«Իրատես» կայքի լրագրող Ժասմեն Վիլեանը սահմանադրական փոփոխութիւններուն մասին հարցազրոյց մը կատարած է ՀՅԴ Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, Ազգային ժողովի ՀՅԴ խմբակցութեան ղեկավար Արմէն Ռուստամեանի հետ:
Ան իր մուտքի բաժինին մէջ գրած է, որ սահմանադրութեան փոփոխութիւններու «Թէժ աշունը» չսկսած` օգոստոսին Դաշնակցութիւնը յայտարարեց, որ իրենց առաջարկները գրեթէ ամբողջութեամբ ընդգրկուած են նոր սահմանադրութեան մէջ: «Թերեւս սա հետաքրքիր յայտարարութիւն է, քանի որ տողատակում ունի նաեւ պատասխանատուութեան բաղադրիչ: Արդեօք ՀՅԴ-ն պատրա՞ստ է վերցնելու այդ պատասխանատուութիւնը` հարցրինք Ազգային ժողովի ՀՅԴ խմբակցութեան անդամ Արմէն Ռուստամեանին», գրած է լրագրողը:
«Չստացուելու բան չկայ, արդէն ստացուել է: Մեր գրեթէ բոլոր առաջարկները ներառուած են սահմանադրութեան փոփոխութիւններով», հաստատած է Ռուստամեան: Ստորեւ` հարցազրոյցը:
«ԻՐԱՏԵՍ».- Խօսքս քաղաքական պատասխանատուութեան մասին է: Եւ քանի որ բարեփոխումների որոշակի հատուածը ձեր կուսակցութեան առաջարկներն են, ուզում եմ հասկանալ` հետագայում կիսելո՞ւ էք քաղաքական պատասխանատուութիւնը, թէ՞ ոչ:
ԱՐՄԷՆ ՌՈՒՍՏԱՄԵԱՆ.– Այո՛, մենք պատրաստ ենք քաղաքական պատասխանատուութիւն կրելու: Նորութիւն չէ, որ մենք միշտ պաշտպանել ենք խորհրդարանական կառավարման համակարգը: Երբ այդ փոփոխութիւնը իրականութիւն դառնայ, բոլորն այն կ՛ողջունեն` համոզուելով, որ դեռեւս 1995 թ. պէտք չէ թոյլ տայինք, որ այսօրուայ գործող համակարգը հաստատուէր: Եթէ յիշում էք, այն ժամանակ եւս մենք կողմ էինք խորհրդարանական կառավարման մոտելին, սակայն Դաշնակցութեանը չպաշտպանեցին այդ հարցում:
«Ի.».- Հայերիս մօտ ցանկացած ոլորտում յաջողութիւն է արձանագրւում անհատական գործունէութեան դէպքում, հաւաքական աշխատանքը, լինի մարմնակրթութիւնում, մշակոյթում, մեծ յաջողութիւն չի արձանագրում: Հաշուի առնելով դա, մտավախութիւն չունէ՞ք, որ խորհրդարանական կառավարման դէպքում երկրի համար խիստ կարեւոր ռազմավարական հարցերում օրէնսդիր մարմինը որոշումներ ընդունելու խնդիր կ՛ունենայ:
Ա. Ռ.– Այդ հարցին ժամանակին շատ լաւ պատասխանել է Մոնթեսքիէօն. «Ժողովրդի նկարագրին համապատասխան ժողովուրդը պէտք է ընտրի իրեն համարժէք կառավարման համակարգ»: Այդ գաղափարը մեր ժամանակներում զարգացրել է Վլատիմիր Նազարեանը: Հայ ժողովրդի նկարագիրը ուսումնասիրելուց յետոյ, 1992 թուականին նա հրատարակեց «Հայաստանի սահմանադրութեան կոնցեպցիան» գիրքը, որում շատ յստակ ասուած է. «Այն բոլոր ազգերը, որոնք կուրօրէն հնազանդուելու հակում ունեն հոգեւոր կամ աշխարհիկ առաջնորդներին, նախընտրում են միապետական կամ նախագահական համակարգ: Իսկ այն ժողովուրդները, որոնք ունեն քննադատող միտք, ազատատենչ են, չեն համարում, որ որեւիցէ մէկից պակաս են եւ չեն կարծում, որ պէտք է ոեւիցէ մէկին կուրօրէն հետեւեն, ունեն հաւաքական մարմինի կառավարման համակարգի ձգտում»:
«Ի.».- Բայց մենք ականատեսն ենք, որ եթէ անգամ խորհրդարանում ճիշդ եւ առողջ գաղափար է առաջարկում ընդդիմութիւնը կամ իշխանութիւնը, այն չի ընդունւում ընդդիմախօսների կողմից: Սրանից ելնելով է, որ հարց է առաջանում` ռազմավարական հարցերի վերաբերեալ որոշում ընդունելու դէպքում խնդիրներ չե՞ն առաջանայ խորհրդարանական կառավարման ժամանակ:
Ա. Ռ.– Նախագահական կառավարման համակարգի դէպքում նման խնդիրներն ինչպէ՞ս են լուծուելու` ծեծելո՞վ, զօռելո՞վ:
«Ի.».- Ո՛չ ծեծելով, ո՛չ զօռելով: Երկրի նախագահը որոշում կ՛ընդունի:
Ա. Ռ.– Իսկ ո՞վ է որոշել, որ ինքն է ճիշդ: Այսինքն ընտրենք մեզնից մէկին, եւ ինչ ասի, հետեւենք նրա՞ն. դա յատուկ է իսլամական պետութիւններին: Չմոռանանք, որ մենք 1990-1991 թուականներին ունեցել ենք խորհրդարանական համակարգ` ի դէմս Գերագոյն խորհրդի, եւ լաւագոյն որոշումներն ու ժողովրդավարական դրսեւորումները հէնց այդ ժամանակ են արձանագրուել:
