Ամերիկահայ Արժէքներ
Ծաղրանկարիչ Վ. Շիրվանեան
Վահան Շիրվանեանի մեծ հայրը Միացեալ Նահանգներ գաղթած եւ, շատ մը հայերու պէս, զբաղած է գորգավաճառութեամբ:
Վահան Շիրվանեան հիւմուրով ծաղրանկարիչ մըն է: Սեփական ճիգերով յաջողած ծաղրանկարիչ մը, որուն գործերը լոյս տեսած են «Սաթըրտէյ իվնինկ փոստ»-ի, «Լուք»-ի, «Թրու»-ի, «Արկողի»-ի, «Մըքքոլզ»-ի եւ «Տիս ուիք»-ի մէջ:
1963-ին զարդանկարած է բանաստեղծութիւններու գիրք մը` գրուած` Ճորճի Սթարպուք Կալպրէյթի կողմէ:
Նիւ Ճըրզիի Մաունթըն Լէյք շրջանին մէջ, 39 տարեկան ծաղրանկարիչը կը բնակի թաղի մը մէջ, ուր ընդհանրապէս հաստատուած են մեծ ընկերութիւններու տնօրէններ եւ առեւտրականներ:
Ծնած Հեքընսաքի եւ մեծցած` Նիւարքի մէջ, ծաղրանկարիչը լրագրութիւն կ՛ուսանի Սիթոն Հոլ համալսարանին մէջ եւ երեք տարի կը ծառայէ ամերիկեան օդուժին: Ապա հօրը հետ, որ փաստաբան եղած է Նիւարքի մէջ, կը հրատարակեն շաբաթաթերթ մը:
– Հայրս ծանուցում կը հաւաքէր եւ խմբագրականները կը գրէր, եղբայրս մարզական բաժինը կը խմբագրէր, իսկ ես ծաղրանկարները կը գծէի: Ատեն մը թերթը լաւ սպառում ունեցաւ, սակայն աւելի ետք սպառումը աստիճանաբար անկում կրեց եւ ստիպուած եղանք զայն ծախել:
Այդ թուականէն սկսեալ Վահան Շիրվանեան ապրուստը կը շահի ծաղրանկարներ գծելով:
Վահան Շիրվանեան շաբաթական տասը ծաղրանկար կը գծէ, ապա կը հետեւի սրամիտ պատմութիւն գրողներու գործերուն` նոր նիւթ գտնելու համար: Վահան Շիրվանեան գծագրութեան դաս չէ առած. գծագրութիւնը անոր համար բնատուր կարողութիւն մըն է:
Վահան Շիրվանեանի նախասիրած ամերիկացի ծաղրանկարիչներն են Չարլզ Ատըմզ եւ Փիթըր Առնօ, երկուքն ալ լաւապէս ծանօթ` «Նիւ Եորք»-ի մէջ: Սակայն իր հիացումը կ՛երթայ անգլիացի եւ ֆրանսացի ծաղրանկարիչներուն:
Երբ հարց կը տրուի իր յաջողութեան մասին, ամերիկահայ ծաղրանկարիչը կարճ պատասխան մը ունի միայն տալիք.
– Գիտեմ, թէ մաշած խօսք մըն է, սակայն Ամերիկա տակաւին կը մնայ հնարաւորութիւններու երկիրը:
Ներքին Կեանք
Ջուրի Տագնապ Համրայի
Եւ Ռաս Պէյրութի Մէջ
Ռաս Պէյրութ եւ Համրա թաղերու բնակիչները կը գանգատին, որ ջուրը առաւօտ կանուխ ժամը 5:00-7:00 միայն կաթիլ կաթիլ կը հասնի իրենց, իսկ յետոյ ամբողջովին կը կտրուի, յատկապէս` վերի յարկերուն մէջ:
Այս թաղերուն բնակիչները Պէյրութի ջուրի գրասենեակէն կը պահանջեն վերջ տալ այս կացութեան, որ անհանդուրժելի դարձած է եւ կանոնաւոր կերպով ջուր հայթայթել իրենց` իրենց վճարած գումարին փոխարէն:
Խնձորին Մահը
Անմշակ եւ ճահճային հող մը: Քսանհինգ տարուան ճիգ եւ պայքար: Թրաքթորները կը մխրճուէին ճահիճներուն մէջ: Պէտք եղաւ շրջանը չորցնել, ժայռերը պայթեցնել, հողը պարարտացնել: Ու երբ հողը պատրաստ եղաւ, խնձորի մշակումը սկսաւ:
Այնճարէն` գիւղացիի մը պատմութիւնը. «Տասը տարուան մէջ 17 հազար լ. ոսկիէն աւելի ծախսեցի` խնձոր մշակելու համար: Ամբողջ խնայողութիւնս յատկացուցի: Այս տարի բերքս 1000 սնտուկ լեցուց: Կը խորհէի, թէ կրնամ 5000 լ. ոսկի շահիլ, բայց գիները անկում կրեցին, եւ շատ քիչ գնորդներ ներկայացան 17 քիլոնոց սնտուկին 175 լ. դահեկան առաջարկելու, այն ալ` ապառիկ:
«Առաջարկեցին, որ 1000 սնտուկ խնձորս մինչեւ Նոր տարի դնեմ սառնարան` փոխան ստացագրի եւ 4000 լ. ոսկի կառավարական հատուցումով: Բայց 2500 լ. ոսկի ուզեցին ինձմէ` բերքս պահպանելու համար: Ունիմ ընտանիք , որ պէտք է ապրեցնեմ: Կտրեցի խնձորենիներս ու գալ տարի ցորեն պիտի ցանեմ: Գոնէ այսպիսով ծախելու հարց չեմ ունենար: Ցորենս կը գործածեմ` զաւակներուս հաց պատրաստելու համար: Ժամանակին խնձորի գողերը կը հետապնդէինք: Հիմա հոգ չենք ըներ. թող օգտուին, քանի որ խնձորը բանի չի ծառայեր»:
(Այս պատմութիւնը, վերի նկարով, լոյս տեսած է «Լը Ժուր»-ի երէկուան թիւին մէջ: Թերթը նկարին տակ գրած է. «Տեղ բացէք ցորենին, գեղեցիկ խնձորենիներուն ժամանակը անցաւ…»):
