, եւ բազմաթիւ անգամներ շատերին թւում էր, թէ մենք մօտ ենք արդէն փաստաթուղթ ստորագրելուն, իսկ 2011 թուականին Քազանի հանդիպումից առաջ գրեթէ բոլորը համոզուած էին, որ հիմա փաստաթուղթ է ստորագրուելու: Այն աստիճանի, որ Միացեալ Նահանգների նախագահը, Ֆրանսայի նախագահը յորդորեցին ե՛ւ ինձ, ե՛ւ Ալիեւին, իսկ Ռուսաստանի նախագահի անմիջական մասնակցութեամբ էր կայանալու այդ հանդիպումը, լինել վճռական եւ ստորագրել այդ փաստաթուղթը: Իմ մասնագիտութիւնը գուշակութիւններ անելը չէ, բայց այդ հանդիպումից առաջ ես արդէն Լաւրովին ասել էի, որ այսպիսի մեծ ակնկալիքներ պէտք չէ ունենալ, եւ ազրպէյճանցիները չեն ստորագրելու այս փաստաթուղթը եւս:

Ինչո՞ւ, որովհետեւ արդէն մի քանի անգամ հէնց նոյն Լաւրովի, այլ միջնորդների կարծիքով,  փաստաթուղթը գրեթէ պատրաստ էր, բայց Ազրպէյճանն ամէն անգամ հրաժարւում էր: Բայց մեր անձնական հանդիպումների ժամանակ Ալիեւի հետ ես արդէն տեսնում էի, որ ինքը հակուած է խնդիրը այլ ճանապարհով լուծելու, եւ դա արդէն իմ համոզմունքն էր դարձել: Եթէ յետ նայենք, կը տեսնենք, որ դա արդէն այն ժամանակն էր, որ Ազրպէյճանը սկսել էր հարստանալ կամաց-կամաց, եւ արդէն խօսում էր մեծ ռազմական պիւտճէների մասին: Այսինքն այս իրադարձութիւնները սպասելի էին, եւ սրա մասին մենք բազմաթիւ անգամներ, տարիներ շարունակ խօսում էինք, ասում էինք, դիմում էինք համանախագահներին, դիմում էինք միջնորդ երկրների ղեկավարներին, որ տեսէք` հասունանում են գործողութիւնները, ժամանակն է վստահութեան միջոցառումներ ձեռնարկել, ժամանակն է վերահսկողութիւն իրականացնել, ժամանակն է հասցէական յայտարարութիւն անել, թէ ո՛վ է խախտում հրադադարի կանոնները:

Հ.- Կարո՞ղ եմ հարցնել` ռուսական մամուլում բազմաթիւ հրապարակումներ եղան առ այն, որ Լաւրովի առաջարկների մի մասը ներառում էր հայկական ուժերի յետ քաշում ԼՂ յարակից ազրպէյճանական տարածքներից եւ ռուսական խաղաղապահների ինչ-որ կերպ ներկայութիւն այդ հատուածում: Կա՞յ Հայաստանի համար նման ընդունելի մի բան եւ երբեւէ այն քննարկուե՞լ է:

Ս. Ս.- Այդպէս չէ, բայց ես հասկանում եմ` դուք ինչ էք ասում, եւ դա որոշակի հիմքեր ունէր, բայց անկեղծ պիտի ասեմ, որ ճիշդ հնչի. այն լրագրողները, ովքեր աշխատում էին այդ յօդուածների վրայ, նրանք շատ լաւ չէին պատկերացնում իրավիճակը եւ քիչ տեղեկութիւններ ունէին: Դրա համար մի տեսակ անհասկանալի շիլաշփոթ էր իրենց ասածը:

Ես, որ ասում էի, հիմք կար, ի՛նչը նկատի ունէի. իրօ՛ք, Մատրիտեան սկզբունքները ենթադրում էին հետեւեալ պատկերը… իսկ Քազանի փաստաթուղթը Մատրիտեան սկզբունքների վրայ արուած փաստաթուղթ էր` արդէն շատ աւելի ծաւալուն: Այն ենթադրում է Ազրպէյճանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրաւունքի ճանաչումը` ազատ կամարտայայտութեան միջոցով, եւ ասուած է, որ այդ ազատ կամարտայայտութիւնն անպայման պէտք է ունենայ իրաւաբանական ուժ, եւ այսպէս մանրամասներ` որոշակի: Բայց ժամկէտ նշուած չէ, թէ ե՛րբ պէտք է տեղի ունենայ այդ ազատ կամարտայայտութիւնը: Եւ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը ստանում էր ժամանակաւոր կարգավիճակ` ժամանակաւոր այն հատուածի համար, որ պէտք էր լինէր, այսինքն` այդ փաստաթուղթը ստորագրելուց, մինչեւ ազատ կամարտայայտութիւն անցկացնելու պահը: Ինչքան էլ տեւէր` 5 տարի, 50 տարի, 500 տարի: Այս փաստաթուղթը նաեւ նախատեսում էր, որ Լեռնային Ղարաբաղի ինքնապաշտպանութեան բանակը պէտք էր դուրս գար 5 տարածքներից եւ պէտք է գային խաղաղապահ ուժեր, որպէսզի այլեւս բախում չլինի: Բայց խաղաղապահ ուժերը պէտք էր տեղակայուէին ոչ թէ այդ ազատագրուած ողջ տարածքում, այլ` կողմերի միջեւ: Իսկ ազատուած տարածքներ պէտք էր վերադառնար ազրպէյճանական բնակչութիւնը: Սա էր: Երեւի` ինչ լսել են, չեն տեսել փաստաթուղթը, եւ իրենց մակարդակն էլ այդքան է հերիքել, որ այդպէս ներկայացնեն:

Հ.- Մենք ողջունում ենք: Արդեօք այժմ` ներկայ իրադրութիւնում, ռուս խաղաղապահների որեւէ դերակատարութիւն տեսնո՞ւմ էք` ճնշումները նուազեցնելու, մագլցումը մեղմելու տեսանկիւնից, նոյնիսկ եթէ անմիջական բանակցութիւններ իրականացնելու հնարաւորութիւն չկայ…

Ս. Ս.- Գիտէք` ես այդպիսի հնարաւորութիւն չեմ տեսնում: Եթէ բանակցութիւններ չկան, ռուսական զօրքն ինչպէ՞ս պէտք է յայտնուի Ղարաբաղում կամ Ղարաբաղի եւ Ազրպէյճանի զօրքերի միջեւ: Ես այդպէս եմ կարծում, որ ռուսական զօրքն այստեղ կարող է յայտնուել կողմերից մէկի հրաւէրով` առնուազն: Գիտէք` ես կարծում եմ, որ ճիշդ կը լինի պատասխանեմ նաեւ ձեր չտուած հարցին, որովհետեւ այդպիսի հարցեր միշտ օդում, այսպէս ոնց որ` ներկայ են լինում:

Եւ իմ խորին համոզմունքն է, որ Ռուսաստանին ձեռնտու չեն լայնածաւալ ռազմական գործողութիւններն այս տարածաշրջանում: Եւ մեզ էլ, մեր շահերից էլ չի բխում, որ մեր տարածաշրջանում լայնածաւալ ռազմական գործողութիւններ լինեն` անկախ արդիւնքներից:

Մենք փոքր երկիր ենք եւ մենք կարող ենք շատ անդառնալի կորուստներ ունենալ: Մենք պարտաւոր ենք ռազմական գործողութիւններ վարել եւ կռուել միայն այն դէպքում, երբ պարտադրուած ենք, երբ այլ ելք չկայ: Գիտէ՞ք` ինչու եմ ասում, որ Ռուսաստանին ձեռնտու չէ լայնածաւալ ռազմական գործողութիւններ, որովհետեւ երբ նաեւ այս չորս օրուայ իրադարձութիւններն եմ վերլուծում, տեսնում եմ, որ Ռուսաստանը վարում է, գոնէ լրատուական ոլորտում, գոնէ յայտարարութիւնների մակարդակով` հաւասարակշռուած քաղաքականութիւն մեր նկատմամբ եւ Ազրպէյճանի նկատմամբ, չնայած նրան, որ մենք Ռուսաստանի հետ ունենք ռազմավարական պայմանագիր, իսկ ինչպէս ռուսական պաշտօնեաներն են արտայայտւում` Ազրպէյճանը հանդիսանում է նրանց ռազմավարական գործընկերը: Մենք` ռազմավարական դաշնակից, Ազրպէյճանը` ռազմավարական գործընկեր: Այսպէս` նրանք պահպանում են հաւասարակշռութիւնը: Այժմ ե՛ւ Հայաստանում կայ որոշակի հասարակական դժգոհութիւն, ե՛ւ Ազրպէյճանում կայ որոշակի հասարակական դժգոհութիւն: Բայց եթէ նրանք կողմ դարձան, երկու երկրներից մէկում դժգոհութիւնը շա՜տ շա՛տ աւելի մեծ է լինելու, իսկ դա նրանց պէտք չէ:

Հ.- Տեսնո՞ւմ էք որեւէ հնարաւորութիւն մօտ ապագայում այս հակամարտութիւնը լուծելու համար: Բանակցութիւնների որեւէ յոյս կա՞յ, թէ՞ այն միջազգային հանրութեան համար վերադառնալու է սառեցուած, ցածր մակարդակի, անլուծելի հակամարտութիւնների շարքին:

Ս. Ս.- Ե՛ւ Լաւրովին, ե՛ւ համանախագահներին, երբ մի քանի օր առաջ այստեղ էին, ես հէնց դա էի ասում: Ի վերջոյ, ի հարկէ, խնդիրը պէտք է լուծուի բանակցային ճանապարհով: Բայց որպէսզի սկսուեն այդ բանակցութիւնները, անհրաժեշտ է, որպէսզի նախ համանախագահները վստահութեան որոշակի միջոցառումներ անցկացնեն: Յաջորդը` անհրաժեշտ է, որ նրանք յանձնառութիւն ստանձնեն, որ այդ վստահութեան միջոցառումները, հետաքննութեան մեքանիզմները տեսնելուց յետոյ նրանք հասցէական յայտարարութիւններ անեն, թէ ո՛վ խախտեց հրադադարի պայմանագիրը: Եւ երրորդ` մենք երաշխիքներ պէտք է ունենանք, որ այլեւս այսպիսի խախտումներ չեն լինելու: Հակառակ պարագայում` անիմաստ են  բանակցութիւնները. մենք բանակցութիւններ սկսենք այնտեղ, իսկ զինուորականներն այստեղ` պատերա՞զմ: Որտե՞ղ էք այդպիսի բան տեսել: